Општеството во Србија станува рамнодушно кон човечкото страдање

18.07.2017 10:12
Општеството во Србија станува рамнодушно кон човечкото страдање

Сите анализи на културата на сеќавањето покажаа дека клучната улога што си ја доделува едно општество – е улогата на жртва.

Ако се сетиме на пропагандата од осумдесеттите, ќе се сетиме дека клучниот збор беше токму – геноцид. Речиси секој ден се зборуваше за тоа во ТВ емисиите, се отвораа јами, се организираа трибини, театарски претстави. Српските жртви во НДХ беа злоупотребени за да се создаде страв и да се направи нов српско-хрватски конфликт. Во конструкцијаta на сеќавањата улогите мораат да бидат кристално јасни, исклучиво црно-бели, нијанси нема. Значи, жртвата не може да биде злосторник. Таа има индулгенција за сите идни постапки, таа е невина и само таква може да остане засекогаш. Затоа, замената на улогите е неприфатлива, во тој наратив недозволиво е жртвата на геноцидот да стане негов виновник. Тоа би допирало длабоко во конструкцијата на националниот идентитет и во формирањето на историската свест, и затоа, меѓу другото, терминот геноцид е неприфатлив. Кога би го прифатиле, би ја изгубиле позицијата жртва и со тоа ќе се сруши целата имагинарна историска конструкција и сето она во што веруваме за себеси.

Ако се правите дека не ги гледате Поточарите, тие нема да исчезнат на тој начин, туку дополнително ќе ве туркаат на работ на основната хуманост.

Проблемот е во тоа што се правеше во деведесеттите, а се прави и денес, за широк општествен консензус. Во создавањето на воената програма на Србија учествуваа големи делови од елитите: политички, интелектуални, стопански, финансиски, воено-полициски... Некои ја обликуваа идеологијата „сите Срби во една држава“, некои работеа на нејзината пропаганда, други ја опеваа, трети се освестуваа, четврти обезбедуваа финансии, логистика, а некои ја спроведуваа. Таквата војна не беше можна без значајна поддршка и од големите организации. Досега, за повеќе од четврт век, ништо од сето тоа не е длабочински доведено во прашање, целата таа конструкција остана недопрена и во нејзиниот егзистенцијален интерес е така и да остане.

Војната во Хрватска речиси и не се споменува, остана само Олуја. Затоа, сме сè подалеку од разбирање на тој настан, зашто не се ни зборува што се случуваше претходно, од 1991 до 1995 година. Мислам дека во најголема мера е така зашто таа војна беше изгубена со драматичен пораз и протерување на Србите, па тешко може да се очекува некакво „продолжение“. Имам впечаток дека најмногу се знае за војната во Босна. И оние што одбиваат Сребреница да ја наречат геноцид, почнувајќи од претседателот, па натаму, сепак го признаваат „страшното злосторство“. До средината на 2000-те тоа беше незамисливо. Сега, сепак, прифатено е дека се убиени повеќе од 8 000 луѓе за неколку денови и дека подоцна биле транспортирани во секундарни, терцијални гробници... Затоа, мислам дека сега состојбата е полоша од претходното негирање. Зашто се знае, но нема ни трошка емпатија, сочувство, жалење, па со самото тоа ни преиспитување, осуда. Што значи тоа? Дека мислиме дека тоа било во ред или дека сме сосема рамнодушни? И едното и другото е знак на комплетен морален крах и гниење, кое може да се согледа преку сè – од тоа што малкумина се бунтуваат против укинувањето на слободата и вообразеноста на државата за досега веќе масовните семејни убиства... Не може ни да биде поинаку ако како општество сте одлучиле да бидете сосема индиферентни кон човечкото страдање.

Извор: http://www.danas.rs

ОкоБоли главаВицФото