Молчењето на Германија

Германија го изневери сеќавањето на Шоа и нејзините поуки. Државата што ја презеде врховната задача да не заборави – заборави. Државата што рече дека никогаш повеќе нема да молчи – замолчи. Тоа е државата што рече „никогаш повеќе“ – а сепак, сето тоа повторно се случува. И тоа со помош на нејзиното оружје, нејзините средства и нејзиното молчење. Барем таа земја требаше да ги „препознае ужасните општествени процеси“. Секој Германец ги познава подобро од некој Јаир Голан. А ете, во Израел – толку мил на Германија – тие процеси се во полн ек, а таа не ги гледа. Неодамна се разбуди од сонот, но предоцна.

Кога на германските телевизии се прикажуваат прилози од Маршот на знамињата во Ерусалим, гледачите се присетуваат на Кристалната ноќ. Кој не ја гледа таа сличност, го изневерува сеќавањето на Шоа. Кога во Германија се пренесуваат сцени од Газа, гледачите се сеќаваат на концентрационите логори од Втората светска војна што ги изгради нивната држава. Кога слушаат за гладта во Газа, тие гледаат муслимани. Кога ги слушаат фашистичките изјави на израелските министри и јавните личности дека во Газа „нема невини“, мораат да ги слушнат морничавите гласови од сопственото минато што го зборуваа истото – на германски.

Германија нема право да молчи. Таа прва требаше да го крене гласот против она што се случува во Појасот Газа. Но таа, со нелагодност, молчи. А требаше да се побуни – не само во име на минатото, туку и поради индиректната одговорност за Накбата, која веројатно немаше да се случи без Шоа. Германија делумно има и морална одговорност кон палестинскиот народ.

Израелската окупација немаше да биде воспоставена без поддршката од САД и Германија. Сите овие години, Германија се сметаше за вториот најдобар пријател на Израел. Пријателството се подразбираше и беше безусловно. Германија сега ја плаќа цената на долгите години страшна автоцензура, период во кој беше забрането да се критикува израелската држава – светата жртва.

Секоја критика на Израел во Германија се етикетира како антисемитизам, а секоја праведна борба за палестинскиот народ се криминализира. Држава во која една голема медиумска мрежа сè уште од секој новинар бара писмена изјава дека нема да го доведува во прашање правото на Израел на постоење – има изопачено сфаќање за слободата на говорот. Но ако актуелната политика на Израел го доведува во прашање самото постоење на Израел, зарем не е обврска тоа да се критикува?

Тешко е, речиси невозможно во Германија да се критикува Израел – без оглед на тоа што се случува. Тоа не е пријателство, туку поробеност од минатото што мора да престане – поради Газа. „Посебните односи“ не смеат да значат легитимација на воените злосторства. Германија нема право да го игнорира Меѓународниот кривичен суд, кој беше основан токму поради нејзините поранешни злосторства, ниту да расправа за премиер по кого е распишана потерница за сегашни воени злосторства. Таа нема право да рецитира стереотипи за минатото и да положува цвеќе во Јад Вашем – на само час и половина од Хан Јунис.

Пред Германија сега е најтешкиот морален испит во нејзината историја од времето на Шоа. Неколку недели по инвазијата врз Украина, таа започна процес на воведување строги санкции против Русија. Дваесет месеци по инвазијата на Појасот Газа, освен празни и неискрени изјави, не презеде ниту еден практичен чекор – како и останатите европски држави.

Германија мора да се промени – не и покрај минатото, туку токму поради него. Не е доволно канцеларот Фридрих Мерц да изјави дека веќе не може да се оправдува израелското бомбардирање на Газа. Мора да преземе чекори за тоа бомбардирање да биде запрено. Не е доволно министерот за надворешни работи Јохан Вадефул да каже дека „неговата земја не може да биде натерана на изрази на солидарност со Израел“. Дојде часот Германија да покаже солидарност со жртвата. Да се ослободи од оковите на минатото што ја оддалечуваат од поуките на Шоа. Германија не смее да седи со скрстени раце и да дофрла зборови на прекор. Газа е во ужасна состојба, а молчењето на Германија за тоа – е срам за Германија.

Карикатури: Osama Hajjaj

Извор: https://www.haaretz.com/