Ирански поетеси (2)

07.03.2025 03:10

7.
Разделба
Фарназ Фатеми

Кога бев мала, двапати годишно
баба ми го прелетуваше океанот,
делејќи се меѓу два града,
два јазика - персиски и англиски.
Долго пред мене, таа често го напушташе
мојот дом, враќајќи се да ми каже
Dellam khalee tang shodeh.
Дознав, значело - ми недостигаш.

На другиот јазик што го зборувавме -
за време на семејниот ручек,
играјќи криенка, и разменувајќи
домашни блискости -
таа го премолчуваше своето заминување.
Црвенееше толку симпатично
кога немаше да разберам
некоја шега на персиски
си ја стискаше устата
обидувајќи се да не прсне
паметам

Dellam khalee tang shodeh
Е едно од ретките што можев да ги повторам.
Години подоцна открив тоа буквално значи -
Срцето ми се стега по тебе.
За време на нашите повторни средби тоа морало да се шири.
Способност што не можев ни да си ја замислам.

Премногу научив
за патувањето, а недоволно за
срцето кое го преведува
јазикот на разделбата во зборови.

Препев: Мања Величковска

Фарназ Фатеми е иранско-американска писателка и уредничка која живее во Санта Круз, Калифорнија. Таа е поетската лауреатка во Санта Круз во 2023 и 2024 година. Фарназ е и една од основачките на The Hive Poetry Collective кои организираат радио емисии, поткасти, јавни читања и поетски настани. Нејзината дебитантска збирка поезија, „Сестрински јазик“, беше објавена во септември 2022 година. Збирката ја доби престижната награда за поезија Stan и Tom Wick Poetry Prize за 2021 година, избрана од Трејси К. Смит, и беше објавена од Kent State University Press. Фарназ добила низа признанија за време на својата кариера, вклучувајќи грантови од Arts Council Santa Cruz County, Nion McEvoy и Leslie Berriman Fellowship, како и литературни награди како International Literary Awards (Center for Women Writers), Best of the Net Nonfiction и Pushcart Prize.

Ndarja
Farnaz Fatemi

Unë jam fëmijë,
e gjyshja dy herë në vit
tërhiqet zvarrë mes për mes oqeanit
dhe qëndron pezull mbi dy qytete
me një gjuhë të ndarë midis anglishtes e persishtes.
Shumë më përpara se të largohem nga kjo shtëpi,
ajo veçse largohet disa herë
për t’u kthyer sërish e për t’më thënë
Delâm halí tang shodeh
Me aq sa më tregojnë, ajo më thotë:
Më mungon.

Flasim në gjuhë të huaj
rreth të ngrënit
rreth lojës fshehtas
dhe shprehjeve tona në mesin familjar —
ajo asnjëherë s’më flet për largimet.

Fytyra e saj rozë më përthith
kur s’ja kap dot ndonjë shaka
tek e thotë në persishte.
Të qeshurën e saj të përmbajtur
tradhtuar nga buzëqeshja e paskajme
kurrë s’do t’ia harroj!

Delâm halí tang shodeh
nga të paktat fjalë që marr t’ia them
kuptimin e së cilave e zbulova së voni —
“Më shtrëngohet zemra pa ty”.
Zemra duhet zgjeruar në ribashkimet tona.
Manâ që s’e kisha përfytyruar më parë.

Kam mësuar shumë rreth lëvizjeve,
por jo mjaftueshëm rreth asaj se si
mund ta përkthen në fjalë zemra
gjuhën e ndarjes.

