Латински цитати, изреки и фрази (8)

Facies Hippocratica.

Хипократово лице.

Лице на човек пред умирање, опишано првпат од грчкиот лекар Хипократ (460 год. пр. н. е. – 377 год. пр. н. е.).

 

Facilis descensus Averno.

Лесен е патот до Авернското Езеро.

Римјаните сметале дека кај Авернското Езеро (ден. Lago d’Averno) бил влезот во подземниот свет.

 

Factum, non fabula.

Дела, а не прикаски!

 

Facultas alternativa.

Другата од две можности.

 

Falsus in uno, falsus in omnibus.

Лажго за едно, лажго за сè.

 

Fama volat.

Непотврдената вест лета.

Непотврдените вести бргу се шират.

 

Fas non est hospitem violare.

Не е дозволено да се навредува гостинот.

 

Fausta omnia.

Сè [нека биде] среќно. | Со среќа! | Среќно!

 

Favete linguis.

Воздржете се од зборови. | Молчете!

 

Fecit.

Изработил.

Израз што во минатото стоел пред имињата на авторите на уметничките дела.

 

Festina lente!

Брзај полека!

Според Светониј, овој израз, во „Дванаесетте римски цареви“ цитиран на старогрчки, често го употребувал императорот Август.

Fiat iustitia et pereat mundus.

Нека завладее правда, па нека пропадне светот.

Девиза на Фердинанд I, монарх од династијата на Хабсбурговците.

 

Fiat iustitia ne pereat mundus.

Нека завладее правда за да не пропадне светот.

Корекција на Хегел на изразот Fiat iustitia et pereat mundus.

 

Fiat lux.

Нека биде светлина!

 

Fidelis ad urnam.

Верен до урна.

Верен до гроб.

 

Fides Punica.

Пунска верност. | Неверност.

 

Finis coronat opus.

Крајот го краси делото.

 

Flammato corde.

Со пламнато срце. | Со гнев.

 

Floruit.

Цутел.

Floruit или кратенката fl. се користи пред година или период од повеќе години за да се означи кога бил активен некој човек.

 

Fluctuat nec mergitur.

Се лула, но не тоне.

Мото на градот Париз.

 

Fluctus numerare.

Да се бројат бранови.

Да се прави нешто бесмислено.

 

Fons vitae.

Извор на животот.

 

Foris Cato, intus Nero.

Однадвор Катон, а однатре Нерон.

Катон бил познат како доблестен, а Нерон како порочен човек.

 

Forma bonum fragile est.

Убавината е кршливо добро.

 

Forma flos, fama flatus.

Убавината е цвет, а славата здив.

Forma viros neglecta decet.

На мажите не им прилега прекумерна грижа за изгледот.

 

Formositas dimidium dotis.

Убавината е половина мираз.

 

Fors iuvat audentes.

Среќата им помага на храбрите.

 

Fortunae filius.

Дете на среќата. | Среќник.

 

Fortunae rota.

Тркало на среќата.

 

Frangar, non flectar.

Ќе се скршам, но нема да се свиткам.

Ќе умрам, но нема да попуштам. Девиза.

 

Frons animi ianua.

Ликот е порта на душата.

 

Frontis nulla fides.

[Немам] никаква доверба во надворешниот изглед.

 

Fungus una nocte nascitur.

Габата никне за една ноќ.

За зло треба малку.

 

Furor arma ministrat.

Бесот управува со оружјето.

 

Furor poeticus.

Поетски занес.

 

Futura cogita!

Мисли на иднината!

Gallina scripsit.

Напишала кокошка.

Вака се вели за нечитлив ракопис.

 

Genus inritabile vatum.

Раздразливиот род на поетите.

Хоратиј во стихот алудира на нагласената чувствителност на поетите.

 

Graeca sunt, non leguntur.

Грчки е, не се чита.

Изразот се среќава во многу ракописи од средниот век; писарите во Западна Европа, кои не го познавале старогрчкиот јазик, секогаш кога при препишувањето ќе наиделе на извадоци од класичната старогрчка книжевност, нив не ги препишувале, туку на местата во ракописот каде што се среќавале тие извадоци го вметнувале овој израз. Друга варијанта на изразот со сосем исто значење е: Graecum est, non legitur.

 

Graviora quaedam sunt remedia periculis.

Некои лекови се полоши од самата болест.

 

Grosso modo.

Во груби црти. | Приближно.

 

Кон седмиот дел.

Кон деветтиот дел.

Слики: Староримски мозаици

Превод од латински и коментари: Светлана Кочовска-Стевовиќ

Извор за текстот: Латински цитати, изреки и фрази (Едиција Арго; Или-Или, 2023)