Мапирање на субверзивноста (3)

07.09.2015 14:17
Мапирање на субверзивноста (3)

Селектираните примери во студијата не ги исцрпуваат сите практики кои се имаат случено во Република Македонија, но илустрираат различни форми на субверзивно дејствување. Имено, сите овие практики имаат карактеристики на субверзивност кон постоечкиот поредок, реализирани како номадски акции, користејќи различни форми надвор од утврдените институционални текови. Тие се спротивставуваат на постоечките центри на моќ во Република Македонија преку окупирање разни простори, поттикнувајќи серија социјални и политички барања. Овие дејства вклучуваат различни профили на учесници, со што може да се каже дека се исцртува дискутираниот агенс на субверзивноста кој дејствува во претпоставен, конвергентен простор на поврзување преку различни форми и принципи на делување.

Дискутираните практики, како испишувањето на графитите на тарабите, поставувањето на таблите на улиците, како и импровизираниот споменик, мобилизираат учесници во борба која се спротивставува на официјалните владини политики за рекодирање на идентитетските прашања во Република Македонија; Во случај на протестот пред Јавниот обвинител, се карактеризира борба на групи кои се дискриминирани по сексуална основа, кои протетсираат против несанкционирањето на актот на насилство врз нивни припадници од страна на институциите на системот; Протестот пред Министерството за здравство на Република Македонија претставува социјална борба против нефункцоналните институции кои резултираа со губење на човечки живот; Последниот пример говори за еко борба на група уметници кои се против изградбата на брана на притоките на реката Радика, со што би се предизвикале еколошки последици.

Секоја од овие борби се одвива посебно, тие опстојуваат како посебности, и оттаму се поставува прашањето но и предизвикот на нивно обединување. Предизвикот е овие посебности да се согледаат како почетоци на создавање простор кој е конвергентен во Република Македонија. Во таа насока се случува делумно поврзување околу некои принципи кои се политички, социјални, економски, но пред сè етички. Приницпите како што се, на пример, слобода на говор, право на избор, дејствување против економската нееднаквост, невработеност и сиромаштија, заштита на животната средина и намалување на загаденоста, можат да помогнат во обединување на различни индивидуи и групи, кои во својата радикална инстанца подразбираат тотална негација на неправедниот општествен, културен, политички и економски контекст на Република Македонија, со што тие претставуваат визуелизација и конкретизација на Грамшиевите (1971) серија негации. Овие практики произлегуваат од реполитизација на уметникот, притоа демонстрирајќи значајни и соодветни стратегии на автентично дејствување. Оттаму, можеби субверзивното практики претставуваат единствен ангажиран и значаен однос за актуелниот момент во Република Македонија.

Заклучок

Субверзивните практики во уметноста подразбираат радикални форми на дејствување. Со каректеристики на номадски движења, тие се фокусираат врз актуелните општествени проблеми и предизвици. Оваа статија придонесе за концептуализација на субверзивноста, препознавање на нејзините практики и нивната неопходност во контекст на Републка Македонија. Имено, теоретското иследување на субверзивноста, утврдување на концептуална мапа и нејзино аплицирање во контекст на Република Македонија, претставуваше водечки предизвик. Преку овој пристап се констатира инструментализацијата на културните институции, со што се создава потребата да се дејствува поинаку, односно да се субвертираат установите што генерираат погрешни и неправедни политики. Утврдувањето на компонентите на субверзивноста доведе до идентификување на „анатомијата на субверзивноста“, односно создавање на нејзината концептуална мапа составена од когнитивна субверзија, агенс на субверзивноста, приницпите и формите на субверзивноста. Идентификуваните компоненти беа применети во контекст на Република Македонија. Тоа претставуваше иницијален пристап каде се мапираа некои од начините преку кои уметниците дејствуваат. Користењето на Република Македонија како анализа на случај беше податливо со оглед на радикалните промени и трансформации кои се случија изминатите децении. Дополнително, предизвикот за субверзивно дејствување го засилува комплексната политичка ситуација во македонското општество. Текстот посочи на неколку значајни практики во контекст на субверзивноста, кои се портретирани како дел од перформативната политика, што во основа се должи на сè покомплицираната дневно-политичка ситуација и неприфатливоста да се дејствува поинаку.

Во перспектива, субверзивната уметност треба да се смета како можна стратегија за автентично дејствување. Оттаму, субверзивноста се согледува како значајна активност во арената на политичкото, нудејќи впечатлив ангажман околу отворените општетсвени прашања и проблеми. Значењето и важноста на ваквите практики не се ограничува на отпорот или критичката позиција, туку пред сè во зголемување на просторот на можното. Оттаму, оваа студија поттикна обновување на една поинаква врска на ликовното творештво, целосно узурпирана или прекината од инструментализираноста, односно во поглед на историјата на субверзивните практики, и ликовната уметност како антисистемско и општествено движење.