Përgatitje: Dhurata Alija & Ervina Bajrami

Farnaz Fatemi është një shkrimtare dhe redaktore iraniano-amerikane që jeton në Santa Kruz, Kaliforni. Ajo ishte laureate e poezisë në Santa Kruz për vitet 2023 dhe 2024. Farnaz është gjithashtu një nga themelueset e "The Hive Poetry Collective", e cila organizon emisione për radion, podkaste, lexime publike dhe ngjarje poetike. Përmbledhja e saj debutuese, Sister Tongue (Gjuha Motër), u botua në shtator 2022 dhe fitoi çmimin prestigjioz Stan and Tom Wick Poetry Prize për vitin 2021, përzgjedhur nga Trejsi K. Smith, dhe u publikua nga Kent State University Press. Gjatë karrierës së saj, Farnaz ka marrë një sërë çmimesh dhe bursash, përfshirë grante nga “Arts Council Santa Cruz County”, “Nion McEvoy” dhe “Leslie Berriman Fellowship”, si dhe çmime letrare si “International Literary Awards (Center for Women Writers)”, “Best of the Net Nonfiction” dhe “Pushcart Prize”.

8.
Блазе си им на јапонските јаболка
Париназ Елеиш

Ѕиркам низ прозорецот
од аголот на едното око,
попреку клупите и осамените врани.
За среќа, јапонските јаболка сѐ уште висат тивко
додека сѐ друго мириса на гнилеж.
Ги допирам рацете на баба ми,
се обидувам да ја запомнам нејзината љубов
иако знам дека нема да трае.
Блазе си им на јапонските јаболка
и на спокојот на нивните лисја,
бесшумниот ветер што минува
низ завесите.
Улиците се празни,
асфалтот испушта топол здив,
копнеам да се задржам.
Но, знам дека со време,
саат-кулата ќе се урне,
бебиња ќе ожеднат
и од базените ќе никнат дрвја.
Гледам одзади
рамењата на татко ми
како синот на соседот го испишува
своето име наназад
врз замаглениот прозорец.
Кога сето останато е тивко
го читам во себе –
не е потребно многу време.
Градите ме стегаат
и брат ми заминува во војна.
Колку непромислено убави се јапонските јаболка
во крвавата квечерина.
Копнеам да висам од дрво
и да ја гледам баба ми како се моли во ладовината.
Барем уште еден ден.

Препев: Максим Осман-Николов

Париназ Елеиш е родена во Техеран во мултикултурно семејство – мајка ѝ била иранка и историчарка и издавачка, а татко ѝ бил египќанец и работел како економист. Таа живеела во Иран сè до крајот на средното училиште и дипломирала во Швајцарија пред да замине во САД на универзитет. Елеиш студирала филм и сликарство и има две магистратури – една за англиска книжевност и поезија, а друга за филмска продукција. Освен што е поетеса, Елеиш има напишано роман на јазикот фарси, работи како сликарка, а работела како филмски продуцент и културен координатор. Таа се вратила во Техеран во 1993 година и основала сопствена компанија за сликарство, но бргу потоа заминала во САД каде моментално има компанија за дизајн на рачно изработен накит

Sa fatmbara janë mollat
Parinaz Eleish

Shikjoj jashta dritares
me cepin e njanit sy,
përtej stolave e sorrave t'vetmueme.
Mollat ende varen, ashtu t'qeta e fatmbara,
edhe kur çdo gja tjetër përhap
aromë kalbjeje.
Preki duert e gjyshës,
e mbaj dashuninë e saj n’sy
kur e di se s’ka me zgjatë.
Sa fatmbara që janë mollat
qetsia e gjetheve,
puhia e heshtun që kalon
përmes perdeve.
Rrugët janë t'boshatisme,
trotoaret shfrymojnë vapë,
kam mall me u kapë për diçka.
Por e di, me kohë,
sahat-kulla ka me u rrënu,
fëmijët kanë me u etë
prej pellgjeve lisa kanë me dalë.
E shoh pas krahëve të babës
djalin e kojshisë tue shkru
emnin e vet përmbys
mbi xhamin e mjegullt.
Kur çdo gja tjetër e kaplon heshtja,
e lexoj nën za —
nuk merr shumë kohë.
Gjinjtë po m’dhembin,
e vllai asht nisë për n’luftë.
Sa pamendësisht të bukura
këto molla japane
n’muzgun e përgjakun.
Kam mall me u lshu prej noj dege
e me pa gjyshen tue u lutë nën hije.
Koftë veç edhe për nji ditë.

