Подарок од Сингапур

Ги здогледав на излогот. Темносини, кожени, меки, со мала потпетица во махагони боја. Ќе им се радува. Знам. Влегов во луксузниот дуќан. Подот од зелен мермер, звуци од славеи. Големи вази од кристал со свежи орхидеи.

Малата Кинеска трчка околу мене, ми покажува по рафтовите некои други. Некои и самата ги одбирам со поглед, па ги допирам. Ми донесоа и сок од свеж ананас со ѓумбир.

Сепак, сепак, овие во излогот ќе ги купам. Излегуваме заедно пред излогот и ѝ ги покажувам. За миг, исти такви чевли се во моите раце извлечени од кутија со свилена виолетова хартија. Сакам да ги пробам. Го кажувам бројот. Таа носи друга кутија. Ми ги става на нозете. Одам горе-долу, низ таа мазна зелена мермер-вода, од едно до друго ниско огледало, би си зела и за себе баш вакви, ама немам за два чифта. Уште не знам колку чинат. Прашувам и Кинеската на ливче пишува 120 сингапурски долари. Скапи се, знам, ќе треба да размислам, се колебам. Таа ја пречкртува напишаната бројка и сега цената е 95. Уште се мислам. Сега ја пречкртува и оваа, и веќе сме на 80. Ги крева рамениците и вели: Енд.

Им се враќам на моите црвени сандали. И уште еднаш го кажувам бројот 38. Девојката пак исчезнува и се враќа со друга кутија, ми ги покажува, јас сум веќе на касата, плаќам.

Ќе им се радува. Знам. Можеби никогаш вакви чевли и немала досега. Да, сигурна сум, немала.

Види мамо, каков подарок ти донесов од Сингапур, и ѝ ја гледам насмевката, на 12.000 м надморска височина, во тој огромен Боинг, со кој се враќам дома.

Дома сум, по 17 часа минати на небото. Ја отворам кутијата, а таа стои во својот летен зелен фустан од циц, пред мене, и повторува: – Што ти требало да се трошиш, што ти требало...

Гледа во свилената хартија, во мирисливата виолетова хартија со втиснати орхидеи, се чуди како во такво нешто, толку нежно, таму некаде во светот виткаат дури и чевли, и веќе првата изнурнува пред нас. Очите ѝ се радуваат, нејзините големи црни очи блескаат. Се наведнува, со лажица за чевли, си става мало свилено чорапче, и ја обува.

– Леле, колку е мека, како ракавица е, лесна, божем сум боса. Малку поткуцува, зaшто на другата нога ѝ е домашната влечка.
– Пробај ги, мамо, двете, да видиме... Ајде.
Таа пак го прави истото. Чорапчето од најлон, лажицата и ја натнува другата на десната нога.
– Ајде, што толку полека ја ставаш?
– Нејќе да влезе, не може, не знам зошто нејќе.

Се наведнувам сега јас, се обидувам, и навистина нејќе. Го проверувам бројот на кожениот ѓон, тој е, 38. Ја вртам наваму-натаму, не ми е јасно во што е проблемот.

Таа ја вади и левата чевла, и сега двете ги држи в раце.

– Боже, зар може, ти дале две леви? Огин да ги изгори. Две леви.

Не ми се верува. Проверувам и јас и навистина ова се две леви чевли.
Нејзината возбуда се издиша, очите станаа некако помали, се повлече во кујната, става ѓезве за кафе, вади од нејзините колачиња со цимет.

Стојам уште сред дневната соба со двете леви чевли, и плачам.

Таа ја зема кутијата со свилената хартија, ги положува една наспроти друга, полека, нежно, внимателно, и ги остава на полицата, пред нејзините книги.

Не ги спомнуваме повеќе.

Далеку е тој Сингапур, тој излог, зелениот мермер, механичките славеи кои сето време пролетуваа и со метален црцор го боеја просторот, оној сок од свеж ананас и ѓумбир, она пишување цена, намалување, насмевката, она ЕНД.

Ме праша еднаш-двапати дал’ да оди кај Младен мајсторот, да се обиде нешто, дал’ ќе може едната лева да се преправи во десна. Веројатно ѝ кажав тогаш да не прашува, да не губи време, сигурна сум дека не ќе може.

Оној Сингапур – крадец на нејзиниот десен чевел, го замразив засекогаш.
Ноќта кога почина, со сестра ми и тетка ми, во сиот шок и болка, се качивме во нејзиниот стан, пребаруваме во 23 часот низ нејзиниот бел плакар, ги наоѓаме сите нејзини работи, уредно суредени, мирисливи, пеглани. Во голема картонска кутија сѐ беше стокмено за: „Таму“ . Освен чевли.

Го отворивме орманчето каде што вообичаено стојат. Ги одбравме тие кои едвај дали еднаш ги беше ставила. Наеднаш од темницата на орманчето, ја здогледав.
Кутијата со свилена виолетова хартија.

Ја отворив.

Таму лежеа една наспроти друга, двете леви чевли.

Веќе имаа по 35 години.

Извор: Лилјана Дирјан, Снег за двајца, НПМ, Скопје, 2011
Слики: Јоана Крузе