ПАРАДОКС
***
Пишаното во целоста на материјалот е достапен на располагање во контура на зборови, надвор или согласно со било која лингвистичка логика; без никакво осигурување, на метафоричен или директен превод; заедно со, но без потреба, за никаква употреба или полезност од истиот, во склоп на договорот за негово обештетување. Читателот раководува во изборот на читаното и е директо одговорен за активноста на извршеното, а индиректно за било каков резултат од произлезеното заседание на законодавното толкување. Писателот одрекува било каква одговорност за коинцидентален или елосен, благодет или загуба, соединет или ејависно од сè или делови од напишаното, надвор од наведените прописи. Сè што е, не е напишано да се протолкува како предлог или совет од психолошка или политичка природа; и ништо поинаку освен како улога и ролја на фантазијата засебна од ваше височествената. Ништо од напишаното, смее да служи како намена, причина или изговор во извршување на истото. Не се подржува, охрабрува, бодри, ниту пак покорува; одобрување, преземање, спроведување или разменување, на сè или пак на било кој концепт или филозофија во сè напишаното. Секое пишание кое настапува како контрадикција на горе наведеното, е да биде прифатено и толкувано како ништо поинаку, освен чиста гозба на гостољубието.
КЛИКЕР
Изразување
Кога не би се изразувала во прво лице, ти би бил моето второ јас. Тој одамна ме напушти.
Кога би ти се обратила во вокатив, би се намалила мојата вредност номинативно.
Кога написмено би ти го интерпретирала мојот говор, би видел колку сум интерпунктивна.
Изразот само го следеше одразот.
Марија Стевановска
Експозиција
Многу од луѓето, кога ќе научат за заплетниот скелет, сепак не успеваат да ја видат неговата поента. Зошто, тие велат, би сакале да го користат форматот кој се наоѓа во секоја друга приказна позната на човештвото - каде е креативноста во тоа? Чувството за уметност? Одговорот од уредувачите на ракописите е едноставен: тоа успева. Велат, има причина зошто секоја приказна која ги допира твоите сетила звучи познато кога ќе ја разголиш до гола кожа. Сепак, велат, предизвик е, да се најде приказна која не ја следи ова структура до одреден степен, кој е исклучително тежок.
И сега јас си велам: фабуларниот заплет го немам (нема ништо во мојата глава, ниту пак во мојата секојдневност), предизвикот е голем, но од старт осуден на неуспех поради исклучителната тежина... па, како сега јас да напишам нешто, тоа е единственото нешто кое мислев дека го можам, дека го знам... и сега, дното...
ахх... ќе имам ли повторно експозиција?
ZigusZagus
Задоволство
Го удрив Езра и тој падна плачејќи на подот.
Го прашав:
- Зошто си пизда?
- Не знам - одговори низ млазот од солзи.
Тој секогаш плачеше. Од радост и од тага.
Неговото присуство во просторијата го зголемуваше нивото на влажност.
Беше Јули, а Езра плачеше. Се испотив.
Солзите се издигнаа во пареа.
- Ајде стани - му подадов рака, но не се фати за неа. Сега тој мене ме праша:
- Зошто ме удри?
- Не знам - му одговорив.
Ана Давидович
...
Си беше еднаш, еден здодевен топол ден, кога тој дојде. Веќе бев истоштена од секојдневното чекање, повеќе не го очекував, па затоа, ете, тој дојде. „Зошто дојде“, го прашав.
„Дојдов, зошто повеќе не ме бараш“, рече.
Не знам
Седев на клупата пред зградата, далеку од мојот дом, запалив евтина цигара, се напив од водата која ја наточив од дома, седев и дишев.
Можев така со саати, но сепак поминаа само петнаесетина минути. Се качив на точакот и заминав дома.
Нешто го прекина тоа тивко постоење. Не знам што беше, само знаев дека морам да станам и да заминам од таа тишина…
Можеби беше претивко… Не знам...
Маријана Јанческа
Исечено
Во очекување на Возбудата од Досадата што доаѓа, флегматично ги вртам Тв-програмите.
- Каков широк спектар на некоректност! - извикувам.
- Длабински инсталирана варваризација - ме дополнува жена ми.
Го гасам телевизорот. Го палам животот.
(Не)пар
Плодна ноќ. Набрекната. И наежена. Подготвена. За што? За некој кој ќе ја вдиши пареата испуштена од малите зацрвенети усни. За некој кој сака да си ја истрие кожата со друга од ист ков. За некој кој сака да ги гледа ѕвездите благо потпрен на нечие рамо. За Анабела.
Само што рамото на кое сакаше да се потпре - го немаше. Вклучително и кожата од која сакаше да се истрие и усните кои сакаше да ги проба.
Затоа, пак, имаше солзи. И тупаници во ѕидот. Потоа уште поголеми солзи. И бол. Вистински. Суров, вкрварен и затоа потешко варлив.
Nu Tella
Фотографија
Тоа пладне бев пресреќен. Конечно си го купив фотоапаратот што толку долго го посакував! Професионален. Се опседнав со неговата механика и опциите што ги нуди. Ни миг не сакав да го испуштам од раце. Дури и име му дадов - Тоде. Правев фотки најразлични - од пејсажи до остатокот од храната. Цело маало го фотографирав. Се задржав пред дворот на нашата сосетка. Стара бабичка. Беше навалена на столицата, дремеше на пладневното сонце што како злато и се беше истурило врз старото лице. Кучето се врткаше околу неа. Кога дојдов дома, не можев да и’ се изнагледам на сликата. Куќата и дворот беа во една хармонија со мојата замисла за фотографска целина. Ми создаваше некое чувство на смиреност и спокојство.
Вечерта дознав од моите - бабичката починала утрото, спиејќи, на својот трем, во својот двор.
Писателите
Разговарале двајца писатели - едниот млад и неискусен, а другиот стар и мудар. Младиот го прашал постариот:
-Господине, кои дела се поубави, оние кои писателот успеал да ги доживее или оние кои се плод на неговата фантазија?
