Божествената Мајка и квалитетите за влез во повисок статус: Мудрост, Сила, Хармонија, Перфекција (III)

Патријархатот создаде вредносен систем кој постојано генерира меѓучовечки односи и општествени системи засновани на дискриминација. Во суштината на проблемот е дисхармонијата меѓу женскиот и машкиот принцип. Поимите „маж“ и „жена“ не се граделе врз искуството на подлабок увид во божествената креацијата во која двата принципи се во хармонија, во испреплетување и фузија на повисоко рамниште, туку врз основа на конструкција на предрасуди и проекции.

Феминизмот не треба да се сфати само како борба за ослободување на жената туку и за ослободување на мажот за влез во повисок статус. Моралните квалитети како грижата, заедништвото, соработката, довербата, солидарноста, растежот, подигањето, негувањето, заштитата, закрилата, го ткаат новото ткиво на текстурата во односите кои добиваат сè поголемо значење. Прифаќањето на етиката на грижа и мајчинската етика е начинот како да се трансформира општеството, а и природата да се „ослободи“ од беспоштедната експлоатација, за да се преобрази планетата Земја во убаво место за живеење за овие и следните генерации.

VI. Божествената Мајка и безусловна љубов

Повторно се доаѓа до увидот дека клучниот проблем е во нагонот за поседување (територија) и цела свита „вредности“ кои го следат, што е карактеристика на вториот статус. Негација на тој нагон е љубовта, особено безусловната љубов. Ако ја анализираме безусловната љубов на мајката, можеби ќе научиме кои особини треба да ги развиеме за да напредуваме духовно и за да влеземе во повисок статус!

Некое внатрешно чувство ја прави мајката способна за највозвишена великодушност и самопожртвуваност. Тоа не е разголен, налудничав хероизам, кој не служи ниту за натрупување пари, кои се главна општествена вредност; ниту за стекнување на каква било привилегија која денеска го обележува севкупниот начин на живеење. Мајчинската жртва е безусловна и таа останува константа низ целиот познат историски тек како витална вистина. Мајката е таква затоа што чувствува и верува дека она што го прави за своите деца е природно и правилно (Мојсиева-Гушева, 2013:71-83).

Всушност, сите големи напори на човекот како да се натрупуваат на таа линија „за премин“ од втор статус, каде што владеат предаторските односи кон третиот статус, каде што (треба да) владеат други односи – солидарност, разбирање, грижа и емпатија. И елементи на љубов. Патем, за да спознаеме какви вредности треба да развиваме во третиот статус, односно за да не бидеме повлекувани назад во претходната состојба, треба да добиеме инспирација од четвртиот статус. Тоа е духовниот пат.

Духовниот пат e спознавање на безусловната љубов. Љубовта е врвен аспект на Божественоста, но таа сè уште, за жал, не може непречено да се манифестира на Земјата поради доминантниот статус. Според Шри Ауробиндо како предуслов за да влезат во сила Љубовта и Ананда, потребно е четирите аспекти на Божественоста (Божествената Мајка или Мајка) да се востановат, да се хармонизираат и слободно да се манифестираат на Земајта. Четирите аспекти се: Мудрост, Сила (духовна), Хармонија и Перфекција во сè. Сè додека нема поддршка од нив, нема основа за моќната акција на Љубовта да дејствува, а нашиот свет и понатаму ќе биде полн со незнаење (неукост, игнорантност), од што произлегуваат агресијата и повредувањето. Љубовта и понатаму е главна движечка сила во нашиот живот, но таква како што ја живееме, таа е прекршена од Изворот онолку пати колку што имаме слоеви (од разни идентификации) обвиткани околу нашата суштинска природа (телата како феномени). Со процесот на самоспознание, ние правиме пробив низ тие слоеви, стекнуваме знаење – Мудрост и Сила и започнуваме живот во склад со нашето внатрешно битие – Хармонија, што ги развива нашата креативност и Перфекција како во секојдневниот живот така во работата, во односите со луѓето и со средината и, воопшто, со целиот диверзитет. Овој процес на „центрирање“ во нашата суштинска изворна природа, односно, во Љубовта, трае целиот наш живот.

