Коментари за предлог-Законот за безбедност на сообраќајот на патиштата

17.10.2014 09:24
Коментари за предлог-Законот за безбедност на сообраќајот на патиштата

Можеби веќе го видовте предлог-Законот за безбедност во сообраќајот на патиштата.

За симнување, достапен е на линкот.

НаТочак со поддршка и совети од ТетовоНаТочак, ГостиварНаТочак, ПрилепНаТочак, БитолаНаТочак и неколку правници денес испрати неколку коментари на ener.gov.mk (Единствен национален електронски регистар на прописи на Република Македонија).

На сајтот на ЕНЕР може да отворите ваш кориснички профил и да ги поддржите овие коментари или да оставите ваши. Исто така, може да ни пишете предлози и нам.

Благодариме однапред!

Да придонесеме сите за подобри законски рамки за поголема безбедност на велосипедистите, развој на велосипедскиот сообраќај и велосипедската култура.

Подолу е сумарниот текст со сите коментари кои ги остави НаТочак и кои скоро би требало да се појават на сајтот во делот за коментари.

--------------------------------------------

Почитувани,

Ви се обраќаме во врска со предлог-Законот за безбедност на сообраќајот на патиштата во име на неколку неформални здруженија на граѓани кои се занимаваат со велосипедизмот како начин на транспорт: НаТочак (Скопје), ТетовоНаТочак, ГостиварНаТочак, БитолаНаТочак и ПрилепНаТочак.

Доставуваме забелешки во врска со новопредложените измени и предлози во врска со постоечки членови кои се важни за безбедноста и унапредувањето на велосипедскиот сообраќај.

Сметаме дека е важно законот да ги заштити велосипедистите како ранливи учесници во сообраќајот и покрај поединечните измени кои ги предлагаме, да обезбеди поголема рамка за поголема заштита на велосипедистите од изложеноста на моторен сообраќај. Заштитата, како што советува и Европската велосипедска федерација, докажано најдобро се постигнува преку издвоена велосипедска инфраструктура која ќе се користи исклучиво за велосипедисти или преку мерки за намалување на брзината на возилата онаму каде што велосипедистите мора да сообраќаат заедно со моторните возила.

Преку обезбедување на побезбедни услови за користење на велосипедот како превозно средство не само што ќе се намалат жртвите, туку и ќе се направи поволна клима за негово помасовно користење што би било во прилог на целите на нашата држава за намалување на загадувањето, намалување на влијанието кон климатските промени, подобрување на здравствената состојба на населението, заштеди во здравството итн.

За остварување на тие цели законот треба да овозможи простор за развој на велосипедската култура со тоа што: ќе го направи задолжително сообраќајното образование и практичните вештини за управување велосипед за сите деца во основно и средно образование; ќе им овозможи на децата од најмали нозе да го совладаат велосипедот и безбедно да го користат во местата каде живеат; ќе им овозможи на родителите да ги превезуваат децата на велосипед и во приколки на велосипед; ќе овозможи превезување на товар на велосипед и нема да воведува мерки кои го намалуваат бројот на велосипедисти, како велосипедската кацига (шлем).

Велосипедот и велосипедот со помошен мотор како возила со помала моќ и возила кои не развиваат брзини поголеми од 25 km/h, не треба да подлежат на истата регулатива како моторните возила и треба што почесто да се раздвојуваат од мопедите, мотоциклите и другите моторни возила при дефинирањето на некои членови.

Се надеваме ќе ги земете предвид нашите забелешки.

Со почит,

НаТочак

Нашите конкретни забелешки ги поделивме во 5 теми:

А. ПРЕСТИГНУВАЊЕ И ОБИКОЛУВАЊЕ
Б. ЗАШТИТНИ ШЛЕМОВИ И РЕФЛЕКТИРАЧКИ ЕЛЕЧИЊА
В. ПРЕНЕСУВАЊЕ ТОВАР СО ВЕЛОСИПЕД
Г. ПРЕНЕСУВАЊЕ НА ЛИЦА СО ВЕЛОСИПЕД
Д. ВОЗРАСНО ОГРАНИЧУВАЊЕ ЗА УПРАВУВАЊЕ НА ВЕЛОСИПЕД

А. ПРЕСТИГНУВАЊЕ И ОБИКОЛУВАЊЕ

Член 50

(1) Престигнување и обиколување возачот смее да врши само ако тоа не го попречува нормалното движење на возилата што доаѓаат од спротивната насока и ако на патот има доволно простор за безбедно изведување на тие дејствија.