На тоа стариот писател му одговорил:
-Момче, она што фантазијата може да го оплоди, тоа човекот ни во сто животи не може да го проживее. Моќта на фантазијата е огромна, синко, не познава граници, а само бескрај до кој се стигнува кога срцето е мост до таму...
И писателот пополека се искачи на зелените облаци,се престори во бела птица и исчезна во виножитото...
Внука ми
Малечката ни дојде на гости. Нашето сонце, со разиграни златни спирални прамени, фатени во шнолче. Секогаш кога доаѓаат со сестра ми ја крадам од споулавената собиранка во кругот на семејството и ја водам во парк. Исто беше и таа сабота. Паркот беше преполн, народ колку сакаш, деца еден куп. Малечката, растрчана наоколу, со куклата во раце, ги мамеше погледите на разнежнетите минувачи. На лулашките се здружи со друго девојче. И тоа имаше кукла, па нашава не се смири додека не и’ ги искорна сите ексремитети на кутрата играчка. Понатака играше момченце со топка. Им се придружи. Повеќе се врткаше околу другото девојче и внука ми, не знаејќи како да го привлече неговото внимание, толку силно ја гризна другарката за рачето, што мајка и’ мораше да ја смирува додека мене ми упатуваше злобни погледи. Се извинив сто пати. Кога си заминаа, внука ми се запна за топката на момченцето. Својата кукла не ја ни погледна. Кога на крајот ја доби топката, се сврти накај мене и ми рече: Сакам дома!
Колку ја сакам, таа е мојата миленица, мојот ангел. Но во неа тоа пладне го видов светот во мало...
Просјак
Тој наконтен, распослан подолго од татковата черга, под сенката на гордата му брада го гледа него - старец, просјак, стуткан, наведнат со главата до најдлабокото дно на шупливата улица. Подадената рака која едвај се држи на ковчињата ми изгледа како разлајан пес, како гребеж во грлово, најболен. Со неа ја бара милостината од нас што ни самите за себе ја немаме. Што им е грижа на богатите за плачот и стенкањата на сиромавите, кои не можат да ги слушнат во длабоките им соништа? Зошто судбината за некои била паун разнобоен, а за некои црна врана, како солзите на старецот што срамно капат на асфалтот и ги влажнат неговите стапала? Сиромаштијата е болест што на наконтениот му создава мачнина во стомакот. А мене, сиромав во џебот колку старецот, ми создава плач кој не протекува, а расте,од мака што немав да му фрлам некоја пара. За него, за себе. Како шлаканица, ја почувствував врелината на празнотијата право врз образите...
Лола На Боков
Женски ракопис
Во неговите работи најдов ливче со женски ракопис. Не барав намерно, ми требаше нешто, заборавив веќе што. Пишуваше: „Не мисли на мене!“. Знаев дека е од неа... Кога влезе, не можев да го гледам. Сакав да го удирам силно, да му вриштам дека е глуп и папучар! Како можел да дозволи да го остави? Како може уште да го чува ливчето? Нели го понижува? Кога ја видов, а тоа беше само еднаш, не ми се допадна. Не можев да поднесам дека била тука пред мене, пиела од истите филџани, спиела на истите перници, спиела воопшто... Мразев што водел љубов со неа, полудував! Кога ќе помислев дека се смеел со неа, правев сè за да го растажам. Кога ќе ми текнеше дека и со неа се карал, уште пожестоко го напаѓав. Ми пречеше да слика зашто сликал кога бил со неа. Не сакав да гледаме филмови зашто тоа го правел со неа. Пуштав музика која не му се допаѓа само за да не ја слушаме музиката која сигурно ја слушал покрај неа. И така, почнав да пишувам за тој да чита. Тоа никогаш не го правеле заедно. Луѓето не читаат заедно.
Ивана Ристевска
Дивоградба
Без дозвола почнав да го градам. Темел ми беа зборовите. Речениците беа прости, но задоволни што ја видоа белината на листот. Секое проширување губеше смисла.
На сцена стапија следниве личности: лекторот изврши контрола, рецезентот напиша остра критика, издавачот замавна со рака.
Расказот бил премногу краток.
Наташка В.
Молба
Пуштете ја да оди, не многу далеку и не многу близу. Некаде на средината меѓу вашите желби и нејзините потреби.
Таа е дрво кое нема корен, јаболкница која нема сенка. Пуштете ја да оди за да има каде да се врати... за да има некој што ја чека. Зарем не гледате дека е пиштол на сопствената слепоочница, бомба во устата своја?!
Пуштете ја да оди, Ве молам искрено, да оди таму кај што коските ќе ја здоболат за Вас!!!
Таа е грутка земја што нема свој печалбар, мало зрно семе, што никогаш можеби нема да из’рти...
Пуштете ја да умре од одење, да плаче од инаетење и немојте, Ве молам искрено, да ја сметате за смисол на животот.
Таа е...
Одлука
Се вратив на почетокот и сè уште не знам дали победив или пак го сопрев времето, избришав сè што можеше да ја потемни мојата светлина.
А тргнав сама, и сакав да понесам сè, но изразот од огледалото ми рече дека детството не се собира во куфер. Каков е тој багаж без детство?
Чувствував голема сила, се борев со очајот, го бркав ѓаволот од мислите, а во срцето Бог ми шепотеше дека не сум сама. И застанав цврсто спроти ветрот, чекав да ме дотолчи и пепелта од мојата душа да се разлее по светот како доказ за мојата широчина.
Безусловната љубов, ја заслужив по раѓањето... Сепак, не ми се даде ниту еден знак на подршка, сочуство... Вечен мрак или милост, јасен беше изборот! Ама за одлучните.
Јас зедов и од двете, и еве ме на почетокот, и сè уште не знам дали сум сама или во сопствената темнина не ги гледам другите.
Уште колку? Уште малку...
Мисли, надежи, визии во фонтаната жуборат, во рацете желби горат, камбаните грмат: „Христос воскресе! Навистина воскресе!“
Уште колку? Уште малку...
Бескрајот е далечен. Вечноста е поблиска. Зелените мачји очи од туѓиот кошмар го најдоа сопствениот кров. Спокојно ќе се роват и мугрите ќе ги победат.
Уште колку? Уште малку...