(крај)

Кон првиот дел
Кон вториот дел

 

Листа на фигури

Фигура 1: Анатомија на субверзивноста; Извор: Авторот

 

Листа на слики

Слика 1: Испишување на графити „Антикоманија филм ви прикажува“; Фотографијата е преземена од (http://jasnesumjas.blogspot.com/2010/02/blog-post_5666.html

Слика 2: Ден потоа, тарабите се префарбани ; Фотографијата е преземена од (http://jasnesumjas.blogspot.com/2010/02/blog-post_5666.html

Слика 3: Поставување налепници како замена за таблите на улиците; Фотографијата е преземена од; Извор: http://www.radiomof.mk/galerija-bulevar-lezbejska-revolutsija-za-oslobod...

Слика 4: Поставување налепници како замена за таблите на улиците извор; Фотографијата е преземена од: http://www.radiomof.mk/galerija-bulevar-lezbejska-revolutsija-za-oslobod...

Слика 5: Протест пред Јавниот Обвинител; Фотографија: Ванчо Џамбаски

Слика 6: Споменик на стреланите скопјани 13 ноември 1944 година; Фотографијата е преземена од: http://okno.mk/node/42339

Слика 7: Поставување на Импровизиран картонски споменик; Фотографија: Ванчо Џамбаски

Слика 8: Протест на групата АЈДЕ; Фотографија: Ванчо Џамбаски

Слика 9: Уметници во обид за спас на Радика; Фотографија: Група „Protect Radika - Mbro Radikën - Заштити ја Радика“

 

 

 

Библиографија

Amin, S. (1994) ‘The Issue of Democracy in the Contemporary Third World’ in: Ulf Himmelstrand et al (eds.) African Perspectives on Development: Controversies, Dilemmas, and Openings. London: James Currey

Amin, S., G. Arrighi, A.G. Frank, & I. Wallerstein (1990) Transforming the Revolution: Social Movements and the World-System. New York: Monthly Review Press.

А1 он (2014) Уметници направија џиновски костур од риба за спас на Радика [online] Available from: <http: //a1on.mk/wordpress/archives/408135> [Accessed 24 November 2014]

Buden, B. (2009) Children of postcommunism [online] Available from: <http://roundtable.kein.org/files/roundtable/Buden%20-%20Children%20of%20postcommunism.pdf> [Accessed 12 April 2010]

Bourdieu, P. (1982) Language and Symbolic Power. Edited by John B.
Thompson. Cambridge,MA: Harvard University Press.

Bourdie, P. (1984) Distinction: A Social Critique of the Judgement of Taste, Harvard University Press

Wallerstein, I.(1990) “Antisystemic movements: history and dilemmas”. In: Amin,S., Arrighi, G., Gunder Frank, A. and Wallerstein, I. (eds). Transforming the Revolution. New York: Monthly Review Press.

Гешоска И.(2014) Настап во: '10 Минути протест' проект на Тихомир Топузовски [online] Available from: <https://www.youtube.com/watch?v=XnWFgODOoEA> [Пристапено Јуни 15 2014]

Glover, M. (2010) CHTO DELAT? What Is to Be Done?, ICA, London [online] Available from: <http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/art/reviews/chto-delat-what-is-to-be-done-ica-london-2086845.html> [Accessed 20 May 2012]

Gramsci, A. (1971) Selections from the Prison Notebooks of Antonio Gramsci, edited by Quintin Hoare and Geoffrey Nowell Smith (New York: International Publishers)

Groys, B. (2008) Art Power. Cambridge: MIT PRESS

Groys, B. (2010) The Weak Universalism [online] Available from:
< https://www.e-flux.com/journal/view/130> [Accessed December 2013]

Groys, B. (2014) On Art Activism [online] Available from: <http://www.e-flux.com/journal/on-art-activism/> [Accessed September 2014]

Deleuze, G. and Guattari, F. (2007) A Thousand Plateaus: Capitalism and Schizophrenia. University of Minnesota Press

Downey, A. (2007) Towards a Politics of (Relational) Aesthetics, Third Text, 21(3):267-275.

Dressler, I. and Christ, H.D. (2010), Subversive practices. Art under conditions of political repression 60s- 80s/South America/Europe, Exh-Cat, Wurttembergischer Kunstverein Stuttgart, Ostfildem

Emmelhainz, I. (2013) Art and the Cultural Turn: Farewell to Committed, Autonomous Art? Available from: <http://www.e-flux.com/journal/art-and-the-cultural-turn-farewell-to-committed-autonomous-art/)> [Accessed September 2011]

Žižek, S. (2014) webchat – as it happened [online] Available from:
<http://www.theguardian.com/books/live/2014/oct/06/slavoj-zizek-webchat-absolute-recoil> [Accessed 2 December 2014]

Иванов, Б. (2014) Интервју: Критичарот и уметникот во времето на криза, КРИТИКА, бр: 2, Година (2): 25-29.