Përgatitje: Dhurata Alija

Parinaz Eleish ka lindur në Teheran në një familje multikulturore – nëna e saj ishte iraniane, historiane dhe botuese, ndërsa babai i saj ishte egjiptian dhe punonte si ekonomist. Ajo ka jetuar në Iran deri në fund të shkollës së mesme dhe ka diplomuar në Zvicër, përpara se të shkonte në Shtetet e Bashkuara për të ndjekur studimet universitare. Eleish ka studiuar film dhe pikturë dhe është magjistre në dy lëmi – një në letërsi angleze dhe poezi dhe një tjetër në prodhim filmi. Përveçse është poete, Eleish ka shkruar një roman në gjuhën perse, angazhohet si piktore dhe ka punuar si producente filmi dhe koordinatore kulturore. Ajo u kthye në Teheran në vitin 1993 dhe themeloi kompaninë e saj për pikturë, por shpejt u zhvendos në Shtetet e Bashkuara, ku aktualisht drejton një kompani për dizajnin e bizhuterive të punuara me dorë.

9
Подарок
Форуг Фарохзад

Зборувам од длабокиот крај на ноќта.
За крајот на темнината зборувам.
Зборувам за крајот на длабоката ноќ.
О мила пријателке, посети ја мојата куќа,
донеси ми ламба, исечи ми прозорец,
за да можам да гледам во преполната улица на среќните.

Препев: Грација Атанасовска

Форуг Фарохзад (1934 - 1967) е иранска поетеса, сценаристка, сликарка и филмаџика. Таа е родена во Мазандаран, северно од Техеран, во големо семејство и е една од најзначајните ирански писатели од средината на 20-от век. Уште во нејзината прва збирка поезија, Asir (приближно преведена како „Заробена“, 1955), Фарохзад се занимавала со женската желба, сензуалноста и културните ограничувања на жените. Во текот на следните десет години, таа објавила три збирки поезија: Divar („Ѕид“, 1956), Esian („Бунт“, 1958) и Tavallodi digar („Друго раѓање“, 1964). Таа исто така ги превела делата на Џорџ Бернард Шо и Хенри Милер и направила иновативен документарен филм, The House Is Black (1962), за колонија на лепрозни во североисточен Иран. По револуцијата во 1979 година која го симна секуларниот монархиски режим во Иран, работата на Фарохзад беше забранета и потоа строго цензурирана речиси цела деценија. Со интерес за модернистичка поезија и табу теми како женската сексуалност, Фарохзад била мета за критики од конзервативните мислители. Таа починала на 32 години во сообраќајна несреќа, а нејзината смрт била доживеана како национална трагедија.

Dhurata
Faro Farahozad

Po të flas ty –
prej skajit të errësirës,
për thellësitë e natës.
Po të flas për zgjatjen e hijes gjithëpërfshirëse.
O shpirt!
N’më ardhsh në vizitë,
ma sjell një llambë,
e ma hap një dritare të vogël.
Atëherë do ta kundroj –
turmën e zëshme nëpër shtegun e të lumturve.

