Латински цитати, изреки и фрази (10)

In girum imus nocte et consumimur igni.

Одиме наоколу во ноќта и нè проголтува оган.

Познат латински палиндром.

In ictu oculi.

За време на трепетот на окото. | Дур трепнеш. | За миг.

 

In infinitum.

До бескрај.

Повторно и повторно на истиот начин.

In medias res.

Во средината на предметот.

Во сржта на проблемот, без заобиколување, спротивно на ab ovo. Изразот првпат се среќава во Ars poetica во стиховите во кои Хоратиј ја опишува раскажувачката постапка на Хомер, кој, според него, е деалниот епски поет. Кога пее за Тројанската војна, пишува Хоратиј, Хомер не почнува од Кастор и Полукс, туку ита кон целта и брзо го носи слушателот in medias res („во средината на предметот“). И денес изразот се употребува со истото значење: да се зборува или пишува за нешто in medias res значи веднаш да се премине кон суштината.

In nuce.

Во оревова лушпа.

Накусо. Концизно.

In omnia paratus.

Подготвен на сè.

In rerum natura.

Во природата на нештата.

In situ.

На самото место.

На местото каде што нешто е пронајдено или каде што нешто се случува.

 

In solis sis tibi turba locis.

Во самотија сам на себе биди си друштво.

 

In spe.

Во надеж.

In suspenso.
Во очекување [на решение].
Без решение. Нерешено. Одлука in suspenso е одлука што сè уште не е донесена, т.е. одлука за којашто сè уште треба да се расправа; постапка, пак, in suspenso е постапка што сè уште не е спроведена.

In varietate concordia.

Слога во разноликоста.

Мото на Европската Унија.

 

In venere semper certat dolor et gaudium.

Болката и радоста во љубовта се во постојан судир.

 

In venere semper dulcis est dementia.

Во љубовта лудоста е секогаш слатка.

 

In vento et aqua scribere.

Да се пишува во ветер и вода.

Да се прави нешто залудно.

In vino feritas.

Во виното е дивјаштвото.

 

In vino veritas.

Во виното е вистината.

 

In vino veritas, in aqua sanitas.

Во виното е вистината, а во водата здравјето.

 

In virtute sunt multi ascensus.

Многу скалила има кон доблеста.

 

Inanium inania consilia.

Советите на глупаците се глупави.

 

Incerta populi aura.

Наклоноста на народот е непостојана.

 

Incredibile dictu.

Неверојатно е за кажување.

Inmodica ira gignit insaniam.

Неумерениот гнев носи лудило.

 

Inscitia mater arrogantiae.

Незнаењето е мајка на вообразеноста.

Ioco, non serio.

На шега, а не сериозно.

Ira, brevis insania.

Гневот е краткотрајно лудило.

Ita sunt altae stirpes stultitiae.

Колку се длабоки корените на глупоста!

 

Iudex damnatur ubi nocens absolvitur.

Кога виновникот се ослободува, за виновен се прогласува судијата.

Iudicis est innocentiae subvenire.

Должност на судијата е да ѝ помага на невиноста.

Ius gladii.

Право на мечот.

Во средниот век право на кралот да одлучува за животот на своите поданици.

 

Ius murmurandi.

Право на негодување.

 

Iuventus – ventus.

Младоста е како ветер.

Младоста минува покрај нас брзо како ветер.

Labor limae.

Работа на турпијата.

Изразот се однесува на работата на писателот по скицирањето на делото, кога од него се очекува педантно и трпеливо да го „измазни“ текстот пред да го објави.

Lacrimae pondera vocis habent.

Солзите тежат исто како зборот.

 

Lapsus calami.

Грешка на писалката.

Грешка во пишувањето.

 

Lapsus linguae.

Грешка на јазикот.

Грешка во зборувањето.

 

Lapsus memoriae.

Грешка во паметењето.

Laterem lavas.

Миеш тулa.

Правиш некоја бескорисна работа.

Lauda parce, sed vitupera parcius.

Пофалувај умерено, а прекорувај уште поумерено.

 

Lex in manibus.

Закон во тупаниците.

Закон на силата.

 

Liber libertas.

Книгата е слобода.

Licentia poetica.

Поетска слобода.

Licentiam des linguae, cum verum petas.

Дај му слобода на јазикот кога ја бараш вистината.

Кога сакаш да ја дознаеш вистината, слободно прашувај.

 

Ligna in silva non feras.

Не носи дрва в шума.

Не прави бескорисни работи.

Littera scripta manent.

Напишаното останува.

Lumen mundi.

Светлина на светот.

Lupus in fabula.

Волкот во приказната.

Вака се вели кога некој ќе се појави во мигот кога за него се зборува. Ние за волкот, а волкот на врата.

Кон деветтиот дел.

Кон единаесеттиот дел.

Слики: Староримски мозаици

Превод од латински и коментари: Светлана Кочовска-Стевовиќ

Извор за текстот: Латински цитати, изреки и фрази (Едиција Арго; Или-Или, 2023)