Една ноќ, едно утро, еден ден или додека оваа свеќа догори? Жената се породи на улица која завршува во гробишта. Женско. Маж и’ спие под ровката земја. Жив.
Уште колку? Уште малку...
Расклатени беа сите маси, а тој беше гладен. Плускавецот на градите го болеше. Траги од игла на рацете немаше. Никој не се изненади.
Уште колку? Уште малку...
Сонцето изгреа за да зајде веднаш. До утре ќе се заборави. Можеби сонот ќе му напише епитаф и ќе се бори со јавето.
Уште колку? Уште малку...
Исидор Ивановски
Галванизација
Од левата страна започнува линија која се прекршува на четири делови и завршува во нејзиниот почеток. Секоја четвртина од левата линија е четвртина од уште една таква линија поврзана со уште три леви линии преку една која со крајот во почетокот стои над главата на Νικόλαος. На десната страна од левата линија стои мала лева линија од стакло во која се гледа почетокот од левата линија. На првата четвртина десно од почетокот на левата линија има нацртано мала лева линија. На спротивната страна од малата лева линија - на втората четвртина поврзана со горната лева линија, има отвор во облик на мала лева линија. Телото на Νικόλαος ја допира нацртаната лева линија. Вратот на Νικόλαος почуствува удар кој доаѓаше од другата страна на левата линија, потоа уште еден се до последниот пршлен. Линијата беше исполнета со метал. Ја допре со внатрешниот дел на усните и ја мрдаше главата во сите насоки. Во неговата плунка остана мирисот на железо и јаглен. Неговите образи беа влажни од металот. Го протри лицето со рацете и го залепи челото на металот за следниот удар. Νικόλαος не доби нареден удар. Се симнав низ отворот и му зарив стакло во половините. Ја испушти душата без да го види моето лице.
Даниела Јакимовска
На денешниот репертоар се...
Таа прекрасна просторија ги немаше перфектните ѕидови за одличните претстави. Да, претстави. Секогаш кога желбата длабоко ќе и’ ги надразнеше белите дробови. Ќе чекаше да помине полноќ (никогаш порано), ќе ги изгаснеше сите светла, освен тоа на ламбата, и ќе ја пуштеше актуелната мелодија. Така припремена, ќе ја активираше имагинацијата. Набрзо, прстите ќе и’ зачекореа по нерамната кожа и сенките ќе го започнеа полноќниот танц. Ох, каква игра беше тоа!
Не, во оваа претстава немаше ни место, ни простор, ни време. Ниту пак имаше напишано некакво сценарио од претходно. Сè се одвиваше од миг во миг, од секунда во секунда.
Времетраење? Онолку колку што имагинацијата имаше подготвено за оваа вечер.
Кога актерите ќе ги наведнеа главите, светлината се гаснеше и тие заминуваа на заслужен сон по добро завршената работа.
И кога задоволна ја гушна перницата, се сети - утре ќе ги варосува ѕидовите.
Погрешна слика
Се работеше за наизглед едно обична и безгрижна девојка. Таа не можеше да се замисли во острите канџи на суровиот живот. Мислеа дека на нејзиниот животен список се редеа само значајни успеси и награди. Никогаш ја немаа забележано без нејзината позитивна насмевка на лицето.
Во очите на другите, таа беше сè што никогаш не успеа да биде.
И се потруди таква и да остане, ама само во очите на другите.
Не се потребни никакви зборови за да се опише магичноста на идеалот и целокупната перфекција во детали.
Само одбери го твоето ново јас и за твоите значајни пет минути, ја доби битката.
Сината птица
Љубов
Во болничката соба гордо влезе докторот. Не знам зошто, но во таа гордост ја открив лошата вест. Т.М стоеше до мојот кревет, ја држеше мојата рака. Докторот ми кажа дека левиот бубрег сосема ми откажал, а десниот бил во лоша состојба. Не сум имала многу време, само уште една недела живот. Целиот свет ми се сруши, а Т.М не ја пушти мојата рака. Јас го имав единствено него, друг немам на овој свет. Ми беше сè. Сепак, сакав да го оставам. Вечерта пред да ги добијам силните болки ми предложи брак. Ќе го одбиев да не ми се слошеше. Сакав да најдам некој што ќе ме разбира, но сега, ја пронајдов смртта.
Следното утро во собата влегоа Т.М и докторот. Со насмевка на лицето докторот ми кажа дека токму Т.М може да ми дарува бубрег. Ми кажа уште дека сум имала среќа. Ма, каква среќа! Јас него ќе го оставам и точка! Ќе продолжам понатаму... но каде би продолжила кога ќе умрам.
Операцијата беше успешна, преживеавме!
Дознав дека сака да ме остави, нејзин пријател ми призна. А и јас почувствував, тоа може да се препознае. Затоа и' предоложив брак, но ќе ме одбиеше, очите ја издаваа. Затоа сега, кога и дарував орган, кога и подарив живот.. Многу добро ја познавам, таа никогаш нема да си замине.
Thursday November
Катарза
Мајка ми почина кога имав 9 години. Татко ми оттогаш ја бараше утехата во алкохолот како секој слаб човек, кој оддавајќи се на тагата и пиејќи, не согледуваше дека така сè повеќе ја зголемуваше. Умре многу набрзо по нејзината смрт, на моите неполни 11 години. Така, јас решив тагата да ја претворам во стих, во текст. Пишував долги ноќи под светлината која доаѓаше од една тивка свеќа.
Станав познат поет, болката од несреќната животна приказна ме направи поет. Бев баран во многу држави, луѓето сакаа да ја слушнат мојата поезија, живееја тие за таа катарза која следуваше по завршетокот.
А јас, сè уште пишував и пишував, но никогаш не доживеав катарза.
Наташа У.
Страв
Никогаш не сум ја сакал темнината. Ме потсетува на сонување, а пред сонувањето секогаш сум испитувал извесен страв.
