Малала: Се плашам за моите авганистански сестри

Во последните две децении, милиони авганистански жени и девојчиња добија образование. Сега иднината што им беше ветена е опасно близу дa ја снема. Талибанците, кои до губењето на власта пред 20 години забрануваа скоро сите девојки и жени да посетуваат училиште и им одредија остра казна на оние што им пркосеа, ја враќаат контролата. Како и многу жени, јас се плашам за моите авганистански сестри.

Не можам а да не мислам на моето детство. Кога Талибанците го зазедоа мојот роден град во пакистанската долина Сват во 2007 година и набргу потоа им забранија на девојчињата да се образуваат, ги скрив моите книги под мојот долг, дебел шал и со страв одев на училиште. Пет години подоцна, кога имав 15 години, Талибанците се обидоа да ме убијат затоа што зборував за моето право да одам на училиште.

Не можам, а да не бидам благодарна за мојот живот сега. По завршувањето на факултетот минатата година и започнувањето на мојот сопствен пат во кариерата, не можам да замислам да го загубам сето тоа – да се вратам на животот што ми го определија мажи со оружје.

Авганистанските девојки и млади жени повторно се таму каде што бев – во очај поради мислата дека можеби никогаш нема да им биде дозволено да видат училница или да држат книга. Некои членови на Талибанците велат дека нема да им го ускратат образованието на жените и девојчињата ниту правото на работа. Но, со оглед на историјата на Талибанците за насилно сузбивање на правата на жените, стравовите на авганистанските жени се реални. Веќе слушаме известувања за студентки кои се отфрлени од нивните универзитети, работнички од нивните канцеларии.

Ништо од ова не е ново за луѓето во Авганистан, кои беа заробени со генерации во воени дејствија на глобалните и регионалните сили. Децата се родени во битка. Семејствата живеат со години во бегалски кампови – илјадници други ги напуштија своите домови во последните денови.

Калашниковите што ги носат Талибанците се тежок товар на рамениците на целиот авганистански народ. Земјите кои ги користеа Авганистанците како пиони во нивните војни за идеологија и алчност, ги оставија сами да ја носат тежината.

Но, не е предоцна да се помогне на авганистанскиот народ – особено на жените и децата.

Во текот на последните две недели, разговарав со неколку застапници за образование во Авганистан за нивната моментална состојба и што се надеваат дека ќе се случи следно. (Не ги именувам овде заради безбедносни причини.) Една жена која води училишта со деца од село ми рече дека го загубила контактот со своите наставници и ученици.

„Нормално работиме на образование, но во моментов се фокусираме на шатори“, рече таа. „Илјадници луѓе бегаат и ни треба итна хуманитарна помош за семејствата да не умираат од глад или недостаток на чиста вода“.

Таа ја повтори молбата што ја слушнав од другите: Регионалните сили треба активно да помагаат во заштитата на жените и децата. Соседните земји – Кина, Иран, Пакистан, Таџикистан, Туркменистан – мора да ги отворат вратите за цивилите што бегаат. Тоа ќе спаси животи и ќе помогне да се стабилизира регионот. Тие, исто така, мора да им овозможат на децата бегалци да се запишат во локалните училишта и хуманитарните организации за да формираат привремени центри за учење во кампови и населби.

Гледајќи кон иднината на Авганистан, друг активист сака Талибанците да бидат конкретни за тоа што ќе дозволат: „Не е доволно нејасно да се каже„ Девојките можат да одат на училиште “. Потребни ни се конкретни договори за девојчињата да го завршат своето образование, да учат наука и математика, да може да одат на универзитет и да им биде дозволено да се приклучат на работната сила и да работат што ќе изберат“. Активистите со кои разговарав стравуваа од враќање на образованието само за религија, што ќе ги остави децата без вештините што им се потребни за да ги остварат своите соништа и својата земја без лекари, инженери и научници во иднина.

Ќе имаме време да дебатираме што не е во ред со војната во Авганистан, но во овој критичен момент мора да ги слушаме гласовите на авганистанските жени и девојки. Бараат заштита, образование, слобода и иднина што им беше ветена. Не можеме да продолжиме да ги разочаруваме. Немаме време за губење.

Малала Јусафзаи е глобална активистка за образование на девојчињата и е најмладиот добитник на Нобеловата награда за мир. Таа е ко-основач на организацијата Малала фанд.

Извор: The New York Times