Ingram, A. R. (2011) Making geopolitics otherwise: artistic interventions in global political space. The Geographical Journal 177 (3): 218–222.

Juris,Ј. (2011) « A New Way of Doing Politics ? Global Justice Movements and the Cultural Logic of Networking », Recherches sociologiques et anthropologiques [online], Available from: <http://rsa.revues.org/521> [Accessed 02 January 2015]

Kant, I. (1963) “What is Enlightenment?,’” in Immanuel Kant, On History, edited, with an introduction by Lewis White Beck, Indianapolis: Bobbs-Merrill, pp. 3-10.

Laclau E. & Mouffe C. (2001). Hegemony and Socialist Strategy: Towards a Radical Democratic Politics . London: Verso.

ЛГБТ (2014) Наспроти насилството и омразата, јавниот обвинител не е во тек, [online] Available from: <lgbti.mkhttp:// www.lgbti.mk/Home/Post/65b7e72c-ec2a-4aab-8bfe-f8d4367399c4#.VN3TW_nF8U5> [Accessed 29 November 2014]

Levy, C. (2007)''Sovversivismo': The radical political culture of otherness in Liberal Italy'. Journal of Political Ideologies 12:2,147 - 161

Mill, J.S. (1833) 'A few observations on the French Revolution', in J.S. Mill Dissertations and Discussions (Vol. 1). John W. Parker and Son, London, 1859, pp.56–62. 

Occupymuseums (2011) We occupy museums to reclaim space for meaningful culture by and for the 99%. art and culture are the soul of the commons. art is not a luxury! ] Available from: http://occupymuseums.org/[Accessed September 2014]

Pickles, J. and Smith, A. (1998) Theorising transition: the political economy of post-Communist transformations. London: Rutledge.

radiomof (2013) Булевар „Лезбејска револуција“ за ослободувањето на Скопје [online] Available from: <http://www.radiomof.mk/galerija-bulevar-lezbejska-revolutsija-za-osloboduvaneto-na-skopje/> [Accessed 12 December 2014]

Ray, G. (2009) Toward a critical art theory. In: Raunig, G. and Ray, G. (eds) Art and Contemporary Critical Practice. Reinventing Institutional Critique. London: MayFlyBooks

Rancière, Ј. (2007) "Art of the possible: Fulvia Carnevale and John Kelsey in conversation with Jacques Ranciere." In: Fulvia Carnevale and John Kelsey: Artforum. pp. 256-269 

Rancière, J. (2010) Dissensus: On Politics and Aesthetics. London: Continuum

Rosenau, W. (2007). Subversion and Insurgency Rand Corporation, Rand Counterinsurgency Study, Occasional Paper 2.

Certeau, M. de, (1997) The practice of Everyday life. London: University of California Press.
Steryl, H. (2010) Politics of Art: Contemporary Art and the Transition to Post-Democracy, [online] Available from: <http://eflux.com/journal/view/181> [Accessed September 2011]

Сулејмановски (2014) Изјава во: Уметници направија џиновски костур од риба за спас на Радика, прилог на А1 он [online] Available from: <http: //a1on.mk/wordpress/archives/408135> [Accessed 24 November 2014]

Трајановски, Ж. (2010) Антикоманија филм [online], Available from: http://jasnesumjas.blogspot.com/2010/02/blog-post_5666.html [Accessed 02 January 2015]


Habermas, J. (1991) The Stuctural Transformation of the Public Sphere: An inquiry into a category of bourgeoise society. MIT Press

Hardt, M. (2010) ‘The common in communism’. In: Douzinas, C. and Žižek, S. (eds.). The idea of communism. London: Verso.

Hardt, М. and Negri, А. (2004) Multitude: War and Democracy in the Age of Empire. New York: Penguin Press

Holmes, B. (2009) Escape the Overcode: Activist Art in the Control Society. Zagreb and Eindhoven: WHW/Van Abbemuseum,

Chambers, S.A. & Carver, T. (2008) Judith Butler and Political Theory: Troubling Politics. London & New York: Routledge.

 

Слики: Steven Spazuk

Слични содржини

Уметност / Теорија
Уметност / Теорија
Активизам / Јавни простори / Уметност
Активизам / Уметност / Теорија
Култура / Уметност
Култура / Уметност / Теорија / Историја

ОкоБоли главаВицФото