Од кога се сеќавам за себе, спијам сам. Во истата соба, со истиот зелен часовник над мене. Секогаш кога ќе го изгаснам светлото, акцијата стартува. Звукот од часовникот станува приметлив, тик-так-тик. И... срцето ми се вкочанува. Пребледнувам и си ги напрегам сетилата до максимум. Ми изгледа како некој да се качува по скалите. Најпрвин тоа беа духови, Баба Роги и привиденија. Кога малку потпорансав почнаа да се качуваат крадци и убијци. Сега имам 20 години. Го гасам светлото, и ете ти го истиот страв. Не е страв од невидливости, ниту од човеколики зла, тоа е најстрашен страв. Страв од самиот себе.
Ви.За.
Болеста наречена убавина
- Леле, колку сум си убава! - си велеше Марија додека се чешлаше пред огледалото. Сините очи и совршено обликуваното лице оддаваа впечаток на примерна и ретка убавина. Марија имаше, се разбира, убаво тело и прави нозе, какви што посакува да има секоја жена. Таа знаеше дека нејзината убавина е предност, но знаеше и дека таа носи несреќа. На работното место никој не се концентрираше на тоа што таа зборува, туку гледаше во божественото тело. Марија избра да биде недофатлива. Можеше да работи како отмена проститутка, но нејзе и’ се допаѓаше повеќе чувството на недостижност и идолизирање додека ја гледаа и мажи и жени. Марија! Икона! За жал, годините поминуваа, а Марија, која се беше навикнала на затегнатата и извајана симетрија, почна да старее. Кожата почна да и’ се отпушта, да свиснува, да се набира. Марија упорно се обидуваше да го задржи младешкиот изглед. Се оперираше. Сакаше нејзиното тело да остане такво какво што било. Свежо и симетрично. И тогаш, кога мислеше дека успеала да го оствари својот сон: вечна симетрија до крајот на животот, и’ пријде едно детенце од соседната куќа и и’ рече: -Тетка Марија, зошто кожата на лицето ти е мазна, а рацете како на баба ми Ана?
Камениот мост и безимените
Кога се движиш од Старата чаршија кон плоштадот мора да преминеш преку петстотинилетниот мост. На него ги гледаш дивите продавачи на импровизирани штандови. Продаваат парфеми, играчки, чадори, градници, разни џиџимиџи. Прашуваат упорно дали некој нешто сака да купи.
Мостот е невидлива граница. Само домородното население ја забележува. Тој ги дели луѓето на „ние“ и „тие“. Зад мостот порано имаше важен трговско-занаетчиски центар, сега има само златари.
Кога веќе стоев на мостот, едно детенце со црна и кадрава коса извика: - Дај ми 10 денари! - Зошто просиш? Не одиш на училиште? - го прашав. - Па, тука најлесно така ќе најдам пари! - На нашата планета не ни требаат пари. Ќе замавнеме на тапан и паѓаат храна и пијалоци од небото.
Одеднаш како мравки кои бараат храна, повеќе дечиња притрчаа кон мене. - Дај ми 10 денари! - викаа сите едногласно. Се затрчав кон другата страна на плоштадот. Темносини облаци го зацементираа небото. До обележаното место на куќата на една скопска доброчинителка удираше дете на тапан. Каде е куќата на детето? Дали ќе се врати дома? Зошто немаат пари во нивниот свет? Кога повторно погледнав, детето го снема!
И машко и женско!
- Ту, дај боже да се роди машко! - си рече загрижениот татко и чекаше бабицата да го повика. - Кој ќе ја ора нивата?! Не знам како ќе биде ако биде женско! - додаде тој. Одеднаш од собата се зачу детски плач. Леле! - викна мајката од собата. Помагајте луѓе, Перса се онесвести! Детето беше и машко и женско! Бабицата сепак брзо се созеде и застана покрај мајката. - Божја казна, ќерко! Детево е проклетство! И машко и женско! - Е, добро де, мајко! Престанете, какво е такво е! - велеше мајката. -Ова да остане во собава! Само ѕидовите да останат сведоци.- рече бабицата и си замина. И покрај милата мајка, поширокото семејство не беше среќно со леунчето. И машко и женско! Растеше, а во семејството решија да го воспитаат како машко. За подоцна да ја ора нивата. Но, и покрај тајната, луѓето од селото го гледаа Неделко многу чудно. Му се смееја и му довикуваа лоши зборови. Детето многу патеше. Честопати се враќаше расплакано и црвено во очите. Но дома не знаеја како да помогнат. Сите беа беспомошни и молчеа. Траеја! И еднаш, додека маалските тепачи сакаа повторно да го задеваат Неделко, тој се досети како да ги избрка: ги соблече гаќите!
Елла
Детето
Таа среда одлучив да одам кај неа по месеци.Најдобри другарки во средно a сега скоро туѓинки. Со смс порака како најава, јурнав кон нивниот стан со многу љубов и едно скромно пакетче за малиот. Вратата беше отклучена, но само што ја подотворив ме сепнаа викотници. Во претсобјето решив да почекам да стивне моментот. Можев да ја видам неа крај умивалникот, миеше садови. Го видов и него како и се приближува, подивен и гневен, и ја удира по главата. Таа изненадено се исправи и удри во наткасната. Пресилно. Стоев зад подотворената врата, вкопана во место. Не можев да се помрднам. Срамно дремев во замелушено неверување. Таа ја изми и последната лажица и го погледна. Со глас подуен од болка и’ бес рече: „Те мразам и презирам. Сè твое ми е одвратно. Не те поднесувам. Не само што не си ни потребен, но си излишен ти гаду... Ах , да не беше детето...”Тој тргна кон неа кога таа му се фрли како мачка. А јас скокнав по скалите и излегов од зградата. Трчав и трчав и трчав. Не можев да погледнам назад. Не сакав да видам, ни самата не сакав да се видам... Не можев да ја гледам болката. Ни својата ни туѓата. Доста ми беше од бројните погреби на љубовта. Се запрашав: Навистина, што ако не беше детето?
Таа чека
Секојдневието се влече праволиниски. Ригидна траекторија на отсутна возбуда. Ја нема фантазијата да го сервира појадокот. И ручекот е проѕирен. Заситува, но не радува.
А таа чека. На него. На послужалникот кој треба да е полн новини. Или старини. Таа живее во свет каде секоја буква е посебна, натежната од можности. Букви што патуваат преку ѕвездите, сателитите и интернет провајдерите.
