Медиум на друм (48): Статистика и анализа на содржина

18.02.2020 20:34
Медиум на друм (48): Статистика и анализа на содржина

Важен елемент кој влијае врз статистиките за дневниот печат се начините на дистрибуција. Една од тајните на јапонскиот успех е во фактот дека традиционално многу повеќе примероци се продаваат преку претплата отколку во продавниците за весници: во деведесеттите години претплатата покривала дури 94% од вкупниот број на продадени весници.

Спротивно на тој случај, една од причините за затвореноста на италијанскиот пазар е маргиналната положба што претплатата секогаш ја заземала во дневниот печат - едвај 8% во 1998. Наспроти тоа, претплатата (иако во постојан пад од седумдесеттите години) покрива две третини од продажбата во САД (во 1976 надминувала 90%), 40% во Англија, 30% во Германија (1976 изнесува 68%), 25% во Франција, повеќе од три четвртини во скандинавските земји. Тој факт секако придонесува за различен степен на ефикасност на националните поштенски системи, но и за нивната традиционална спремност да нудат посебни погодности и тарифи за праќање печат. Како што покажува американскиот пример на бесплатно доставување печат во руралните области, се работи за спремност која зависи и од политичката волја на државата да прифати како приоритет културна хомогенизација (и право на известување) на своите граѓани.

***

Статистичкиот пристап е, по својата природа, „ладен“ пристап кој не ги задоволува историчарите на новинарството. Колку и да може да ги открие – ако е темелен – значајните аспекти, не ја достига содржината и квалитетот на новинскиот производ.

На тоа се спротиставува анализата на содржината што на почетокот на педесеттите години ја конципирал Бернард Берелсон. Таа од испитувањето на јавното мислење изведува истражувачки техники за класификација на зборовите и ја открива нивната зачестеност во јазикот што се користи во медиумите. Една варијанта на таа методологија е морфолошкиот пристап во изучувањето на дневните весници, што тие години го презел Французинот Жак Кајзер, заснован на категоризација на весниците според материјата и класифицирање според видовите прилози. Токму тој, во март 1951, ја изработил дисекцијата, за сметка на Унеско, на седумнаесет големи дневници печатени во најголемите градови на светот. Заклучоците на истражувањето се интересни. Дневниот весник што убедливо највеќе внимание посветувал на надворешната политика била советската „Правда“ (од 64% до 85%); најмалку простор (17-31%) ѝ посветувале популарните англосаксонски и француски весници како „Дејли Експрес“, „Дејли Њуз“, „Паризиен либере“. „Правда“ се истакнувала и по тоа што воопшто не се занимавала со хроника и немала реклами. Рекламите заземале повеќе место во „Њујорк Тајмс“ (46%) отколку во англискиот „Тајмс“ (29%) или во францускиот „Ле Монд“ (23%).

Доколку се изземе официјалниот печат на комунистичките режими, Кајзиер од своето истражување ја изведува идејата за тенденцијата кон деполитизација на дневниот печат, кој следи сѐ поголемо интересирање за помалку актуелните настани, односно за приказните од животот. Таа идеја ја прифаќаат и други француски историчари на новинарството, како Пјер Албер, кој ја користи за сведување на вистинска мера на директно политичките аспекти на „седмата сила“, т.е. нејзината способност да влијае врз однесувањето на гласачите. Како што се покажало дека поддршката на американскиот печат за Никсон во 1960 немала влијание врз изборот на претседател, така ниту постојаното опаѓање на гласилото на француската Комунистичка партија „Л’Уманите“ (од два и пол милиони во 1976 на 300.000 примероци во 1977) не ја нарушило изборната стабилност на партијата во шеесеттите години. Едно истражување спроведено на четири големи француски дневни весници („Фигаро“, „Франс-соар“, „Ле монд“, и „Л’Уманите“) покажува дека во периодот од 1946 до 1965 сѐ помалку простор се одвојува за политички вести: парадоксално, најголемо стеснување на просторот (од 75% на 10% од бројот на страниците) забележано е во дневникот на француската Комунистичка партија „Л’Уманите“, а најмалку (од 50% на 25%) во „Ле монд“. Во сите четири весници расте бројот на страници посветени на реклами и комерцијални огласи: од 0% до 15% во „Л’Уманите“, од 10% на 50% во весникот „Фигаро“.

Избор и превод: Фросина Крушкаровска
Гифови: MATTHIEU BOUREL
Извор: Џовани Гоцини - Историја на новинарството, 2000

Кон Медиум на друм (47)

Рубрикава е финансиски поддржана од проектот „Со критичко мислење до граѓани со медиумска умешност - КриТинк“ на Метаморфозис и Евротинк финансиран од Европска Унија.

Слични содржини

Општество / Активизам / Gif / Книжевност
Општество / Активизам / Gif
Општество / Активизам / Gif
Општество / Активизам / Gif
Општество / Активизам / Gif

ОкоБоли главаВицФото