Киселина

Земав риби од аквариумот и ги ставав на масата. Мали, лигави риби со студени тела – ако не пазиш, ќе ти се излизгаат од рака. Ги редев од најмала до најголема. Играта беше едноставна – таа риба што најдолго ќе остане на масата, откако сите други ќе паднат на подот по сето тоа прпелкање и мавтање – таа победува. Ама имаше тука и нешто друго, таа некоја моќ што ја сеќаваш додека раката ти се нурнува во лигавата вода и се затвора околу еден малечок несреќник. На крајот сите умираат, вклучувајќи го и победникот од масата. На крајот секогаш престануваат грчевите, а она едно мало око останува скаменето да ѕури нагоре, како да ја чека следната рака.

Рано наесен мајка ми ме носи во Музичкото на приемен испит. Престара сум, ама не е важно. Не морам да бидам виртуоз, чисто да имам некоја занимација, ми вели додека се паркира на местото за инвалиди, иако и двете сме подвижни и, макар привидно, здрави. Во малата соба на пијаното седи некој старец што смрди на тутун и ме прашува зошто баш виолончело. Јас ги поткревам рамениците, ама потоа го гледам намуртеното лице на мајка ми и лажам: „Ми се допаѓа“. Тој отсвирува неколку тона и ме замолува да ги повторам. Потоа тропка со моливот по површината на пијаното. „Сега ти, истиот ритам...“ На крајот сака нешто да му отпеам. Му велам дека не знам ниедна песничка. Мама пак се мурти. „О, боже, лудо дете... Како не знаеш? Кокиченце, девојченце...“ Па му се смешка на смрдливион старец. А јас пеам и ја мразам. Во главата ги сечам зборовите така што само јас ја знам вистинската природа на стиховите. Јас, всушност, ја пеам кокиченце, девојченце, а тие двајцата не знаат. Не знаат ништо.

Двапати неделно во дневната соба седи психологица. Мама првиот пат ја претстави како психолог, а оваа ја поправи. Ме фати срам и за двете. Психологицата е ужасно висока, пие чај од нане и речиси никогаш не трепка. На почетокот носи играчки што смрдат на други деца. Бара да си играм пред неа, таа ќе гледа. Ги знам сите правила, си играм како што треба. Кен и барбиката се венчаваат и се бакнуваат. Имаат бебе. Одат на море. Ги одработувам сите тие мали животи со движења на бирократска службеничка. Психологицата го макнува кесичето чај во врелата вода, зглобот на раката оди горе-долу. Забележува дека ја набљудувам. „Не чини кога ќе се остави во водата“, ми објаснува. После ги батали играчките и бараше од мене да ѝ цртам. Донесе во торбата кеса со мрсни боички. Ѝ реков дека повеќе би сакала со пенкало, попрецизно е. „Попрецизно, каков возрасен збор“, рече таа. А јас си помислив каков идиот треба да бидеш да мислиш дека зборовите се делат на деца и на возрасни. Не сакаше да ми го даде своето пенкало, иако ѝ ги објаснив правилата на игра – пенкалото, или ништо од цртањето. Потоа запиша нешто во својот нотес. Не трепкаше.

„Можеш ли барем нешто за мене да направиш?“, праша мама со плачлив глас откако си замина психологицата. Затоа – мрсни боички. Седев на подот и цртав непрецизни, мрсни портрети. Тоа го направив за мама.

„Некои деца се алергични на мрсни боички“, реков во текот на следната сеанса.

„Дали си ти алергична на мрсни боички?“, ме праша психологицата.

„Не сум. Ама некои деца се. Не е добро да ги носите со себе. Можете да убиете некого.“ И пак нотесот и пак долг разговор со мама по сесијата.