Безусловната Љубов е став кон животот, кон планетата, кон сите видови, кон сите култури, кон човекот, кон божественото. Оттаму, етиката на грижа и мајчинската етика...Оттаму, во интегралната јога, вистински напредок на духовниот пат, длабинско преструктуирање се случува кога аспирантот потполно заживува со/во Божественоста, во нивото на Надум или Интуиција.

Би рекла дека Божественоста, Надум, Интуиција, го означуваат истото, во разни аспекти на она што ние, од Западот, му го дадовме името Идеал. Божествената Мајка е интуитивно спознание (на креативниот принцип) и Надум. Интуиција е проникнувачка способност во Надум и Мајка на сите нешта. Надум е поле на милост, сочувство, убавина, љубов ‒ карактеристики на Божественоста и интуитивна врска со Креацијата. Креативниот принцип како Идеал е Полето на Интуиција, Надум и Мајка. Меѓу ова, сепак достижно ниво за човекот и Gnosis се распостила копрената – Маја и се одвива космичка игра, Лила. Местото каде што умот и Supermind (Gnosis) се сретнуваат со копрена меѓу нив е Полето во кое треба да се востановиме. Тоа поле е Надум (Overmind) или Интуиција или Божественост.

Битно е човекот суштински да го промени својот однос кон Креацијата, да живее со креацијата однатре, значи во изгубениот рај на Земјата. Божествената Мајка е димензија на бескрајна широчина која го укинува правото на(д) Вистината како ексклузивитет. Монолитноста води кон тоталитарност, бидејќи „ниеден закон не е апсолут“. Мајка значи бескрајна Хоризонтала, која овозможува изнурнување на Вертикала од доблести однатре во секое битие, на негов сопствен начин во отвореноста кон Идеалот. Не „Вертикала“ на некаков апсолутен закон кој мора да се наметне над сите. Можеби и такво нешто постои, но не на таков начин каков што ние го замислуваме и поимаме. Сите сме еднакви во своето обожавање на Божественото. Божественоста значи сочувство, емпатија и љубов, сеопфатност, прифаќање, разбирање, соработка, а Gnosis е, сепак, секогаш отаде нашите достигнувања и отаде сите наши дефиниции, мудри идеи и јазични артикулации! Не, во смисла на нешто неспознајно, не, во смисла дека ние треба да се прогласиме за агностици, туку само во смисла дека Тоа не може да се присвои како апсолутно наша и единствено наша Вистина, па така, не, „нивна“, не, на „другите“ – голема заблуда која низ историјата на човештвото беше многу често повторувана и сè уште се повторува.

Зaклучни согледби

 ТАА не копнее по безбедност – ТАА копнее по целосно предавање, по длабоко искуство на другоста од кое љубовта е исткаена. Токму затоа жената ги измислува ризикот и авантурата како одбрана на љубовта од комфорот и сигурноста. Бидејќи тие водат кон нејзината смрт.(...) А ТАА на смртта ѝ се спротивставува токму со љубовта. Љубовта за неа е

единствениот капиџик низ која поројно се нижат приказните, историите, толкувањата. Непрегледна низа на она што е и на она што би можело да биде. (Гешоска, 2018)

Револуционерното будење што се случи во западниот свет во шеесетите и седумдесетите години на минатиот век имаше обединето три големи социјални движења: феминизам, нова левица и еколошките движења. Овие движења се комплементарни и претставуваат исход од насушната потреба, човекот да развие квалитативно нови односи и ново општество, да премине од вториот во третиот статус. Но, ако и овие движења, теории и практики, станат жртви на идеологијата која живата идеја ја заробува, ја петрифицира, во крут концепт, па така, тие ги изгубат флуидноста и повеќедимензионалноста (значи, би рекле, ако недостасува духовно фундирање), тие се слизнуваат во слепа улица. На пример, слепата улица кај дел од третиот бран на феминизмот е и губењето на револтот кај феминистките од Првиот свет кои како да ја изгубија желбата за борба за правда и рамноправност, пошироко во светот (во Третиот свет). Кога недостасува духовна димензија на движењето, неретко се завршува со консумеризам. Тоа, од друга страна, резултираше со појава на нови феминистички теории ‒ мултикултурализам и глобален феминизам. Веројатно, по некоја навика, поради историскиот материјализам кај левица, а кај феминиските одбивноста кон маскулизираниот поим „Бог“, не се излегува од стереотипот и предрасудата за духовното. Духовното, пред сè, во новата ера, во која се влегува, е возобновување на елан-виталот (суштината на длабоката екологија и биоетиката) и развивање на расудувачки способности на здравиот разум за јасно разлачување на битното од небитното. (Патем, „духовноста“ веќе е асимилирана од wellness and healthcare консумеризмот и станува многу профитабилен бизнис!)