(2) Возачот не смее да врши престигнување и обиколување, кога со тоа, со оглед на карактеристиките во сообраќајот и на постојните околности на патот и во сообраќајот или со оглед на техничките својства на возилото со кое управува, ги загрозува другите учесници во сообраќајот.

ПРЕДЛОГ ДОПОЛНИТЕЛЕН СТАВ: Возачот не смее да врши престигнување и обиколување на велосипедист кој вози на коловозот ако поради условите на патот не може да го испочитува безбедносното странично растојание од велосипедот од: минимум 1 m за дозволена брзина на патот до 60 km/h и 1.5m над 60 km/h.

Член 57

(1) Возачот не смее да престигнува друго возило, освен велосипед, мопед и мотоцикл без странична приколка, непосредно пред крстосница или непосредно пред и на премин на патот преку железничка или трамвајска пруга на ниво без браник или полубраник

ПРЕДЛОГ ДОПОЛНИТЕЛЕН СТАВ: Возачот смее да престигнува велосипед, мопед и мотоцикл без странична приколка во случајот од став (1) само доколку обезбеди безбедносно странично растојание од велосипедот, мопедот и мотоциклот од: минимум 1 m за дозволена брзина на патот до 60 km/h и 1.5m над 60 km/h.

ОБРАЗЛОЖЕНИЕ ЗА ЧЛЕН 50 И ЧЛЕН 57:

Треба да се потенцира потребата од безбедносно растојание на возилото од велосипедистот при заобиколување и претекнување.

Регулирањето на безбедносното растојание кое возачот е должен да му го отстапи на велосипедистот при претекнување кога велосипедистот се движи на коловоз ќе ја зголеми свеста на возачите за потребите и ранливоста на велосипедистите што реално може да го намали бројот на судири меѓу возила и велосипедисти. Растојанијата од минимум 1 m за ограничување на брзина на патот до 60 km/h и 1.5m над 60 km/h се растојанија кои возачите во многу држави препорачано или задолжително треба да ги почитуваат како безбедносни растојанија.

Велосипедистите се често жртви на невнимателен однос на возачите и треба да се работи на подигање на свеста на возачите за отстапување од просторот кој е заеднички и третирање на велосипедистите како легитимни и рамнoправни учесници во сообраќајот.

Б. ЗАШТИТНИ ШЛЕМОВИ И РЕФЛЕКТИРАЧКИ ЕЛЕЧИЊА

Член 99

(1) Возачот и лицата кои се превезуваат со велосипед со помошен мотор, мопед, мотоцикл, трицикл, лесен четрицикл и четирицикл задолжително носат заштитен шлем на главата за време на возењето на патот.
(2) Возачот и лицата кои се превезуваат со велосипед, треба да носат заштитен шлем на главата за време на возењето на патот.
(3) Возачот и лицата кои се превезуваат со велосипед ноќе и во услови на намалена видливост треба да носат рефлектирачки елек за време на возењето на патот.
(4) Прекршочен платен налог со глоба во износ од 50 евра во денарска согласно ќе му се издаде, на возачот и лицата кои постапуваат спротивно на одредбата од ставот (1) на овој член.
(5) Прекршочен платен налог со глоба во износ од 50 евра во денарска противвредност ќе му се издаде на родителот односно старателот на дете кое постапува спротивно на одредбата од ставот (1) на овој член.

ПРЕДЛОГ ИЗМЕНА НА ЧЛЕН 99: Предлагаме став (2) да се тргне целосно.