Виното фрла конфети по миговно среќните мисли, а таа чека на сврзниците, извичниците и другата пријатна интерпункција. Таа ја дочекува зората будна зашто знае дека мугрите молкнат привидно спокојство. Емоциите се вртлог на очекувањата. Времето стои за нив.
Таа ја чека вечерата. Ги следи знаците кои ги раководи Млечниот пат. Во прашање се само неколку метри поплочени со едноставност. Нив двајца ги делат чекори. Тие делат сè.Но само во мислите. Таа чека... Да почне животот.
Иронија
Мојот подбив нема издршка. Веќе одамна ја изгубив поддршката на себството. Срамниот кикот на мојот молк ме ужаснува. Ме ничкосува нечистотијата. А амбивалентноста ме преполови. Сум разоружана. За едно небо и една вистина. Решив: совеста и волјата ќе ги дадам во хуманитарни цели.
Занает
Мојата пријателка, која заврши педагошки, работи во продавница. Продава чорапи. Нaшата заедничка пријателка, која заврши педагошки, работи во трафика. Нејзината братучеда, која заврши педагошки, насади тутун. Соседите имаат ќерка која заврши педагошки. Таа не работи никаде.
Јас им давам часови на тие што сакаат да се запишат на педагошки. Секој мора од нешто да живее.
Габриела Стојаноска-Станоеска
Вина
За првпат таа вечер, после безброј вакумирани деноноќија, дувкаше ветре и плоштадот вриеше од луѓе кои не личеа на хорор кукли кога Сара за малку ќе ги исцапаше Сашко и Весна. Нешто во паунестата насмевка на Сашко и’ го турна погледот кон стомакот на Весна. „Ооо, имате ново!“, експлозија во очите на Сара додека му велеше „Здраво“ на Сашко. „Да, ќе бидам татко!“, врескаше на сите страни неговото „Здраво!“. Весна не праша ништо за Сара бидејќи фазата: од каде се знаеш со таа жена беше милиони галаксии зад нив. Во брзото разминување Сашко не го улови руменилото што ја претвори Сара во наивна тинејџерка. „Добро е! Добро е што е вечер и добро е што е добро. Морам да и’ кажам на Бети.“ Малку подоцна, во едно гратче обгрлено со алпска свежина, исто така се потеше додека се кикотеше по телефон четириесетгодишната Бети сеќавајќи се како се тегнеше белото еластично цревце на малиот Саше во шупата на дедо и’, каде заедно со Сара долго го проучуваа. Но, тогаш имаа само шест и не можеа ни да претпостават какво олеснување ќе доживеат по многу години кога ќе разберат дека нивниот Саше, после единаесет години во брак, чека дете. Без разлика што се шушкаше дека жена му ги лечи јајниците.
Реклама за станбени кредити, кредити за доградба, реновирање и трошачки
- Фрижидерот го купи ти, точно пред да се земиме, но ти го купи, не тие, затоа ќе си го качиме со нас на горниот кат. И онака не ставаат речиси ништо во него.
- Да го оставиме долу. Подобро ние да слегуваме кога ќе ни затреба нешто, отколку тие да се качуваат и постојано да ни се шетаат низ соба. Или... да му најдеме место во салонот!?
- Е, уште тоа фали. Малку замрзнувачот во салонот ни ги смрзна меѓуфамилијарните односи, па и фрижидерот. Ако сакаш ни три ката да не можат да нè соберат...
- Аман со тоа фенг шуи. Огледалото наспроти трпезариската маса го дуплира изобилството... Нам ќе ни се дуплираат трошките и ајварот, мори, еј....
Дамата со професионален изглед и розов поглед на свет им подава розова картичка низ екранот од педесет и два сантиметри кој во истиот момент се претвора во огромна розова плазма со Max Tv. И двајцата се стрчуваат да премотаат назад, едниот со далечинското, другиот со копчето на екранот. Слушаат: Огледало секако ќе има (насмевка), вие гледајте да се огледуваат насмеани лица во него (намигнување). Младите сопружници, мажот и жената, умираат од смеење.
Бриши го последново!
Белоцрн свет
„Што бараш сега тука ти?“ – изненадена пресилната радост наврекнато ја праша малата точка страв која и’ се плеткаше меѓу нозе. „Чудно како ме препозна, но јас секогаш сум си била тука. Веројатно никогаш досега не сум била толку крупна, си рече како за себе, а потоа се издра: да знаеш, благодарение на мене и ти денес порасна повеќе од другпат.“
Баба
Уште како малечка, Ана чувствуваше дека не е само таа, дека во нејзиното детско тело живее некоја стара баба. Не знаеше каде точно, но мислеше дека и’ е најчесто во главата, а за очите беше сигурна дека не се нејзини. Тие очи уште тогаш гледаа на светот околу себе како да имаат само уште еден ден за живеење. Ококорени ко филџани имаа толку многу за гледање што немаа време за играње без гледање, за јадење без гледање, за сонување без гледање како се сонува. Таа баба знаеше дека се родила многу стара и единствено се плашеше со текот на годините да не се подмладува и подетинува, па да умре како тукушто родено бебе. Зашто некаков процес мора да има, на стареење или на младеење, не ќе да е таа еден од исклучоците. Но, Ана растеше и старееше, а бабата секој ден умираше и никако да умре, ни како стара, ни како бебе. Вечно замрзнатите слики вредни за помнење се прелеваа од преполната глава, па низ очните и носните канали преку плунката доаѓаа во крвта. Срцето долго време ги прочистуваше од неиздржливата носталгија и патетика, но и тоа како да се замасти, па во последно време не работи беспрекорно. Вчера на пример, Ана првпат доби чувство дека е сама. И беше само баба, без трага од Ана.
