Прерано згаснат расказ

(„Не можеш туку+така да ми пишеќ што ќе ти текне и да те смена!“)

Долго размислуваше дали треба да се зборува за тоа. Дали треба да си зборува себеси за тоа. Дали треба да зборува со некого за тоа или некому да му зборува за тоа. Потоа донесе одлука да молчи дека му се јавија во 4 и 20 и му рекоа да си избере како ќе умре. Во тенката, боцлива одлука за незборување сам го вдена конецот на множината, вешто и наеднаш, наполно слеп  дека со тоа го намотува говорот на клопчето на лажливиот молк. Да беше решил да зборува, брзо-брзо ќе се чуеше и ќе се уловеше себеси во логична јазична стапица, зашто не можат да ви се јават повеќемина. Не можат да ви се јават во 4 и 20 и да ви кажат, туку може да ви се јави во 4 и 20 и да ви каже. Некој. Еден. Една. Maж. Жена. „Меморирај го бројот, скоте!“ си подвикна себеси и го меморираше како Смрт! За разлика од оваа одлука којашто ја донесе релативно брзо, одлуката да не обрнува внимание на тоа што му го „јавија“, не што не ја донесе никогаш, туку сосем спротивното, почна најревносно да го извршува „јавеното“. Почна да избира како ќе умре. Смртта стоеше во неговиот именик, уредно и според прецизен азбучен ред. Веднаш по Ружица, пред Таше.

Немаше ни 40. Немаше идеја ни како ќе го заврши денот, а не, пак, животот. Никогаш порано не беше размислувал за смртта, ама затоа сега стануваше и легнуваше со неа. Со неа одеше на работа и се враќаше. Со неа го местеше алармот за будење, секоја вечер одново, не признавајќи го никогаш соодветното време за утро по своја мерка. Со смртта пиеше продолжено еспресо во „Кибо“, зборуваше за алтернативна медицина и постмодернистичка проза во „Тренд“, црташе на Viber, чкрипеше со забите во сон. Таа стана негова зададена и задолжителна замисла. Негов подразбирлив женски род, подеднакво легитимен како неговиот природен машки род. Жена за мажот во него. Реален број во неговиот надреално долг телефонски именик.

Четириесеттиот ден по јавувањето се разбуди со донесена, ко божем отсонувана, одлука: Да се реши себеси! Не беше згрешил што зеде слободен ден од работа. Се изненади кога сфати дека спиел до доцна попладне. (Беше ли 4 и 20 веќе?) Запали цигара на терасата и првпат по подолго време успеа само да пуши... Влезе во станот. Си ги изми забите. Се избричи.  Се намириса. Се погледна во огледалото. Воопшто не личеше на некој што треба да умре. Слушна тропање на прозорците. Од нигде никаде дождот крвнички заудира по дополу спуштените ролетни. „Летниот дожд е избувлив, ама не умее да потрае. Како кавгите без вистинска причина!“, си поднапиша во мислите и повторно излезе на терасата. Да гледа како врне. Да наврне од најхрабрите искосени капки дожд.

Беше различен од повеќето други луѓе. Сакаше дождови, погрешни жени и домашно песто со ореви. На пињолите гледаше како на претерана шминка. Неговата тераса исто така беше поразлична од повеќето други тераси во зградата. Беше застаклена како туш кабина. А и никогаш немаше плачено во животот. Сѐ дотогаш! Додека ја пушеше втората, третата… цигара тоа попладне, потпрен на оградата бессрамно нудејќи му се на дождот да го наврне, почувствува како по образите му течат две води: солзите и дождот. „Плачам ли!?“ речиси се штрекна, зашто се чувствуваше мошне добро, дури најдобро од оној телефонски повик во 4 и 20 пред четириесет дена. Но, очигледно така не се чувствуваа и неговите очи... Дождот го навлажни тутунот од цигарата и таа се изгаси. Небрежно ја фрли и виде како паѓа врз чадорот на една девојка што минуваше под неговата тераса на првиот кат од „Папагал“ зградата. На раскрсницата кај студентскиот дом „Кузман Јосифовски Питу“ и гимназијата „Јосип Броз Тито“; на раскрсницата, всушност, на две минати времиња. Посака девојката да се налути, да го тргне чадорот и нервозно да погледне нагоре, а тој љубезно да ѝ се извини, да ја замоли да го почека, да се стрча по скалите и да ја однесе на кафе во... „Пјаца либерта“ (тоа е најблизу!), можеби дури и да ѝ се довери за одлуката што веќе требаше да ја донесе. Посака. Но, на ваков дожд, девојката немаше да забележи дури и да ѝ ја фрлеше машината за садови врз чадорот, не пак, догорчето од прерано згаснатата цигара. Прерано! Згасната!