Уште едно дилема се поставува: се поставува прашањето дали сексуалноста треба да биде доминантното рамниште за себеразбирање на феминистките? Бидејќи на прв поглед изгледа дека е така! Евидентен е амбивалентниот одност кон теоријата на Фројд: ем се чувствува обземеност од неа ем голема одбивност. Пак, да се послужам со древната индиска мудрост: човекот (жената и мажот) во себе има седум енергетски нивоа кои одговараат на седум центри (чакри) означени со седумте бои (три долу, означени со топлите боите, три горе, означени со ладните бои и една во средина, Анахата или срцева чакра, означена со зелено-тиркизна боја), а постојат уште и две други, над сите овие, означени со златна и бела боја. Само првата и втората чакра се сексуалноста (означени со црвената и портокаловата боја).

Исто така Еросот главно се манифестира како „зрачење“ од првите три чакри, додека, во следните нивоа владее Агапе. Можеби сексуалноста е епицентарот кога енергијата се движи удолу, но и друг „центар“ постои кога енергијата се движи угоре. И трет центар се добива кога тие две движења (удолу симболички претставено кон Земјата и огоре кон Небото) се сечат во Средиштето ‒ Срцето. Како се движи енергијата тука и кон кој центар? Бидејќи истата енергија која донесува задоволство на смирена радост, ослободивање, може да предизвика пад, деградација!

Платон ... всушност ги дава степените на издигнување на свеста, добро позната во индиската филозофија како издигнување на кундалини - божествената енергија која како склопчена змија клечи, скриена во `рбетот на човекот. Тоа е „змијата“ која ја краде билката на бесмртноста на Гилгамеш, истата онаа што го предизвика падот на Адам и Ева, во светот на спротивностите, но и онаа која го чува нектарот на бесмртноста „амрита“(...) Така, во сите култури, Ерос е патот, скалилата од поединечното и одвоеното, кон севкупното и сеопфатното. Љубовта е врховна алхемија на преобразбата од глад во ситост, од одвоеност во обединување, од врзаност за потребите во слобода, од огнот на телесното во трансцендентната светлина на знаењето, од ограниченото во бескрајното, Од Кама во Шива или од ерос во божественост, од смртта во бесмртноста (Камџијаш, 2016: 206-209) .

Дали спомнатите социјални движења, можеби се ограничуваат на ослободување на материјален план (би рекла, во првите три нивоа, чакри)? Оти, ако нема ослободување и во духовна смисла, тое е непотполно? Но и да се изборат за слободата и потполно да се укине експлоатацијата по секоја основа, па дури и да се укине монетарниот систем и сите ресурси на планетава да се прогласат за наследство на човештвото, доколку човекот не ја реализира духовната полнота и понатаму ќе остане неслободен, заробен во нова идеологија на технократи, на други „нови елити“ итн. Значи, вистинско будење е потребно повеќе отколку идеологија!

Но, како и да е, флуидноста, богатството на аспекти, плуралноста, не, фиксирање во дискурзивни стереотипи (логоцентризам), уште повеќе (не фиксирање) во машки дискурзивни стереотипи (фалогоцентризам), е големата (освоена) битка на феминистките!

Затоа, со право може да се заклучи дека задоволството во женското писмо, во смисла на женски ракопис во која било област на дејствување, а не само во книжевноста или ликовната уметност, е образецот и симболот на новите креативни енергии кои сега се само во зачеток. Ако сме отворени кон широкото поле на истражувањето, со отворен ум и срце и со широк видокруг во бескрајните можности кои ги нуди креацијата, ќе се случи таа толку посакувана промена. Нурнување во непознатото е најтешкиот дел од патот, на кој, сепак, веќе има некои ознаки за правецот во кој треба да се движиме. Тоа е вистински начин да се остварат нашите потенцијали, воедно да се достигне духовна полнота и сатисфакција.