Играчи
И тој порано страстно играше спортска. Сега веќе три години си стоеше на зборот што си го даде сам на себе дека повеќе нема да се надева на таква среќа. Па, влегуваше во кладилница само кога требаше да уплати за неговиот најдобар другар-колега кој живееше две автобуски станици подалеку од неговата во непосредна близина на кладилницата. Сепак, се немаше откажано целосно од прогнозите, но ги правеше онака, за себе, во својата глава и секако за својот другар кога тој ќе побараше мислење зашто сè уште важеше за добар прогнозер. Многу пати другар му се усреќи по негова заслуга и голем по душа го честеше на разни начини, од скара до карта за концерт, па дури и најнов модел на мобилен телефон. Единствено нешто што нему не му се допаѓаше кај другарот беше тоа што играше со големи суми. Така, денес, кога одеше да му уплати со сума повисока од половината од неговата месечна плата, го фати паника и рацете му се тресеа како на стар човек. Тактиката беше добра, прогнозата ветувачка, но без да сака, неговиот мозок пресметуваше што сè може да купи со толку пари и се прашуваше дали му е навистина добар другар на неговиот најдобар другар кога продолжува напред, а нозете му се враќаат назад.
OlivEra...
За еден сон
Видов очи од тага натежнати, дур трепнав беа затворени. Чув зборови за друг шепотени, премолчев, нека се залудни. Ја продолжив тишината… Но, една солза по образот се стркала! Лижев, лижев, да не оставам да стигне до устата, па цела ноќ солено да сонуваш... А потоа излегов.
Најдов туѓи раце, украдени ли беа или загубени? Што да правам со нив? Ги прегрнав силно да не бидат сами, ги погалив нежно, да не се тажни. А можам и да ги подарам... Потоа на нозе наидов, се бркаа по улицата, им свирнав по мене да тргнат да не настане бучава. Ме послушаа... На аголот се судрив со друг минувач, се извинив, но тој не ме ни погледна! Затоа нозете ги пратив да го доведат, а на рацете им наредив трупот да му го одземат. Па, на мене го ставив веќе да не ме удираат! И продолжив...
Помирисав липи и ги следев. Попат низ детството минав, под нивните гранки си играв, првиот бакнеж таму го побарав, паднав и ме здоболе ко некогаш, но, не заплакав. Луѓе има... Едно дете на клупата учеше букви да пишува, се сетив колку јас во тоа уживав. Еден старец низ паркот полека одеше, помислив: осамен се чувствува... Другите не ги забележав. А кога липите повторно замирисаа, рацете на детето му ги дадов, се израдуваа дека ќе помогнат. Нозете со дедото ги запознав, сега можат заедно да шетаат... Трупот го оставив да ги чува! А јас побрзав, навреме да проверам да не спиеш случајно со устата отворена...
Ѓеврек
Си беше еднаш еден чичко, продавач на ѓевреци. На секој голем одмор стоеше во еден училиштен двор, со своите смешни мустаќи и секој пат кога некое дете ќе купеше ѓеврек тој го земаше ѓеврекот, ја местеше дупката пред својот лик, намигнуваше и со огромна насмевка го подаваше. Сето тоа изгледаше како една весела игра или барем така му се чинеше на Малиот кој секој ден гледаше отстрана. Немаше пари за ѓеврек... Се чудеше како чичкото не го боли окото, се обидуваше скришум да трепка повеќепати и се збунуваше. Но, барем гладта ја забораваше...
Еден ден, кога се расчисти гужвата околу ѓевреците, чичкото го повика Малиот, зеде еден ѓеврек, неколку пати го размавта пред својот нос, намигна и му го подаде. „Повели!“ - му рече, „затоа што знам како е, можеше и да украдеш...“ Малиот побрза да го изеде, но дојде Дебелиот и му го скрши од главата. Малиот само се сврте кон чичкото и му намигна...
Сега живее со сестрата на Дебелиот, помалата, и секое утро им почнува со по еден ѓеврек.
Достоевски ме скокотка
Достоевски ме скокотка. А мене кога ме скокоткаат многу се смеам, некогаш ми се чини дека ќе умрам од смеење... Затоа читам полека, внимателно.
Злоба
Мојата баба отсекогаш велеше да не се плашам од гласни, насмеани луѓе. Плаши се од луѓето што молчат. Бегај од намќори, недоквакани, исфрустрирани, бегај од оној кој не се сака ни самиот себе, бидејќи како тогаш очекуваш да сака некој друг околу него?
Куче лае, а мече трае. Трај-прај луѓе.
Овој дел е посветен токму на таква личност. За да го заштититме нејзиниот идентитет ќе ја наречеме Смрдливка.
Смрдливка доаѓа од мало провинцијалско гратче, каде израснала во многубројно семејство, кое ја мазело и пазело до бескрај. Во главата и всадиле дека е убава, умна, воспитана и дека ќе успее. Наоружана со вакви илузии оди во Големиот град и наеднаш – нејзините соништа пукаат како мали меури од сапуница.
Одеднаш сфаќа дека ова не е нејзината мала паланка каде ја познаваат сите и сите пријателски и се насмевнуваат и и подаваат рака за помош кога и е потребна. Тука ја нема нејзината класна која воедно дома и била прва комшивка која мешала ајвар со нејзината мајка во дворот. Тука го нема ни чичкото од шалтерот во поштата кај кого никогаш не чекала ред, затоа што токму тој чичко е втор братучед од колегата на нејзиниот прв братучед од вујко.
Неподносливата тешкотија на работата
Околу 16 часот се пакуваме – доста е за денес. И утре е ден. Не, чекај, утре е продолжен викенд, некаков си празник на зелената трева или светски ден на прдежот или ден за заштита на лица кои носат капи во зелена боја.
Ете така, утре е петок и сме слободни.
Си одиме дома, помина уште еден изнамачен, стресен ден во администрацијата на едно министерство.
(авторот ползува спомени од вистински случки и настани)
Горчина
Љубоморен си, ме контролираш, јас те прашувам зошто таа девојка ти се смешка, се караме за идиотски работи, јас лажирам оргазам, ти ми велиш дека сè што сакаш е да живееме заедно и да си склепаме едно мало, убаво бебе. На крајот, уште пред да се земеме, завршуваме со развод.
Кускус
Пронајдов конкурс за кус расказ. Кускус расказ. Колку навистина кус треба да биде?
Колку должината на двојот пенис, дигнат?