„Два ебано глупави збора!“ се провикна! Ги имаше и во весниците со истото глупаво значење коешто сега особено го изнервира. Ги имаше и во вестите за сообраќајни несреќи, за убиства и самоубиства, за подли болести, лични и колективни несреќи... Дали и неговиот живот завршува прерано? Или попоетски - гасне ли прерано? Кое е мерилото? Ако ненаполнети четириесет години се прерано, тогаш кога е рано, кога е доцна, кога е предоцна, и најважно - кога е на време? Ќе прочита ли некогаш вест за некој кој умрел на време?

Дали поради желбата да се сретне со некого, со онаа непозната девојка можеби, или поради фактот што се почувствува силен, посилен од себе, или слаб, премногу слаб (не беше сигурен дали плачењето е знак за сила или за слабост) му се разгори желбата да го сподели сознанието дека треба да умре, иако ситуацијата го налагаше токму спротивното. „’Иако ситуацијата го налагаше токму спротивното!’ У пичку матер, од кај ми се овие фрази!“

Со кого ако не со неа! Со Ружица! Иако таа беше далеку, тој немаше поблизок од неа. Го вклучи лаптопот и веднаш провери дали и таа е онлајн. Беше.

- Ми јавија дека треба да изберам како ќе умрам. Значи, сигурно ќе умрам.
- Кој? - Ружица беше многу попрецизна и не употреби множина, зашто беше разумно да се помисли дека еден/една можеше да биде од другата страна на слушалката, исто како што тој беше сам од оваа.
- Проклет женски ум! – ѝ одговори, го тресна лаптопот и легна на креветот. Како да не беше доволно свесен дека тоа е нивниот последен разговор... Дека никогаш повеќе нема да ја прочита нејзината загриженост наврапито (и со многу грешки!) отчукана на тастатурата: „Тика си?“, „Што зборуваж, бе?“, „Алооооо...“, „Ксј си?“, „Каде ми исќезна сега?“, „Какца е оваа глупосѕ?“, „Се зезаш, неки?“, „Пиши нешто, бре, кретенѕ!!! Не можеш туку+така да ми пишеќ што ќе ти текне и да те смена!“...

„Да скокнам од тераса? Не, не, прениско е...“
„Да ги испијам сите апчиња одеднаш со виски? Не, патетично е...“
„Да се разболам од смртоносна болештина и да имам време полека да умирам? Не, одвратно е...“
„Да загинам во сообраќајна несреќа?“
„Во престрелка како случаен минувач? Во тепачка во ‘Њу Орлеанс’ во Стара чаршија?“
„Да ме отепа струја додека се туширам?“
„Гром?“
„Да посакам да умрам в сон? Таква смрт посака Влада Урошевиќ во Прустовиот прашалник...“
„А... да ѝ побегнам на судбината... Да го фрлам телефонот... Да ја уништам СИМ картичката... Да се исселам од земјава, да ја заебам смртта да не може да ме најде...“

Токму тогаш му заѕвони мобилниот телефон. Беше тој. Истиот број. Беше таа. Смртта.
- Време е. Изминаа 40 дена. Одбра ли како ќе умреш?
- Одбрав – рече отсечно. – Во 4 и 20.

Линијата се исклучи. Молк го обви станот сосе терасата како туш кабина. Дождот беше престанал, немаше сила да потрае поради претераната избувливост. Како кавгите без вистинска причина. Нашиот херој гласно се насмеа, иако ситуацијата го налагаше токму спротивното.

Објавено во „Слободен печат“ на 27 декември 2014
Слики: Патриција Вулгарис