Пред зимата мама и дедо седат пред викендичката и готват полжави за ручек. Јас сум покрај потокот, ги набљудувам полноглавците. Учителката по ликовно еднаш рече мали жаби, а јас ѝ објаснив дека не е во право, дека се тоа полноглавци. Ако постои зборот полноглавец, тогаш треба да го користиме. Сѐ си има свој збор. А во потокот на дедо пливаат и мали жаби и полноглавци. Водата е постудена отколку во аквариум. И почиста. Кога ќе притиснеш полноглавец помеѓу палецот и показалецот, телото му пука и од него истекува нешто лигаво. Потоа другите полноглавци го опкружија оној мртвиот, како да сакаат да го докрајчат. Ги фаќав еден по еден, беше лесно. Прскаа како пуканки. Како кога мама ќе порача нешто кршливо, па ѝ стигнува завиткано во онаа пластична фолија полна балончиња. Ако е расположена, ме пушта да ги испукам, сите до едно. Така беше и со полноглавците. На крајот цел еден грст нивни тела плуташе по површината на водата. На мама тоа не ѝ се допадна. Му рече на дедо да ме однесе во шумата. Дека не може со очи да ме гледа. Како да е слепа.

Виолончелото е тешко во својата футрола со тркалца. Го влечам низ Алејата зашто големите девојчиња сами одат во Музичкото. Незгодно е зашто морам да ги избегнам костените по тротоарот. Покрај мене минува еден автомобил и од него ме набљудува некоја жена. Се смее, иако ништо не е смешно. Виолончелата се големи, а децата мали. Така, просто, стојат работите. Јас тука ништо не можам, го влечам својот товар до самиот крај на Алејата. Потоа седнувам сама во малата соба со професорката, која носи црвени очила и пушта едно црно влакно на брадата. Жиците се дебели и ми се врежуваат во јаготките од прстите. Не можам да произведам ниту еден чист тон. Таа ја зграпчува мојата рака од грлото на преголемиот инструмент, ме погледнува еднаш, а потоа презриво ја фрла, како случајно да допрела мртов глушец, а не дете. „Ноктите да се исечат“, вели згадено. „До корен.“

Психологицата ми вели дека денес ќе сложуваме коцки. Донела пластична кутија полна големи коцки за бебиња и за глуперди. Ми вели дека можам да ја одберам која било, која било боја, и да направам што сакам.

„Зарем не сум малку голема за оваа игра“, ја прашувам.

„Дали ти мислиш дека си голема за оваа игра?“

„Зошто вие никогаш не одговарате кога нешто ве прашувам? Зарем не го знаете одговорот?“

А таа се труди да се насмее и го срка својот чај од нане. Мама потоа ќе ги мие садовите и ќе го пцуе нејзиниот кармин на шолјата. Јас ги редам црвените коцки една врз друга. Кулата ми досега речиси до брадата. Кога ќе снема црвени, ѝ велам дека сум готова. Таа повторно нешто запишува, веројатно некаква глупост за црвената боја или за кулата или којзнае за што. После ја пуштам сама да ги размонтира коцките и да ги врати во пластичната кутија.

Шумата е студена и тивка. Дедо оди пред мене и гледа в земја. Сакам нешто да го прашам, а прво што ми паѓа на памет е: „Дали овде има волци?“

„Нема волци“, ми одговара тој. „Го знаеш тоа многу добро.“

„Теоретски“, го прашувам, надевајќи се дека ќе забележи дека ги користам неговите зборови и малку ќе се орасположи, „теоретски, ако волкот ја изеде Црвенкапа, и после бабата, и ако потоа дојде ловецот и го отвори стомакот на волкот... Теоретски, мислам... Дали Црвенкапа и бабата навистина можат да преживеат?“

Дедо седнува на една пенушка и ја разгледува малата печурка покрај своите чевли. Се чешка по глава. „Теоретски“, одговара тој, „не“.

