Како да се заработат милијарди од јаглерод – диоксид?

Роланд Дитмајер и неговите колеги можат да произведат десет литри гориво на ден. Па сепак, тоа е мала револуција. Научниците на Институтот за технологија во Карлсруе (Karlsruher Institut für Technologie, KIT) произведуваат гориво од вода и воздух и со помош на електрична енергија. Значи од обновливи извори.

Јаглерод – диоксидот (CO2) е приоден составен дел на воздухот, но моментално тој е присутен во преголема количина. За да се сопре загревањето на атмосферата на Земјата на два степени над нивото на прединдустриското време, потребно е да се намали количеството на јаглерод – диоксид во воздухот. Тоа е договорено во 2015 година во Париз, со Договорот на заштита на климата.

Но во реалноста емитувањето на CO2 и натаму продолжува со несмалено темпо. Државите од групата Г20 нема да ги остварат планираните цели, а ни Германија нема да го реализира ова до 2020 година, односно нема да го намали емитувањето на јаглерод – диоксид за 40 отсто. Значи, овој гас станува голем проблем.

Од обновливи извори

Со оглед на сето ова, технологијата која од воздухот го извлекува јаглерод – диоксидот и го преработува во гориво звучи нестварно. Но токму тоа им успеало на научниците во Карлсруе. Во една постројка за чиешто создавање соработувале Climeworks, Ineratec, Sunfire и KIT, изведени се четирите неопходни чекори за да од јаглерод – диоксидот и водата, со помош на електрична енергија, од обновливи извори да се произведе гориво.

Засега дневно се произведуваат десет литри, но за две или три години, врз основа на овој експеримент, би требало да се градат поголеми постројки кои би произведувале од 200 до 300 литри дневно, вели Роланд Дитмајер, координатор на истржувањето. Потоа би требало да биде изграден прототип на постројка од преносливи елементи која ќе може да произведува 1500 до 2000 литри дневно. Предноста на тој концепт е што реакторите можат да работа флексибилно, во зависност од тоа дали има струја од обновливи извори.

„Визијата е сосема јасна: во иднина ќе имаме струја од обновливи извори на енергија. А најдобро е ако можеме директно да ја користиме“, вели РОланд Дитмајер. Степенот на искористување на оваа технологија, тој го проценува на околу 60 отсто. Тоа значи дека 60 отсто од употребената струја се претвора во хемиско гориво.
Денес, проблемот на таквото производство на гориво е што е цената на производството е поголема отколку што е продажната цена на горивото на пазарот. Со евтината струја, горивото наречено „е-Фуел 1“ чини околу 1,5 евро, а тоа значи дека е повеќе од двојно поскапо од керозинот и тоа без данок.

Постројка за производството на гориво од јаглерод - диоксид и вода

Компактната посторојка на Институтот KIT открива редица нови процеси со кои од воздухот се издвојува јаглерод – диоксидот, на пример, од издувните гасови што настануваа при согорување на фосилните горива или од индустриските процеси и повтоно се користи за правење нови производи или трајно се складира под земја. Таа постапка е наречена CCUS (Carbon Capture, Utilization and Storage).

CCUS – пазар вреден милијарди

Според мислењето на Меѓународната агенција за енергија, CCUS е едно од ретките технолошки решенија кое може да ја намали емисијата на јаглерод – диоксид од термоелектраните, во челичната и хемиската индустрија или при производството на цемент. Ако има волја да се остврат целите за заштитата на климата би морало до 2040 година, со помош на CCUS да се намали емитирањето на јаглерод – диоксид за седум отсто.

Тоа не е само еколошка нужност, туку има и голем економски потенцијал. Консултантската агенција „Boston Consulting Group“ (BCG) проценува дека вредноста на технологијата на CCUS само во идните десет години ќе достигне 90 милијарди долари. Иако оваа технологија постои веќе 40 години, досега таа не била користена заради технички и економски причини. Тоа наскоро би можело да се проемни, проценуваат од BCG.

Недостатоци

Ерика Белман од Светската фондација за природа (WWF) не е голем оптимист. Кај индивидуалната мобилност, таа не гледа предност во CCU технологијата. Таа смета дека тука повеќе се исплати директна електрификација или погон на водород. „На прв поглед тоа звучи привлечно: се зема CO2, којшто инаку некој индустриски погон би го испуштил во атмосферата и од тоа се прави бензин и еве ја заштедата. Но тоа не е целосната слика, затоа што во процесот CCU потребно е многу повеќе електрична енергија“, вели Белман. Автомобилот кој би возел на CCU – бензин, би трошел барем пет пати повеќе струја од електричниот автомобил.

Навистина, постигнат е напредок во вртењето кон обновливите извори на енергија, но сè уште само третина од струјата се добива од обновливи извори. „Ако денес во Германија се произведува CCU – бензин, кога ќе се направи математиката ќе излезе дека се предизвикува поголема емисија отколку едноставно би се користел автомобил на бензин или дизел“, тврди Ерика Белман.

Освен тоа, Според Белман, постапката на издвојување на CO2 од воздухот сè уште не е толку добро развиена за да може да се користи во поголема мера. Денес би се користел гасот што настанува во некоја фабрика, челичана, цементара или хемиски погон. Со тоа емитираниот јаглен - диоксид и натаму би бил од фосилно потекло. Со исклучиво користење на енергија од обновливи извори, емисијата би можела да се намали, но не на нула.

Процесот CCU би можел да има смисла во производството на долготрајни материјали во хемиската индустрија. Ерика Белман се залага и за складирање на јаглерод – диоксидот под површината на земјата. Но во производството ан цемент, технички не би можела да се избегне емисијата на Јаглерод – диоксид. Со оглед на тоа што е малку веројатно дека се откажеме од користење на цементото, складирањето е неопходно: „оа бара голем напор и многу енергија. Но, нема алтернатива“, вели Белман.

Количествата на емисии на јаглерод - диоксид кои годишно ги испуштаат региони и држави во светот (во милијарди тони)

Извор: Дојче веле на српски јазик