И канализацијата станува питка вода, но преку пречистителна станица!

09.05.2017 02:12
И канализацијата станува питка вода, но преку пречистителна станица!

Генерален реизбор на судиите, укинување на радиодифузната такса и на екстерното тестирање во образовниот систем, се меѓу првите чекори коишто ќе ги преземе новата власт во Македонија, најави лидерот на новото парламентарно мнозинство и претендент за прв човек на идната влада, Зоран Заев. Во однос на политичката и општествената криза, тој упати на започнување процес на помирување во земјава.

Не би сакал да се впуштам во коментирање на конкретните најавени чекори, кои се дел и од предизборните ветувања на социјалдемократите. Но, што се однесува до поентата за општественото помирување, без оглед на емоциите и жестоката поларизација на повеќе општествени полиња, таа е сосем во ред, дури и да не се согласувате во ништо друго со Заев. Едно општество, каде што разликите се доведени до ниво на насилна конфронтација, секако дека не може да чекори напред без да создаде минимална општествена кохезија околу тие чекори.

Поделеноста, различностите или различните мислења не се лоша работа. Напротив. Особено кога тие разлики подразбираат пристојно спорење и соочување на аргументите, ставовите, наодите, фактите, во еден амбиент омеѓен од правилата на демократијата, законите и етиката на јавно општење, што секако и неминовно доведува до напредок. За жал, нашите поделби и „полиња за натпревар“ произведуваат насилство, омраза, незнаење, мрак, назадување….

Па, како во такви услови да се оствари помирувањето? Дали „проштевањето на гревовите“, или не дај Боже, на криминалите, за кои сметам дека треба да има правично определена одговорност и соодветни санкции, се можниот лек кој ќе води кон помирувањето и шансите за напредок? Еве, да се осврнеме само на неколку состојби во две-три важни области, за да ги проанализираме „климатските услови и расположение“ за едно такво помирување.

Да почнеме од најосновното, од условите за постоење на правната држава. Зарем можете да замислите помирување со она што ексминистерката Јанкулоска го нарече МВРО-ВМРО, и целосното ставање на полицијата во функција на кршење на уставниот поредок, законите и човековите права, со години наназад?

Зарем мислите дека не се сеќаваме на безброј „дефилеа“ на луѓе со лисици пред камерите на режимот, со полицајци вооружени до заби, за сега да видиме како ги водат насилниците од нападот на Собранието, како на прошетка? Можете ли да барате помирување од оние недолжни жени кои специјалци ги влечкаа по судови за случајот „Монструм“? Или пак, од семејствата на Нешкоски, Кежаровски, Божиновски, д-р Ставриќ…, од луѓе и семејства, кои режимот сакаше да ги зацрни и уништи, само затоа што не мислеа како началниците? Јас не гледам шанса за помирување, без казнување на ваквите постапки!

Како да се бара помирување, кога гледаме дека за невиденото насилство во Собранието се одредува осумдневен притвор, кога истото обвинителство и судовите бараат и досудуваат редовно 30 дена притвор за далеку побенигни кривични дела? Зарем треба да се помириме со „учество во толпa“ и да заборавиме на серијата од 27 тешки кривични дела што ги видовме на 27 април, не само ние, туку и целиот свет? Зарем семејствата на оние што „лежат“ невино осудени, или пак, за украдени ќебапи, би требало да се помират со тоа?

А освен со последиците, пред да почнеме да се помируваме, или истовремено со тоа, ќе треба малку да се позанимаваме и со некои од главните причини кои овозможуваат достигнување на ваков стадиум на општествено лудило, кое што зафатило не маргинален, туку значаен дел од општеството. А тоа се состојбите во јавната комуникација, односно медиумите, но и образованието.

Зарем можете да замислите помирување и нов почеток за Македонија, како слободна и демократска земја, доколку клучните позиции и термини во влијателни медиуми ги окупираат луѓе како Латас, Ивона Талеска, Билјана Трендафилова, Миленко Неделковски, Бобан Нонковиќ, Цветин Чилиманов, Љупчо Златев…?

Зарем мислите дека со тоа ќе може да се помират стотици јавни личности, политичари, новинари, интелектуалци, уметници, граѓански активисти, па и сосем непознати за јавноста граѓани, кои со години беа, без ниту еден доказ за каква било злоупотреба, јавно масакрирани од началничките медиуми и нивните добро платени егзекутори, скриени под плаштот на новинарството, без за тоа никој да понесе ниту ронка одговорност? Зарем утре со нив, наместо да бидат сослушани од обвинители, треба да се седне на маса и да се разговара за слободата на медиумите?

Зарем можете да ги замислите „јавните маси“ на помирување, или екраните на националните телевизии, а околу нив да продолжат да седат и дефилираат луѓе, кои наместо во јавноста да понудат стручност и експертиза, без поговор поддржуваа и поддржуваат еден ирационален политички наратив, лудачки коктел на национализам, фашизам, религиски догми, теории на заговор, многу лаги, притаен и отворен говор на омраза и повици на насилство?

Производот на тој наратив е она што го видовме на 27 април. Нешто што, замислете, една „експертка“, на една режимска телевизија, бесрамно и безумно го нарече „најмирниот насилен упад во едно Собрание во историјата“!? Зарем некој треба од нормалните луѓе да побара да се помират со вакво лудило?!

Или, можеме ли да замислиме помирување со такво образование, во кое наставник тепа дете за да му покаже како Зијадин Села бил тепан во Собрание, а да не е сега во затвор?! Или, барем, соочен со кривично обвинение или суспензија и процедура за отстранување од образовниот процес? Или директор кој тера деца да одат на националистички протести, кои кулминираа со насилниот влез во Собранието, без за тоа да понесе каква било одговорност?

Можете да помислите на едно такво помирување, а да не зборуваме за квалитетот на условите во училиштата, книгите, работничките права на наставниот кадар, поделеноста на децата поради етничката припадност во различни смени, катови, различни крила и објекти на едно исто училиште… Зарем и со сето тоа ќе треба да се помириме? Можеме ли тоа да го побараме од наставниците, учениците, студентите, нивните семејства, родители…?

Секако дека не. Недостатокот на санкционирање на долгогодишниот криминал и кршење на човековите права и слободи во Македонија, како и создавањето на игнорантна и анестезирана јавност и граѓани кои лудилото го прифаќаат како нормалност, доколку помине без казни и одговорност, ќе биде само охрабрување таквите постапки да не запрат, туку да продолжат, а насилниците и криминалците набргу да се вратат на пиедесталот, во уште побрутална форма од она што го видовме на 27 април.

Вистина, и водата од канализација може да се претвори во вода за пиење. Секако, доколку помине низ соодветна пречистителна станица. Има многу такви примери во модерниот свет. Така e и со долгогодишната општествена криза во Македонија. Крајот на овој валкан режим и автократија може да биде еден добар, нов и чист почеток за сите, без оглед на припадноста. Но, само доколку валканиците поминат низ пречистителната станица – на основните принципи на демократијата, човековите права, правото и правдата!

Извор: civilmedia.mk
Слики: ШкАрт