Përgatitje: Dhurata Alija

Faro Farahozad (Forugh Farrokhzad) (1934 - 1967) ishte një poete, skenariste, piktore dhe kineaste iraniane. Ajo lindi në Mazandaran, në veri të Teheranit, në një familje të madhe dhe është një nga shkrimtaret më të rëndësishme iraniane të mesit të shekullit XX. Që në përmbledhjen e saj të parë poetike, Asir (E burgosur, 1955), Farahozad trajtoi dëshirën femërore, sensualitetin dhe kufizimet kulturore ndaj grave. Gjatë dhjetë viteve të ardhshme, ajo botoi edhe tre përmbledhje të tjera: Divar (Muri, 1956), Esian (Rebelimi, 1958) dhe Tavallodi digar (Një Lindje Tjetër, 1964). Përveçse përkthente vepra të Xhorxh Bernard Shau dhe Henri Miller, ajo realizoi edhe një dokumentar inovativ, The House Is Black (1962), mbi një koloni në verilindje të Iranit. Pas Revolucionit Islamik të vitit 1979, vepra e Farahozadit u ndalua dhe më pas u censurua për gati një dekadë. Me interesin e saj për poezinë moderniste dhe temat tabu si seksualiteti femëror, Farahozadi u kritikua nga mendimtarët konservatorë. Ajo vdiq në një aksident rrugor në moshën 32-vjeçare, ndërsa vdekja e saj u përjetua si një tragjedi kombëtare

10.
Солзите на сирачето
Парвин Етесами

Од секоја улица и кров ечеше радосен глас
Тој ден царот минуваше низ град
Насреде, едно сираче се прашуваше
Каков ли сјај блеска на неговата круна?

Некој одговори: тоа не е наша работа,
Но јасно е дека е бесценето!
Се приближи една старица, со свиен грб
И рече: тоа се твојата крв и моите солзи!
Измамени бевме од стапот и наметката на пастирот,
Тој е волк; со години го познава стадото.
Светецот што власт бара е само измамник,
Просјак е кралот што го краде стадото.
Задржи си го погледот во солзите на сирачето
Додека не видиш од каде извира сјајот.
Како со зборови да им се помогне на изопачените?
Искреноста за повеќето неподнослива е.

Препев: Ивана Цветанова

Парвин Етесами (1907 - 1941) е една најпознатите ирански поетеси. Таа се родила во семејство книжевници – баба ѝ била поетеса, а татко ѝ преведувач и писател. Етесами почнала да пишува како мала и била охрабрувана од татко ѝ, како и од семејните пријатели пред кои често рецитирала поезија. Нејзините песни се важни и од естетски и од социјален аспект бидејќи таа често пишувала против тиранијата и општествената нееднаквост. Етесами била дел и од здружение на жени кои се бореле против опресијата на жената во Иран. Во знак на протест, таа симболично ја одбила престижната награда Медал на Уметност и одбила и да биде учителка на членови од кралското семејство. Според неа, неедуцираноста на жените била „хронична болест на Истокот“ и таа ги повикала сите научници и мислители да најдат соодветни решенија. Иако добивала поддршка од семејството за пишувањето, таа сепак ги трпела последиците од патријархот. На пример, таткото не се согласил таа да издаде збирка поезија пред да стапи во брак за да не делува како пишувањето да ѝ е обид да најде маж. Исто така, иако била најсакана меѓу поетесите, некои нејзини стихови сепак биле цензурирани по основањето на Исламската држава.

Loti i Jetimit
Parvin Etesami

Nga çdo rrugë dhe çati ngriheshin brohoritje plot hare;
Mbreti atë ditë po kalonte nëpër qytet.
Një djalë jetim mes këtij zhurmimi pyet me dyshim:
Çfarë është ai shkëlqim mbi kurorën e tij?

Dikush iu përgjigj: Nuk është për ne të dimë,
Por është një gjë e paçmuar, kjo është e qartë!
Një plakë iu afrua, shpina e saj e kërrusur;
Ajo tha: Ai është gjaku i zemrës sate dhe loti i syrit tim!

Na mashtruan me bastunin dhe rrobën e bariut,
Ai është ujk; prej vitesh e njeh kopenë.
Shenjti që kërkon pushtet është thjesht një mashtrues,
Lypës është mbreti që plaçkit kopenë e tij.

Vështro me kujdes lotët e jetimit.
Derisa të shohësh nga buron ai shkëlqim i gurit.
Si mund të ndihmojë fjala e drejtë ata me qëllime të shtrembëruara?
Dhe fjalët e hapura shumicën i lëndojnë.