Колку среќата во бракот на мајка ми, која може да се собере во должината на шишенце за етерично масло?
Колку моето прво љубовно разочарување? Или здивот при губење на мојата невиност?
Колку една зен поема?
Кус. Кусичок.
Ајде Анонимна кога толку ме
Испратено на 25 август 2010 од АвторкаАјде Анонимна кога толку ме влечеш за јазик ќе напишам нешто. Не дека не сакав да напишам, но оваа седмица расказите се толку здодевни и „тинејџерски“ што ми е мачно дури да ги препрочитувам по вторпат. Возбудата од нивното очекување во понеделникот ми се истиша како балон кога ги прочитав, едноставно не се доволна инспирација за да можат мислите сами да потечат. Еве емоцијата во твојот коментар се покажува како посилен предизвик од нив. Сепак ќе се потрудам да најдам нешто што ми се допаѓа, изземајќи ги и моите раскази кои исто така не се нешто посебно неделава, освен еден кој си го сметам за подобар, но за нив нема да коментирам.
Ми се допаѓа расказот „Фотографија“ заради контрастот светло-темно, весело-тажно, среќа-смрт меѓу првиот дел кој ја создава атмосферата и вториот дел кој збиен, згустен во една реченица е конечен како смртта што ја носи во себе. Особено ми е симпатична смислата за хумор и автоиронија на раскажувачот кога си ја согледува претераната радост и приврзаност кон апаратот, неговото именување- Тоде и сликањето на „цело маало“. И она што делувало чудно, необјасниво успешно – сликата на смиреноста и спокојството се покажува дека е такво зашто и се работи за токму тоа- крајна смиреност и опуштеност каква што е можна единствено во или по смртта. Значи: не само- живот пише романе, туку и смртта слика слики.
Втор расказ кој би го издвоила е расказот „Просјак“ и тоа не заради начинот на раскажувањето (започнува со сезнаечки раскажувач, а по поставените прашања продолжува со прво лице и се добива впечаток дека тоа „Тој“ на почетокот било излишно; поубаво, според мене би било да се почне со Јас)туку само заради искреното признание и самосвеста на тој што „се распослал подолго од татковата черга“ и кој е речиси исто толку сиромашен како просјакот. Можеби чувствувам емпатија (кон темата на овој расказ како и кон истата тема во расказот „Камениот мост и безимените“)бидејќи сум го доживеала милион пати истото чувство во реалноста кога поминувам покрај просјаците, и давам десет денари од ќесето кои веќе се позајмени од банковниот минус и би ми затребале уште утре. Но, сиромаштијата како и секоја друга мака, ја разбира само оној кој ја доживеал, и за жал само тој изгледа може да сподели каква-таква утеха.
Трет расказ кој се чита буквално во еден здив и кој понесува со ритамот на емоцијата е расказот„ Женски ракопис“ кој е добар не само заради соголената љубомора и ситните злорадости на осветата туку заради крајот во кој се изнесува една интересна причина за раѓањето на литерарниот текст и на новиот автор.
Расказот „ И машко и женско“ исто ми се допаѓа заради темата на андрогинот која е поретко присутна во нашава литература. Овде фигурата на андрогинот се натурализира во двополово битие хермафродит. Ми се допаѓа реалистичната и црнохуморна слика на типично патријархално-заостанатите македонски услови во кои се приземјува оваа фигура – (хермафродитот се раѓа како казна на таткото што сака машко дете, табуто да се крие „срамот“ разликата од светот) и особено ми е ефектен крајот кој го отсликува стравот од различното. Не знам зошто, ништо чудно да е заради тоа што и јас сум дел од овој систем и од овој се уште машки свет, но ми се чини дека стравот би бил уште поголем и поубедлив (и повеќе страв отколку занеменост и згрозеност која повторно би повикувала на понижување заради женскиот полов орган кој најверојатно маалските тепачи би го сметале за дополнителна слабост на Неделко, секако откако ќе им помине моментот на изненадување) ако Неделко беше Недела пред да ги симне гаќите. Така барем мене би ми било уште поефектно. Но, не значи и вам.
И уште да го споменам расказот „Занает“ кој е убав во неговата едноставност, концизност и прецизност на изразот која е во склад со едноставната сурова вистина за нашата груба и бесмислена стварност која мора да се турка таква каква што е зашто друга немаме. Па, кој како знае и умее...
Толку од мене, во друга прилика, можеби и повеќе и поубаво, поздрав!
Дечки:) Абе нешто не е во ред
Испратено на 25 август 2010 од Ви.За.Дечки:) Абе нешто не е во ред со странава. Се шашардиса! Е анасана!
Поздрав
Vi.Za.
Uf..podobro sto e
Испратено на 25 август 2010 од ImeUf..podobro sto e taka,pomisliv deka nekoj stvarno zdravo zabegal so kilometarskiot komentar:)
Слушај Дверски, заборави и на
Испратено на 25 август 2010 од авторкаСлушај Дверски, заборави и на Анонимна и на останати нејзини истомисленици во однос на твоето коментирање. Јас се согласувам со нејзините коментари на литерарните текстови и и го почитувам знаењето и вкусот, но со твоите коментари странава добива живост, елан, дух, шмек и е забавна. Инаку ќе биде само строго-сериозно-теоретска, да не речам тупаџиска. А живи луѓе сме со сите страни на карактерот и темпераментот. Значи: заборави на пензионирање, не те пуштаме во предвремена, и дај го побогу ветениот расказ, па макар и во коментари.
Прости Анонимна, ама збор си
Испратено на 29 август 2010 од ДверскиАјде, готово, да не гњавиме више. :)
Avtorke se
Испратено на 25 август 2010 од Vi.Za.Avtorke se soglasuvam. Dverski znae da go zabiberi:)
hehehe
Ви.За., има ли нешто со што
Испратено на 25 август 2010 од АнонимнаВи.За., има ли нешто со што ти не се согласуваш?
Анонимна, не се согласувам со
Испратено на 26 август 2010 од Ви.За.Анонимна,
не се согласувам со тоа си анонимна:) А и не ми одговори на прашањето дали си комисијата? Значи го потврдуваш истото. Не се согласувам исто со летаргијата на народот:) Ете, некој мора да се согласува за другите работи! Но, не сум нечиј следбеник или приврзаник а ти? Хехе,
поздрав
Ви.За.