ОБРАЗЛОЖЕНИЕ ЗА СТАВ (2):

Иако сметаме дека носењето на заштитен шлем (кацига) при користење на велосипедот како превозно средство треба да биде само на доброволна основа и нерегулирано со закон, сметаме дека е одлично што предлагачот на законот имаше слух за ставовите на велосипедската заедница и направи поместување од предложената построга варијанта на предлогот за задолжителна употреба на кацигата кон поблага варијанта за препорачлива употреба. Бидејќи и покрај добрите вести, ваквата формулација „треба“ остава простор за толкување на овој член на штета на велосипедистите и развојот на велосипедскиот сообраќај при собраниското автентично толкување на законот, ги приложуваме уште еднаш нашите ставови поткрепени со препораките на Европската велосипедска федерација. Се надеваме дека ќе наидеме на отвореност кон овие факти за тема која е нова и недоволно истражена за нашето поднебје и за која посериозно треба да ги разгледаме искуствата од позитивните и негативните примери во светот (кои мерки се во прилог на безбедноста на велосипедистите, а кои не се). Во прилог доставуваме 4 документи (овие) кои опфаќаат истражувања во прилог на тврдењето дека воведувањето на задолжителна употреба на кацига или нејзиното големо промовирање прави штета на велосипедскиот сообраќај и поради ефектот „Safety in numbers” исто така и на безбедноста. Превод од писмото кое ЕВФ го испрати до надлежните министерства и РСБСП има на следниот линк

ПРЕДЛОГ ИЗМЕНА НА СТАВ (3):

(3) Возачот и лицата кои се превезуваат со велосипед надвор од населено место ноќе и во услови на намалена видливост треба да носат рефлектирачки елек за време на возењето на патот.

ОБРАЗЛОЖЕНИЕ ЗА СТАВ (3):

За велосипедистот веќе се задолжителни предно, задно светло и катадиоптри кои се доволни за негово забележување (Член 86, став 5). Дополнително, во населени места постои и улично осветлување и оваа одредба сметаме дека треба да важи само надвор од населени места каде видливоста е намалена.

В. ПРЕНЕСУВАЊЕ ТОВАР СО ВЕЛОСИПЕД

Член 77

(1) Со велосипед, велосипед со помошен мотор и мопед во сообраќај на пат може да се влече приклучно возило со две тркала, под услов да не се загрозува неговата стабилност.
(2) Прилучното возило од ставот (1) на овој член не може да биде пошироко од 80 сантиметри, а вкупната маса не може да биде поголема од 50 kg и задолжително треба да има по еден катадиоптер со жолта или портокалова боја на секоја страна

ПРЕДЛОГ ДОПОЛНИТЕЛЕН СТАВ: Кога товарниот дел е интегрален дел од велосипедот, вкупната маса не може да биде поголема од 250 kg, кога приклучното возило е опремено со кочници, вкупната маса не може да биде поголема од 100 kg, а кога нема кочници - масата не смее да надминe 60kg.

*** базирано на пропис од Република Австрија

Член 100

(1) Во сообраќај на патот велосипед, велосипед со помошен мотор, мопед, мотоцикл, трицикл, лесен четирицикл и четирицикл, смее да влече приколка со две тркала, под услов да биде така прицврстена да не се намалува стабилноста на возилото.
(2) Приколката од ставот (1) на овој член, не смее да биде поширока од 1 m, а на задната лева страна задолжително треба да има катадиоптери, пропишани за приклучно возило.

ПРЕДЛОГ ИЗМЕНА НА СТАВ (2)

(2) Приколката од ставот (1) на овој член, не смее да биде поширока од 1,25 m, а на задната лева страна задолжително треба да има катадиоптери, пропишани за приклучно возило.

ПРЕДЛОГ ДОПОЛНИТЕЛЕН СТАВ: Велосипедистот смее да ја користи велосипедската патека доколку ширината на приколката не надминува 80 cm. Во случаи кога ширината на приколката е поголема од 80 cm, велосипедистот е должен да го користи коловозот.

ОБРАЗЛОЖЕНИЕ ЗА ЧЛЕН 77 И ЧЛЕН 100:

Во прилог на целите за намалување на загадувањето и сообраќајните гужви, треба да се стимулира превезување на товар во „последниот километар“ (до врата) со велосипед што ќе го намали користењето на возила и закрчувањето на урбаните центри за мали дотури на стока. Законската рамка треба да овозможи примена на различни товарни (карго) велосипеди.