Përgatitje: Jon Ajdini

Parvin Etesami (1907 - 1941) ishte një nga poeteshat më të njohura iraniane. Ajo lindi në një familje letrarësh – gjyshja e saj ishte njëashtu poete, ndërsa i ati përkthyes dhe shkrimtar. Etesami filloi të shkruante që në moshë të vogël dhe u inkurajua nga i ati, si dhe nga miqtë e familjes, para të cilëve recitonte shpesh poezi. Poezitë e saj janë të rëndësishme si nga aspekti estetik ashtu edhe nga ai shoqëror, pasi ajo shkruante shpesh kundër tiranisë dhe pabarazisë shoqërore. Etesami ishte gjithashtu pjesë e një shoqate grash që luftonte kundër shtypjes së grave në Iran. Si akt proteste, ajo refuzoi simbolikisht çmimin prestigjioz "Medalja e Artit" dhe refuzoi të bëhej mësimdhënëse e anëtarëve të familjes mbretërore. Sipas saj, mungesa e arsimit për gratë ishte një "sëmundje kronike e Lindjes", dhe u bëri thirrje të gjithë studiuesve dhe mendimtarëve që të gjenin zgjidhje të përshtatshme. Megjithëse kishte mbështetje familjare për shkrimet e saj, ajo përsëri vuajti pasojat e patriarkatit. Për shembull, i ati nuk ra dakord që ajo të botonte një përmbledhje me poezi para martesës, që të mos dukej se shkrimet e saj ishin një përpjekje për të gjetur një burrë. Gjithashtu,edhe pse ishte më e njohura ndër poeteshat, disa nga vargjet e saj u censuruan pas themelimit të Republikës Islamike.

11.
Дали слушна?
Роја Зарин

Дали слушна?
Ме повикуваат
од северните ми градини, со мирисот на ориз,
и од јужните градини, со мирисот на дрвјата на откровението.
Заборави ја правдата на водата.
Не следи ме.
Денес сум огорчена, Обадија.
Денес е гозбата на жртвувањето
и крвта на моите јагниња пресуши
од чкрипењето на точилото.
Синовите ми пијат вода
и се дават во бурните пехари,
и ќерките живи-закопани
ги мијат забите
и ги милуваат долгите плетенки
со маслиново масло.
Ќерките ми прераснуваат во дрвја –
дрвја со трпеливи гнезда меѓу нивните прсти.
Дали слушна? Звукот на чекори што наближуваат
и моторната пила и вресоците, задушените вресоци, Обадија.
... и зборовите, Обадија.
Збиените азбуки се гулаби,
како жедни прсти
што цицаат од мокрите ми образи,
како кратките ми писма до мене
и магиите на љубовта
што ги збиваат облаците.
Но збиена азбука
не е дрво,
девојче е распарчено,
како лешниковите калемења на улицата „Корија на Кисели Портокали“
или моливи со мирис на јаглен поставени
во кутија за разнобојни мрсни боички.
Значи не е ни пишувањето бесплодно
ниту твојата прегратка и длабоките воздивки
бидејќи имињата на мајка ти им ги даваш на пролетните времиња, и на ридовите...
Овој рид, не е како мајка
инертен и истрошен,
сонува за смрт,
како јас, бремена со полуосветлени зборови во темните часови.
Држи ме, Обедија. За висечките букви за мир да не умрат од очај.
... и те сакам, Обадија.
И таа што ги кажува едноставните желби
е тажна насмевка на усните од жена,
чекајќи да ја довери бесмртноста
на лажното платно на сликар.
Те имам тебе и крв што врие
што ги пали моите тивки клетки.
Те имам тебе и коски
што го носат товарот на моето битие.
Денес,
Повикувам да ги посведочиш ѕидовите
и јазикот на клучот во устата на оваа брава
и висечките зборови;
ти го бакнувам срцето, драги,
и те ослободувам.
За да се вратиш.

