Дистанцирањето удира во темелите на нашите градови

Како секој ден да е сѐ потешко да се пронајде нова нормалност. Едни на други сме си неопходни и важни за време на оваа криза, но со право се плашиме од метежи. Кафулињата и рестораните се затворени ширум градовите во светот. Музеите и театрите ги затворија своите врати. Во џамиите нема никој, црквите не служат литургии.

Традиционално ни е потребна утеха во религијата, спортот, забавата и во ветувањето дека модерната наука и модерните општества ги поседуваат сите неопходни алати со кои можат да го решат кој било проблем. Но коронавирусот ја поткопува нашата основна идеја за заедницата и урбаниот живот.

Историчарите би ни рекле дека градовите настанале пред повеќе илјади години од економски и индустриски причини - технолошкиот напредок создаде вишок земјоделски добра, што значело дека не мораат сите да обработуваат земја. Но градовите се создале и заради длабоките човечки социјални и духовни потреби. Самата претстава за улиците, за заедничкото домување, за јавните простори, се појавила заради свеста дека сѐ е полесно кога сме заедно.

Пандемијата ги испитува нашите импулси да се собираме. А нашиот досегашен одговор - социјалното дистанцирање - оди не само против фундаменталната желба за интеракција туку и против начинот на кој ги изградивме нашите градови. Сите тие се направени за во нив да живееме заедно, да го шириме заедничкиот дух. За урбаните системи воопшто да можат да функционираат, густината е цел, а не непријател.

Секако, наместо тоа сега дојде до изобилство на интеракција од далечина. Уште пред ова тргнавме кон еден вид социјално дистанцирање, кога почнавме да живееме во своите телефони, во виртуелните заедници, кога почнавме да го бинџуваме Нетфликс. Технологијата што ја консумираме денес, впрочем нѐ консумира нас. Таа ги интензивира нашите немири со бескраен пристап до информациите и дезинформациите. Но технологијата ни овозможи и да продолжиме да работиме и да се однесуваме глобално онака како што беше незамисливо пред само една генерација.

Сѐ уште сме си потребни едни на други, не само виртуелно. На сајтот на Вокс, Езра Клајн ја отвори дилемата дали социјалното дистанцирање ќе предизвика „колапс во социјалниот контакт“ кој особено ќе ги погоди најранливите делови од популацијата, чувствителни на изолација и осаменост - постарите луѓе и оние со посебни потреби“.

Веќе постојат нешта кои укажуваат на тоа. Ерик Клиненберг, социолог од Универзитетот Њујорк, напиша книга за топлотниот бран во Чикаго 1995 година, во кој починаа 739 лица. Таа непогода беше особено смртоносна меѓу постарите луѓе кои живееја во сиромашните делови од градот и каде немаше премногу социјални контакти. Но постарите луѓе кои живееја во слично сиромашните делови од градот обременети со криминал, постоеше нешто што Клиненберг го нарекува „робустна социјална инфраструктура“ - мрежа од „тротоари, продавници, јавни установи, организации кои ги собираа луѓето, пријателите и соседите“ - па тие умираа во помал процент.

Кога економистите зборуваат за урбаните миграции, тие вообичаено тоа го поставуваат во однос на парите. Но човечката вредност на заедничкиот простор е едноставно непроценлива. За време на нападот на Лондон, во Втората светска војна, британската влада нареди сите театри, кина и други места за собирање да бидат затворени. Граѓаните мораа во мрак во своите станови да размислуваат за својата судбина.

Исклучок била Националната галерија во Лондон, чиј управник ги убедил властите да му дозволат да изложи една слика во јавност (сликата се менувала одвреме навреме, за посетителите да имаат причина да се вратат). Галеријата преку ден организирала и низа концерти со класична музика.

Излегувањето од дома значело дека си ја ставате главата во торба.

Но концертите на граѓаните на Лондон им дале надеж, потсетувајќи ги дека таму сите живееле заедно.

Слики: Ilya Milstein

Извор: New York Times/International Report