„Воениот кејнзијанизам“ не држи вода

Веројатно беше неизбежно тоа што одбивањето на Шпанија да се покори на барањата на Доналд Трамп и НАТО – и да ги зголеми воените трошоци на 5 проценти од БДП заедно со останатите сојузници – ќе ја разгневи американската администрација. Трамп веднаш му се закани на шпанскиот премиер Педро Санчез со построг трговски договор, вклучително и тоа дека Шпанија ќе плаќа „двојно повисоки“ царини во споредба со земјите што покорно ги следеле неговите барања.

Новата обврска за издвојување 5 проценти од БДП за национална безбедност, договорена на самитот на НАТО во Хаг, според соопштението на британската влада, може да се подели на предвидените 3,5 проценти за „основна одбрана“ и 1,5 процент за „отпорност и безбедност“, со целна година 2035. Се разбира, Трамп го прогласи тоа за „голема победа“ и, што е особено значајно, изрази надеж дека парите ќе се потрошат на купување американска воена опрема.

Британската влада тоа едвај го дочека – од американскиот производител Lockheed Martin веднаш нарача дванаесет борбени авиони F-35A, способни за носење нуклеарно оружје, по цена од 80 до 100 милиони долари по парче. Вкупниот трошок е приближно еднаков на износот што министерката за финансии Рејчел Ривс се обидува да го заштеди преку кратење на исплатите за PIP и Universal Credit. Овие авиони ќе бидат стационирани во RAF Мархам, во близина на Питерборо и ќе бидат вооружени со американски нуклеарни бомби B61-12, кои ќе се складираат или во RAF/USAF Лејкенхит или во RAF Мархам, а ќе бидат доделени на воздушната дивизија на НАТО.

За разлика од авионите способни за носење нуклеарно оружје што се стационирани во американската воздухопловна база Лејкенхит под контрола на американското воено воздухопловство – и кои се во сопственост на американската армија – новите авиони што пристигнуваат во Мархам, заедно со оружјето што ќе го носат, претставуваат ново проширување на британските нуклеарни сили. Британското нуклеарно оружје моментално се наоѓа на подморници и Кралската морнарица го лансира од море. Овој нов чекор ќе додаде и воздушни нуклеарни системи во британскиот арсенал. Велика Британија последен пат располагаше со вакви системи во 1998 година, кога тие беа укинати од владата на Тони Блер.

На самитот во Хаг исто така беше договорена обврската земјите членки на НАТО да останат посветени на колективната одбрана според членот 5 од основачкиот договор на НАТО, и покрај загриженоста што ја предизвика различното толкување на колективната одбрана од страна на Трамп во однос на останатите земји.

Исходот од овој самит има огромни глобални последици, особено во однос на климатските промени, воените емисии и општественото пропаѓање. Големото прашање за Британија е – од каде ќе дојдат парите. Буџетскиот извештај што го објави министерката за финансии постави цел за издвојување 2,6 проценти од БДП за одбрана до 2027 година, но сега, со новата цел од 5 проценти, тој удел ќе порасне на 4,1 процент уште до 2027 година. Се чини дека оваа влада ќе ги земе парите од социјалните издвојувања. Трошокот ќе биде огромен.

Ова доаѓа заедно со објавувањето на Националната стратегија за безбедност, со акцент на пристапот „на целото општество“, кој ги усогласува целите на безбедноста и одбраната со работните места, економските можности и растот. Стратегијата вклучува и пошироко сфаќање на безбедноста, како што се енергетската безбедност и сузбивањето на бандите што се занимаваат со трговија со луѓе. Особено се нагласува суверената способност – производство и контрола внатре во самата земја, на пример производство на челик и обезбедување на синџирите за снабдување – како и науката, образованието, трговијата и најнапредната технологија, заедно со таканаречената „мека моќ“, како што се операциите на разузнавачките служби МИ5 и МИ6.

Сето тоа е поврзано со новата индустриска стратегија на владата, која вклучува 86 милијарди фунти за истражување и развој со цел поттикнување на растот на технологиите за економска и воена конкурентност, како и за заштита на јавните служби и претпријатија, транспортниот и енергетскиот сектор од сајбер-напади и саботажи.

Па, како треба мировното и антивоеното движење да одговори на ова засилено милитаризирање и на британското нуклеарно проширување во новата трка во вооружување?

Очигледно е дека „воениот кејнзијанизам“, кој ја промовира воената потрошувачка како економска корист, едноставно не држи вода. Треба да го искористиме она што веќе е направено во рамки на синдикатите и поширокото општество во врска со Алтернативната одбранбена ревизија за да ја покажеме штетноста на пристапот „одбранбена дивиденда“, и конкретно да објасниме дека воената потрошувачка претставува значително послаб економски и вработувачки мултипликатор во споредба со другите јавни инвестиции. Тоа значи дека создава помалку вкупна економска активност и помалку работни места, како и помалку дополнителни општествени придобивки во споредба со инвестициите во клучните јавни услуги, инфраструктурата и трудоинтензивните технологии – а особено во обновливи извори на енергија.

Исто така, мораме да се фокусираме на спротивставување на милитаризацијата на образованието, особено на пропагандата за воена регрутација насочена кон младите во училиштата, која се спроведува во соработка помеѓу Министерството за одбрана и Министерството за образование.

Да, потребен ни е пристап кој се однесува на целото општество – но пристап што ќе каже „не“ на ескалацијата на нуклеарното вооружување, што ќе препознае дека отпорноста и безбедноста произлегуваат од инвестиции во заедницата, социјалната грижа, квалитетни работни места, квалитетно домување и образование – а не од инвестиции во оружје и војна.

Карикатури: Derkaoui Abdellah

Извор: https://h-alter.org/