Кон првиот дел

Кон вториот дел 

(Крај)

Слики: Татјана Миљовска, од серијата Сонце и Расцутување, лето 2018.

Трудот е изработен како семинарска работа по предметот Родови претстави во современата култура и медиуми на Културолошките студии при Институтот за македонска литература. Објавен е во последното електронско издание на Филолошки студии: http://philologicalstudies.org/dokumenti/2018/issue1/02_Milovska.pdf

Литература:

Абаџиева, Соња. 2001. Длабоко дишење. Скопје: Скенпоинт.
Sri Aurobindo. 2005. The Life Divine. Pondicherry: Sri Aurobindo Ashram Press.
Sri Aurobindo. 1992 . The Mother. Pondicherry: Sri Aurobindo Ashram Press.
Sri Aurobindo. 1992. Dictionary od Sri Aurobindo`s Yoga (compiled by M.P. Pandit). Twin Lakes,
WI.,USD: Lotus Light Publications.
Bahovec , Eva. 2001. Egzistencijalistički feminizam. vo Malojević I. & S.Markov (ur.) Uvod u rodne
teorije. Novi Sad: Mediteran Publishing.
Бојаџиева, Маја. 2002. Имагинарни жени: излегување од сенката. во К. Колозова (ур.) Истражувања
од областа на родовите студии“ (Зборник- Том 1). Скопје: Евро-Балкан Прес.
Гешоска, Искра. 2018. Гласот на сенката (1) (оглед за македонската жена). https://okno.mk/node/70295 (пристап 19.03.2018).
Zahariević, Adrijana. 2001. Radikalni feminizam. vo Malojević I. & S.Markov (ur.) Uvod u rodne teorije.
Novi Sad: Mediteran Publishing.
Иригаре, Лис. 2003. Спекулум на другата жена/ Спекулум: Незаобиколниот волумен, во К.Колозова
(ур.) Хрестоматија на класични текстови од областа на родовата теорија. Скопје: Евро
Балкан прес.
Јакимовска-Тошиќ, Маја. 2017. Женскиот принцип во библискиот и во раскажувачкиот корпус на
средновековната македонска литература. во IX Macedonian-North American Conference on Macedonian Studies, The University of Chikago, USA, 12-14 November 2015. Balcanistica (Volume 30:2).
Јачева – Улчар, Елка. 2002. Третманот на жената во народниот живот и во народната книжевност на
Македонија. во К. Колозова (ур.) Зборник : Истражувања од областа на родовите студии ( Том 1). Скопје: Евро –Балкан Пресс.
Камџијаш, Светлана. 2016. Ерос во спиралата меѓу сиромаштијата и изобилието. во За Љубовта -
Зборник на трудови од Меѓународната научна конференција „За љубовта“. Ј.Мојсиева-Гушева & Е.Џукеска (ур.). Скопје: Здружение за компаративна книжевност на Македонија & Здружение на класични филолози „Антика“.
(https://zkfmantika.wixsite.com/zkfmantika/blog/category/
Капра, Фритјоф. 1999.Тао на физиката. Прев. Драган Јакимовски. Скопје: Табернакул.
Маљевич, Kазимир. 1996. Бог није збачен. прев. Петар Ћуковић. Подгорица: ALETHEIA.
Мојсиева-Гушева, Јасмина. 2013. Мајчинството како парадигма за безгранична љубов, во Филолошки студии 11/2013 Avelable at: http://philologicalstudies.org
Ouspensky, P.D. (Pjotr Dimitrievich). 1922. Tertium Organum – The third cannon of thought (A key to the enigmas of the world). Trans. Nicholas Bessaraboff & Claude Bragdon. 2nd ed. New York: Alfred A. Knopf.
Поп-Дучева, Светлана. Женските морални искуства како основа на современите етички пристапи во традиционалната западна етика. Докторска дисертација при УКиМ во Скопје.
Popović, Dragana. 2001. Rod i ekologija. vo Malojević I. & S.Markov (ur.) Uvod u rodne teorijе. Novi Sad: Mediteran Publishing.
Ќулавкова, Катица. 2003. За необичноста на фалусот или женското меѓу илузијата и делузијата, во К.Колозова (ур.) Хрестоматија на класични текстови од областа на родовата теорија. Скопје: Евро Балкан прес.