Препев: Викторија Илиовска

Роја Зарин е авторка на девет книги поезија, од кои само шест ја добиле потребната дозвола за објавување во Иран. Првата книга на Зарин, „Земјата има потреба од заклетвата на љубовникот“ (2004), била финалист за Наградата Карнаме, а третата кнгига „Сакам да ги проголтам моите деца“ (2007), ѝ донесе национално признание, освојувајќи ја Наградата Хоршид за најдобра нова поезија. „Пријатните трикови на април“ (2011), ја доби Наградата на иранските новинари за најдобрата поетска книга и доби посебно признание од официјалната Национална книжевна награда. Поезијата на Зарин ги одразува борбите и храброста на една иранска жена. Таа создава лична митологија, полна со изненадување и откритија, која исто така зборува за контекстот во кој живее. Песните ги тематизираат љубовта, бракот, разводот и мајчинството, но и војната, револуцијата, религијата, угнетувањето и патријархатот. Тие комбинираат лична нарација со мит, свети текстови и историја.

A dëgjove?
Roya Zarin

A dëgjove?
Po më thërrasin
nga kopshtet e mia veriore, me aromën e orizit,
dhe nga kopshtet jugore, me aromën e drurëve zbulues.
Harro drejtësinë e ujit.
Mos më ndiq.
Sot jam e hidhur, Obadia.
Sot është festa e flijimit
dhe gjaku i qengjave të mi ngrin
nga përplasja e gurëve mprehës.
Bijtë e mi pijnë ujë
dhe mbyten në kupat e stuhishme,
ndërsa bijat e mia, të varrosura për së gjalli,
pastrojnë dhëmbët
dhe lyejnë gërshetat e gjata
me vaj ulliri.
Bijat e mia rriten në pemë —
pemë me fole të durueshme ndër gishta.
A dëgjove? Tingulli i afërt i hapave
dhe sharrën me zinxhir dhe britmën, britmën e mbytur, Obadia.
... dhe fjalët, Obadia.
Alfabetet e kondensuara janë pëllumba,
si gishta të etur
që thithin nga faqet e mia të lagura,
si letrat e mia të shkurtra për veten
dhe formulat magjike të dashurisë
që kondensojnë retë.
Por një alfabet i kondensuar
nuk është pemë,
është një vajzë e prerë në copa,
si shartime bajamesh në Rrugën e Agrumeve të Hidhura
ose lapsa me aromë qymyri të mbjellë
brenda një kutie me bojëra të ngjyrosura.
Pra, as ky shkrim nuk është i pafrytshëm
dhe as përqafimi yt dhe frymëmarrjet e thella,
pasi ti i thërret burimet me emrat e nënës tënde, dhe kodrat...
Kodra, a nuk është si një nënë
e shtrirë dhe e lodhur,
ëndërron vdekjen,
si unë, shtatzënë me fjalë gjysmë të ndriçuara në orët e errëta.
Më mbaj, Obadia. Që shkronjat e varura për paqe të mos vdesin nga dëshpërimi.
... dhe të dua, Obadia.
Dhe ajo që flet për dëshirat e saj të thjeshta
është një buzëqeshje e trishtuar në buzët e një gruaje,
që qëndron për të lënë pavdekësinë e saj
në kanavacën e rreme të një piktori.
Të kam ty dhe gjakun që rrjedh
që ndez qelizat e mia të heshtura.
Të kam ty dhe eshtrat
që mbajnë peshën e qenies sime.
Sot
Thërras për dëshmitar muret
dhe gjuhën e çelësit në gojën e kësaj bravë
dhe fjalët e varura;
Puth zemrën tënde, i dashur,
dhe të lë të lirë.
Që të kthehesh.
[Toka ishte e gjerë]
Toka ishte e gjerë dhe bosh
dhe qielli u mbështet mbi shtyllën e tij të padukshme
dhe uji derdhej nga cepat e tokës.
Ishte fundi i ditës së nëntë
dhe unë
linda dy copa të mëdha
molle.
[Dëgjo]
Dëgjo, Obadia.
Një gaforre gjigante
kalon mbi shtatë qiejt,
duke prerë ëndrrat dhe fjalët e tua,
dhe me tingullin e këmborëve të saj të vogla, më ndjek mua atje,
gjithkund.
Këtu, gjithçka është shterpë.
Nuk e di.
Unë shkruaj që të mos mbetet asgjë pa thënë.
Parajsa, Obadia.
Kjo fjalë e pakuptimtë
është gjëja e fundit që më kaloi në mendje.