Член 77 и Член 100 предвидуваат користење на приклучно возило и приколка со велосипед, велосипед со помошен мотор и другите лесни моторни возила: мопед, мотоцикл, трицикл, лесен четирицикл и четирицикл, но Дефинициите 76 и 77 од Член 2 за „Приклучно возило“ и „приколка“ се однесуваат само на моторни возила. Сметаме дека треба да се допрецизираат опфаќајки го и велосипедот или да се воведе нова дефиниција за товарни (карго) велосипеди кои вклучуваат: приколки за велосипеди, но и специјални велосипеди оспособени за пренесување на товар.

Г. ПРЕНЕСУВАЊЕ НА ЛИЦА СО ВЕЛОСИПЕД

Член 183

(1) На велосипед, велосипед со помошен мотор, мопед, трицикл, лесен четирицикл и четирицикл, смее да се превезува дете до седумгодишна возраст, ако на возилото е вградено посебно седиште пред возачот.

(2) На велосипед со помошен мотор, мопед и мотоцикл, смее да се превезува дете над седумгодишна возраст, ако го опчекорило посебното седиште и за време на возењето ги држи нозете на посебни држачи.

ПРЕДЛОГ ИЗМЕНА НА ЧЛЕН 183:

Исфрлање на зборот велосипед и велосипед со помошен мотор од став (1)

(1) На мопед, трицикл, лесен четирицикл и четирицикл, смее да се превезува дете до седумгодишна возраст, ако на возилото е вградено посебно седиште пред возачот.

(2) На велосипед со помошен мотор, мопед и мотоцикл, смее да се превезува дете над седумгодишна возраст, ако го опчекорило посебното седиште и за време на возењето ги држи нозете на посебни држачи.

ПРЕДЛОГ ДОПОЛНИТЕЛЕН СТАВ:

(1): На велосипед и велосипед со помошен мотор смеат да се превезуваат деца до седумгодишна возраст, ако на возилото е вградено едно или повеќе посебни седишта пред или зад возачот.

ОБРАЗЛОЖЕНИЕ ЗА ЧЛЕН 183:

Бидејќи карактеристиките (моќ и брзина) на велосипедот и велосипедот со помошен мотор од една страна и мопедот, трициклот и четирициклот од друга страна се различни, постои потреба од раздвојување на овие возила во овој член во различни ставовие.

Според европските стандарди за специјални седишта за пренесување на мали деца на велосипед, задните седишта за деца можат да носат потешки деца (до 22 кг) кои предните седишта не можат (до 15 кг) поради оптоварувањето на рачките за управување. Постојат и седишта кои може да се постават меѓу возачот на велосипедот и рачките и сите опции треба да бидат дозволени.

Предноста на предните седишта е што возачот има подобар увид на детето кога е пред него, но предноста на задните седишта е поголемата безбедност (помала веројатност за судир и подобра позиција на центарот на гравитиција на целокупната маса: велосипед + возач + дете).

Превезувањето на треба да биде ограничено на само едно дете.

Член 184

(1) На приколка што ја влече или потиснува велосипед, велосипед со мотор, мотоцикл, трицикл, лесен четирицикл и четирицикл, како и во товарен сандак на велосипед, велосипед со мотор, мотоцикл, трицикл и лесен четирицикл и четирицикл, не смеат да се превезуваат лица.

ПРЕДЛОГ ИЗМЕНА НА ЧЛЕН 184:

Исфрлање на зборот велосипед и велосипед со помошен мотор од став (1)

(1) На приколка што ја влече или потиснува мотоцикл, трицикл, лесен четирицикл и четирицикл, како и во товарен сандак на мотоцикл, трицикл и лесен четирицикл и четирицикл, не смеат да се превезуваат лица.