„Зошто?“

„Затоа што постои киселина. Во стомакот.“

Потоа молчиме некое време. Јас собирам ситни камчиња и мазни гранчиња. Тој и натаму ја разгледува печурката. Потоа ме прашува: „Што ја нервираш мајка ти? Зошто не ја оставиш малку на мира?“

„Ништо не ѝ правам“, му велам божем изненадено. Макар што знам дека мисли на полноглавците. И на оние нејзини егзотични риби. А тој само превртува со очите и ми вели да се чувам од онакви печурки, отровни се. Седнувам на пенушката покрај него и ја разгледувам таа белузлава билка со брашнест мирис. Мека е на допир, како мал облак.

„Ама теоретски“, му велам јас, за да ја сменам темата.

„Теоретски...“, прифаќа тој.

„Јас бев во стомакот на мама. И не ме изеде киселината.“

А на тоа тој прснува да се смее и вели: „Дали си сигурна?“

Дома ја вежбам скалата на виолончело. Мама се напи бруфен и стави слушалки во ушите за да не ги слуша моите унаказени тонови. Си ги исеков ноктите толку длабоко, што сите прсти ме болат. Колку и да ја притиснам жицата, тонот и натаму е нејасен, шуми. Инструментот завива како да држам во прегратка до смрт испретепано куче. А потоа, од досада, почнувам да ги вртам чивиите. Жиците се растегнуваат и го менуваат тонот. Јас вртам, и вртам, и вртам. Го слушам тоа влезно цивкање. Најтенката жица пука и ме удира среде лице. Болката е остра и ми навира крв. Вкусот ѝ е метален, како вкусот на прстите по свирењето. Имам и лузна, прецизна и долга како некој да ја повлекол со пенкало.

Амбулантата е студена и тивка. Мама е расплакана и се држи за глава. Знам на што мисли – на исеченото лице на тато кога го најдовме. И јас мислам на тоа. А докторката тоа не го знае. Докторката е млада, уморна и пробува да ја смири. „Сето тоа е нормално во тие години“, вели. А мама не ѝ верува. Мама не сака жени што се помлади од неа и што ѝ кажуваат што да прави. „Не морате да се грижите, нема да ѝ остане голема лузна“, вели докторката. Како тоа да има некаква врска со што и да е. После се возиме до дома во тишина. Радиото ни вели дека во Турција загинале некои луѓе. Мама го гаси со едно движење, како да ќе ги оживее така сите мртовци – сѐ додека јас не сум го чула тоа. Последниот пат кога бевме на доктор ме однесе на сладолед по прегледот. Се чувствуваше виновна што случајно ми ја скрши раката. Сега е зима, не можеме на сладолед. Не знае како да го реши проблемот со вината. А јас не ѝ кажувам дека ја вртев чивијата додека не пукна жицата. Јас ја пуштам да биде крива и таква да нѐ одвезе дома.

Психологицата сака да ѝ зборувам за виолончелото. Го испи чајот иако беше одвратен, само зашто овојпат јас го направив. Ѝ рече на мама дека е тоа добро. Тоа значи дека полека се навикнувам на неа, дека ја прифаќам. Сега може да ме прашува за виолончелото. И за тато. Ама не и за скршената рака. Мама ми рече дека за тоа не смеам да ѝ зборувам.

„Ништо не се случи“, ѝ велам, „пукна жицата и ме удри по образот“. Таа тоа го запишува во оној свој нотес, како да е тоа најпаметната работа што некогаш ја чула. И тогаш почнува, по пола час од нејзините глупави прашања. Ѝ гледам на лицето. Ме погледнува прво збунето, како онаа риба на масата. Потоа сфаќа што се случува. Гледа во својата шолја, па во мене. Трча во бањата да се исповраќа. Клечи на нашите плочки и блуе во нашето веце. Ништо нема да ѝ биде, немаше во чајот ни прстофат печурка. Малку ќе повраќа, или ќе има пролив, а потоа ќе ме остави на мира.

На масата во дневната соба лежи нејзиното пенкало. Свети мазниот метал. Го земам в рака и го отворам. Шпицот му е совршен. Прецизен е и не пушта мастило.

Слики: Shiori Matsumoto

Превод од српски: Ѓоко Здравески