Ви.За., јас колку што знам
Испратено на 26 август 2010 од АнонимнаВи.За., јас колку што знам во комисија се Никола, Владимир и Ѓорѓи. Можеби грешам. Но, сигурно не грешам ако кажам дека јас не сум дел од оценувачката комисија.
Во врска со твојата прва констатација не разбирам дали не се согласуваш со тоа „што“ сум анонимна или со тоа „дека“ сум анонимна - не знам кое зборче тука си го испуштил. Ако не се согласуваш со што ШТОо сум анонимна, тоа е твое право, па и ти си анонимен/анонимна на некој начин - мене ништо не ми значи кратенката Ви.За., освен што знам дека е тоа авторот на некои раскази од конкурсот. И мое право е да останам анонимна. Ако, пак, не се согласуваш со тоа ДЕКА сум анонимна, тоа значи дека мислиш дека некои луѓе што коментираат знаат која сум (Дверски, на пр.). Јас повеќе би рекла дека некои луѓе мислат дека знаат која сум, исто како што јас за некои мислам дека знам кои се, според стилот, ставовите, размислувањата -но немам докази а, искрено, не ми е ни гајле. И, мислам дека не треба тоа за никого да биде оптоварување. Обично не сакам да дисктирам за ова, но еве, бидејќи веќе неколку пати ме прашуваш, не сакам да те игнорирам. Ако ништо друго друго, фер е да се одговори кога прашува човек што секогаш дава одговор кога ќе го прашаат него.
А, за приврзаност и следбеништво, мислам дека доволно пишував.
Поздрав.
Па јас не се согласувам со
Испратено на 26 август 2010 од Ви.За.Па јас не се согласувам со обете, Анонимна: „што„ си анонимна, и „дека„ си анонимна. Во моментов не сум во Скопје инаку ќе ми беше чест да те запознаам. Но, во некоја друга пригода!
Поздрав
Ви.За.
Дверски: првиот расказ
Испратено на 26 август 2010 од АвторкаДверски: првиот расказ понесува со ритамот на страста и забрзано-леко не води кон крајот кој му дава една нова димензија и го изнесува од потесниот човечко - анимален во поширокиот имагинарен универзум. Убав е крајот, иако е мааалку помек и понежен наспрема оној што го очекував поведена од почетокот. И насловот мене лично не ми се допаѓа, но ти се разбира имаш свое мислење и право. Вториот расказ е интересно напишан со јазик на кој секако му недостига проверка во речник и правопис, но сепак, со стари и изстовремено свежи неизабени зборовни форми и значења кои одговараат на сликите во него полни со митски алузии, но некако ми е поразвлечен и остава впечаток дека не е кус-кус расказ туку е извадок од расказ или некоја подолга проза. Третиот е супермодерен, современ и во поглед на јазикот, стилот и темата и има одличен пресврт, речиси опипливи карактери и најмногу ми се допаѓа заради неговата едноставност и непретенциозност. Веројатно е излишно да ти кажам, но сепак, ПРОДОЛЖИ ДА ПИШУВАШ Дверски!
Дверски,ако веќе си решил на
Испратено на 26 август 2010 од БудалаДверски,ако веќе си решил на овој конкурс да учествуваш преку коментариве,потрудисе тоа и да остане така.Не знам што сакаш да постигнеш или докажеш,или можеби себеси се сметаш за привилегиран па твоите раскази као ги пишуваш во коментари,демек ти си вон конкуренција...Расказите ти се СОВРШЕНИ,но дај те молам одлучисе-или луѓево ќе ги читаат заедно со останатите во конкуренција или ич не ги пишувај во коментари,многу е глупаво...не знам со која цел..
Еве го мојот проблем. Дверски
Испратено на 27 август 2010 од PoliksenaЕве го мојот проблем. Дверски очигледно чувствува некаква творечка надмоќ, па не сака да се меша со "обичните луѓе" кои пријавуваат раскази на конкурсот. Претпоставувам мисли дека е вон конкуренција. Нејсе, негово право.
Јас не можам да си ја дадам таа слобода целосно да уништам некого со критики, бидејќи секој може да го стори тоа доколку сака, т.е. да наоѓа фалинки и кога ги нема, просто кажано да бара игла во јајцето.
Од критичките осврти на Дверски очекував дека располага со огромен творечки капацитет, квалитет на идеи кои ги надминуваат сите останати, значи очекував WOW ефект, кој ќе ме протресе, ќе ме мрдне од столчево, ќе ме тресне на земја. А еве уште седам на столчево побогу и пишувам.
Три пати ги препрочитав сите три раскази. Брзо, па побавно,па најбавно. Ниту ми се допадна начинот на раскажување, ниту насловите ми кореспондираа со напишаното... Не, нема да користам така ГОЛЕМИ зборови, ќе си кажам просто и народски.
Повеќето раскази кои ги прочитав оваа недела ми побудија најразлични чувства: изненадување, гнев, среќа, носталгија, сурова реалност... Твоите не ми побудија ама баш никакво чувство. Ме оставија рамнодушно летаргична и апатична. Тапа.
Ми предизвикуваат некој сивкасто-жолт-бледуњав тон. Значи не е ни јако сиво. Што според мене е ужасно.
Сепак, прашање на вкус е. За поздрав се твоите критики. Но, пак ќе кажам, очекував МНОГУ повеќе од човекот што така критизира туѓи, а неговите не се ништо подобро.
Од изборот за оваа недела ми се допадна Фотографија.
Луѓе немојте да се потресуете
Испратено на 27 август 2010 од МамлазЛуѓе немојте да се потресуете превише. Дверски провокации шири и ви се смешка:) Ама и мене така ми прави. Мене многу ми е сега смешно, посебно кога се обидува некого да налути.
Каде си СПАНКО?
поздрав
Виктор
Уствари лично не, но
Испратено на 27 август 2010 од МамлазУствари лично не,
но сепак:) хехехе,
поздрав
Мамлаз-Виктор