ПРЕДЛОГ ДОПОЛНИТЕЛЕН СТАВ:

На приколка што ја влече или потиснува велосипед или велосипед со мотор, како и во товарен сандак на велосипед или велосипед со мотор, смее да се превезуваат лица, само ако приколката е оспособена за пренесување на лица.

ОБРАЗЛОЖЕНИЕ ЗА ЧЛЕН 184:

Да се овозможи поширока законска рамка за превоз на лица (особено деца и повозрасни кои не се во можност да возат велосипед), важно за развој на велосипедска култура, социјализација, здравје, престој во отворен простор.

Д. ВОЗРАСНО ОГРАНИЧУВАЊЕ ЗА УПРАВУВАЊЕ НА ВЕЛОСИПЕД

Член 230

(1) Велосипед на пат може да управува лице кое наполнило десет години возраст.
(2) Прекршочен платен налог со глоба во износ од 250 евра во денарска противвредност ќе му се издаде на родителот односно старателот на лицето од ставот (1) на овој член, кое постапува спротивно на одредбата од ставот (1) на овој член.

ПРЕДЛОГ ИЗМЕНА НА ЧЛЕН 230:

(1) Велосипед на пат самостојно може да управува лице кое наполнило десет години возраст.
(2) Лице до 10 години може да управува самостојно велосипед на станбени улици и во зони на смирен сообраќај.
(3) Лице до 10 години може да управува велосипед на други сообраќајници, различни од тие во став (2) на кои е дозволено возење велосипед, во придружба на лице над 16 години.
(4) Лица до 12 години може да управуват велосипед и на пешачки патеки.

ОБРАЗЛОЖЕНИЕ ЗА ЧЛЕН 230:

Разбирлива е грижата за учеството на мали деца во сообраќај, но тоа може да се регулира со тоа што ќе се побара децата до 10 години при возење на велосипед да имаат придружба од повозрасен (над 16 години).

Доколку законот остане ваков каков што е предложен: дете до 7 години смее да биде превезувано на велосипед, а дете над 10 години смее да вози велосипед на пат.

Законот во ваква форма целосно ги исклучува од допир со велосипедот децата од 7 до 10 години.

Исто така им оневозможува на децата до 10 години (возраст која е најсоодветна) да научат да возат велосипед.

Во зоните на смирен сообраќај и на станбените улици на кои децата играат, не смее да им се забрани да користат и велосипед, тоа е повеќе дел од нивната игра отколку учество во сообраќај. На децата не смее да им скрати правото на игра, а на јавните простори не треба им ја одземеме живоста која им ја даваат децата.

Затоа сметаме дека овие улици / зони не треба да имаат регулација за минимална возраст. Според дефиницијата 52 од член 2 од Законот во зоните на смирен соообраќај нема ограничувања на играта за деца. Детската игра е суштински дел од развојот на децата, а користењето на јавните простори (улиците) за игра е богатство кое нашите градови и села не треба да го изгубат. Место да им се забранува на децата да возат велосипед на станбените улици, треба да се овозможат услови за смирување на сообраќајот во станбените зони. (различни пречки и предупредувања кои ќе ги забават автомобилите и кои ќе ги информираат возачите дека треба повеќе да внимаваат. Зони со ограничување на брзината до 30 km/h и 20 km/h ја зголемуваат не само безбедноста, туку и квалитетот на живот и се воведуваат насекаде низ светот).

Според примерите од други држави (на пр. во Бугарија до 12 години и во Белгија до 9 години), предлагаме да се дозволи децата до 12 годишна возраст за возење велосипед да можат да ги користат и пешачките патеки, бидејќи со својата брзина не го попречуваат движењето на пешаците. Дополнително, тоа е побезбедна зона за нив.

Велосипедот е првото превозно средство на децата. Им овозможува да бидат самостојни во движењето на помала возраст, далеку пред да имаат законска можност да ја добијат возачката дозвола.

За да се зголеми безбедноста на децата не треба да им се забрани да возат велосипед, туку да им се зголемат вештините и познавањето на сообраќајните правила и прописи преку задолжителни сообраќајни едукативни програми за основното и средно образование (регулирано со Член 10 од Законот).

Извор: natochak.blogspot.com
Слики: Andy Scullion