Përgatitje: Jon Ajdini

Roja Zarin është autore e nëntë librave poetikë, nga të cilët vetëm gjashtë kanë marrë lejen për botim në Iran. Libri i saj i parë, Toka ka nevojë për betimin e dashnorit (2004), ishte finalist për çmimin Karname, ndërsa libri i saj i tretë, Dua t’i gëlltis fëmijët e mi (2007), i solli asaj njohje ndërkombëtare, duke fituar çmimin Khorshid për poezinë më të mirë bashkëkohore. Poezia e Zarin-it pasqyron përpjekjet dhe guximin e një gruaje iraniane. Ajo krijon një mitologji personale, të mbushur me surpriza dhe zbulime, e cila njëkohësisht flet edhe për kontekstin në të cilin ajo jeton. Temat e saj përfshijnë dashurinë, martesën, divorcin dhe amësinë, por edhe luftën, revolucionin, fenë, shtypjen dhe patriarkatin.

12.
Умирајќи во време на железни греди
Пегах Ахмади

Си го врзувам лицето за белите статуи за да ги рани гулабите
Од градите ми блика нафта
Киното што го сакав
го сотреа
Не тргај ја твојата рана од мојот храм!
Експлодиравме како калинки
помеѓу граници за утеха неми
Солзи течеа од нашите прсти
кога запишавме
Не! Не тргај ја својата рана од мојот храм!

Воздухот е полн со редица луѓе тргнати на пат
да го изгубат својот сон во војната
да ги запалат своите црвени кафулиња и
да пишуваат смело
за арената или канибалските симурзи
брегот на Аватар
Не верувам во метафори
Жестоко го одвоив единствениот свој ѕид од овие букви
Умирајќи во ритамот на железните греди
Во мојот ритам
Експлодирајќи околу овие нараквици од рани
Умирајќи во ритамот на душата
Во времето на „Афтабкаран“
Ти, кој светиш врз уличните ѕидови
Не тргај ја својата рана од мојот храм!
Фалеше воздух, нема приказна
Само моите гради што се кинат од кино в кино
Ми ја исекоа аортата во виново!

Како жена што се плаши од разминувања и стакло
Се плашам од сопствента пропаст
А мојот страв од предмети
е страв дека ќе биде сотрена устата
Што ја изделка за моето омалено тело
Дали се навикнавме или
Веќе се навикнавме?
Тоа што парче по парче паѓам
Во огледало што се преврте во
Водите на земјата
Ги ослободувам шкргите
Во чаша полна вода
И стравот да те посакувам во земја без риби
Песна што ја тешат нашите солзи
А човекот, во мракот
шепна: „Не оди!“

Една клупа на небото
Ја мами твојата осаменост со јаже на
ништотијата
Небото
е тажен полигон
Исечен
од ќошевите на твојата соба.

Препев: Душица Лазова

Пегах Ахмади е родена во Техран во 1974 год. На седумнаесет години, ја објавила својата прва песна во книжевното списание Takāpu, приредено од Мансур Кушан, и оттогаш продолжила редовно да објавува песни во книжевни списание во Иран. Студирала персиска книжевност на Универзитетот во Техеран. Ахмади има објавено четири поетски збирки, преку шеесет критички и теориски осврти и многубројни препеви. Предавала „Поезија и филм“ на Техеранската филмска школа и била уредничка на Паперик. Откако јавно ја критикувала исламската религија и укинувањето на слободата на изразување во Иран, Ахмади била отпуштена од работа и ѝ било забрането да ги објавува своите дела. Во 2009 година, го напуштила Иран откако ѝ се заканиле дека ќе ја притворат поради тоа што зела учество во демонстрациите на Зеленото движење. Оттогаш има живеено во Франкфурт, Колн и на Роуд Ајленд.

