Дипломатија и уште војна

И претходно ја цитиравме тезата на Карл фон Клаусевиц, според која воената моќ не зависи само од материјалните средства, туку и од силата на волјата. Меѓу другото, војната е и надмудрување на волји. А одредени маневри, да додадеме, се средство за постигнување цели на теренот, но и средство за комуникација на намерите.

Ако го земеме тоа предвид, изгледа дека во руско-украинскиот конфликт ниту едната страна не е подготвена да отстапи од нештата што ги смета за пресудни цели. Двете страни ескалираат во обид да ја скршат волјата на другата. Русија неодамна започна посериозен пробив во украинската Сумска област.

Целта на офанзивата, за која се ангажирани десетици илјади војници, е да се приближат до градот Суми и да го принудат Киев, зајакнувајќи ја неговата одбрана, да ги ослаби силите на јужниот, главен фронт во Донбас. Потоа, украинската Служба за безбедност изврши спектакуларни напади врз руските воздушни бази Белаја, Џагилево, Олења и Иваново.

Во нив беа уништени и оштетени значителен број стратешки бомбардери Ту-22 и Ту-95 вредни милијарди долари, кои претставуваат клучен елемент од руската нуклеарна тријада, како и извидувачки авиони А-50, чија загуба е речиси ненадоместлива. Во друга операција, пак, со поставени подводни експлозиви повторно сериозно беше оштетен Кримскиот мост.

Истовремено, во Истанбул на 2-ри јуни се одржа нова рунда директни преговори помеѓу завојуваните страни. Освен размена на заробеници, не беше договорено ништо. Аналитичарот Анатол Ливен истакнува дека од руските и украинските меморандуми јасно се гледа не само дека позициите на двете страни се исклучуваат, туку и дека во моментов нема интерес за компромис.

Киев побара целосен и безусловен прекин на огнот, потоа идниот мировен договор да не содржи ограничувања на украинската воена моќ, ниту пак воена неутралност на земјата, и да не ја исклучува можноста за распоредување странски војски во Украина. Укинувањето на некои санкции против Русија е прифатливо, но постепено и со можност за повторно воведување. Москва, повеќе или помалку, не е подготвена да прифати ништо од тоа.

Додека не избори значајни концесии, Русија нема да се согласи на прекин на огнот, со оглед на тоа дека исцрпувањето на Украина преку војна е нејзиниот главен адут. Владимир Путин секое присуство на западни сили во Украина го гледа како де факто членство во НАТО, што Кремљ упорно го отфрла, а инсистира и Киев со уставни измени да се обврзе на неутралност.

Рускиот меморандум содржи и дополнителни услови за кои Москва знае дека ниту Володимир Зеленски ниту кој било друг на власт во Киев никогаш нема да ги исполни, како што се повлекување на украинската војска од неокупираните делови на Донбас, Херсонската и Запорошката област, како и признавање руски суверенитет над тие подрачја. Присилена од ситуацијата на бојното поле, Украина веќе направи компромис со тоа што се откажа од воено ослободување на тие територии.

Но рускиот суверенитет никогаш нема да го признаат не само Киев или западот, туку ниту Кина, Индија и другите земји од глобалниот југ. Русија бара и прекин на украинската мобилизација и на странските воени испораки, формално ограничување на големината на украинската војска, забрана на нацистичка – или „нацистичка“ – пропаганда и националистички партии, откажување од компензација за воената штета и обезбедување права на русофонското население. Русија бара и мировниот договор да го одобри Советот за безбедност на Обединетите нации.

Можеби има логика во последниве два услови, како и во договорот за неутралност. Што се однесува до останатите барања, бидејќи се поставени со свест дека не можат да бидат исполнети, изгледа дека нивната смисла е да послужат како алиби за продолжување на војната. Москва порачува дека не се откажала од максималистичките цели на агресијата.

Истовремено, Украина преку дипломатија и воени операции им порачува и на Москва и на западот дека не е поразена и дека нема да прифати капитулација, туку напротив, ѝ нанесува огромни загуби на Русија, порачувајќи ѝ дека за продолжувањето на агресијата ќе плати огромна цена, вклучувајќи го и уривањето на глобалната моќ.

Паралелно, како што забележа Иван Човиќ на Индекс, се одвива интензивирање на дипломатските контакти и интензивирање на војната, со кои завојуваните страни настојуваат да заземат што подобри позиции. Во историјата на војувањето тоа не е необично: слични ситуации се случуваа за време на Виетнамската војна, па и војните во Југославија.

Многу зависи и од натамошните потези на Вашингтон. Сепак, во способноста на администрацијата на Трамп – како и на претходната – преку преговори или засилени притисоци да го запре убивањето не е премногу разумно да се има доверба, барем ако се суди според досега покажаното.

Карикатури: Momot

Извор: https://www.portalnovosti.com/