Duke Vdekur në Kohën e Rrezeve të Hekurit
Pegah Ahmadi

Lidh fytyrën time me statujat e bardha që pëllumbat të ushqehen me mua.
Nafta shpërthen nga gjoksi im,
Dhe kinemaja që doja
Është ekzekutuar.
Mos e nxirr plagën tënde nga temthi im!
Ishim shegë të shpërthyera
Brenda kufijve të pangushëllueshëm.
Lotët rridhnin nga gishtat tanë
Ndërsa shkruanim:
Jo! Mos e nxirr plagën tënde nga tempulli im.
Ajri është i mbushur me një varg njerëzish në rrugën e tyre
Për të humbur ëndrrat e tyre në luftë,
Për të ndriçuar kafetë e tyre të kuqe dhe
Për të shkruar me guxim
Në arenën e Simorghëve kanibalë:
Bregu i Avatarit.
Nuk kam besim në metafora.
Me çmenduri, kam ndarë murin tim të vetëm nga këto shkronja.
Duke vdekur në ritmin e rrezeve të hekurit,
Në ritmin tim,
Që kam shpërthyer rreth këtyre byzylykëve të plagëve.
Duke vdekur në ritmin e shpirtit,
Në kohën e “Aftabkaran”-it.
Ti që shkëlqen në muret e rrugëve,
Mos e nxirr plagën tënde nga tempulli im!
Nuk kishte ajër; nuk ka histori.
Është vetëm gjoksi im që është çarë nga kinemaja në kinema.
Ata prenë aortën time në këtë verë!
Si një grua që ka frikë të kalojë pranë dhe prej qelqit
Kam frikë nga shpërbërja ime
Dhe frika ime nga objektet
Është frika nga rrëzimi i një goje
Që ti e ndërtove për trupin tim që venitet.
A jemi mësuar me të, apo
A jemi mësuar me të?
Që bie copë pas cope
Në një pasqyrë që është rrëzuar.
Ujërat e tokës
E çliroj rrojen
Në një gotë të mbushur plot ujë
Dhe frika për të të dëshiruar në një tokë pa peshq.
Një poezi që bindet nga lotët tanë
Dhe burri, në errësirë,
pëshpëriti: "Mos shko!

Një stol në qiell
Ta largon vetminë me një litar
boshësie.
Qielli
Është një shumëkëndësh i trishtuar
I prerë
Nga cepat e dhomës tënde.

Përgatitje: Jon Ajdini

Pegah Ahmadi ka lindur në Teheran në vitin 1974. Në moshën shtatëmbëdhjetëvjeçare, botoi poezinë e saj të parë në revistën letrare Takāpu, të Mansur Kushan-it. Që nga ajo kohë vazhdoi të publikonte poezi rregullisht në revista letrare në Iran. Ajo ka studiuar letërsinë perse në Universitetin e Teheranit. Ahmadi ka botuar katër përmbledhje poetike, mbi gjashtëdhjetë analiza kritike dhe teorike, si dhe shumë përkthime. Ka ligjëruar në kursin “Poezia dhe filmi” në Shkollën e Filmit në Teheran dhe ka redaktuar revistën Paperik. Pas kritikave të saj publike ndaj Islamit dhe kufizimeve të lirisë së shprehjes në Iran, Ahmadi u pushua nga puna dhe iu ndalua publikimi I veprave të saj. Në vitin 2009, ajo u largua nga Irani pasi iu kërcënua burgosja për pjesëmarrjen e saj në protestat e Lëvizjes së Gjelbër. Që nga ajo kohë, ajo ka jetuar në Frankfurt, Këln dhe Ishullin Rhode.