Македонската независност, од проодувањето до денес

Откако на Референдумот во 1991 година гласавме самостојна држава до сега, не се сеќавам на период кога некој или нешто не се закануваше да ја разниша или распарчи. Најчесто некој од внатре, во политиката, помогнат од медиумите и академијата. Уста полна патриотизам, а работеа во служба на тие од околу и малку подалеку, а секако најмногу за себе.

СО ПОЛИТИЧАРИ ОД 19-ОТ ВЕК

Македонската држава се роди на крајот на 20-от век, но добар дел од политичарите на тоа време живееја на крајот на 19-от век. Ова се однесува и на оние што се меѓу заслужните за нејзиното осамостојување, како што е Љубчо Георгиевски. Тој од пред неколку години почна срамежливо да гази надвор од 19-от век. Поголем дел од партијата што ја основаше, остана во 19-от век. И не се осамени во тоа, а меѓу нивните „истомисленици“ се и партии на другите етнички заедници (делови од народи).

Киро Глигоров и неколку други политичари и креатори на јавното мислење на почетоците на македонската независност, за среќа, беа во соодветниот век. Можеби не беа доволно прогресивни, ниту ги негуваа истите вредности за кои се залагаше најпрогресивниот дел од нашето општество, но беа доволно мудри и храбри лидери, да ја поведат македонската држава кон иднината, да ја обезбедат независноста и она што денес го имаме.

ПОУКИТЕ ОД РАСПАДОТ НА ФЕДЕРАЦИЈАТА

Додека крвавите војни беснееја низ Балканот во 90-те години од минатиот век, додека се кроеја мапи, се бомбардираа градови, се градеа конц-логори, ние живеевме во мир. Со сите неволји, блокади и тешки инциденти, и внатрешни и надворешни, сепак, останавме цели, додека Федерацијата се распаѓаше низ разорување и крвопролевање.

Успеавме, со помош на демократскиот и прогресивен дел од меѓународната заедница, газејќи по работ, дури и од воениот конфликт во 2001 година да извлечеме далеку подобри поуки отколку земјите во поранешната федерација во чиј состав бевме 45 години. И да го претвориме во позитивно општествено и политичко наследство, иако со горчливи и болни спомени на изгубените животи во тие немили настани.

ИМА МОМЕНТИ

По 30 години независност на македонската држава, има моменти кога мислам дека не ја заслужуваме да живееме во наша, независна држава. Вчудовиден сум од неодговорноста на еден дел од моите сограѓанки и сограѓани, особено оние што се занимаваат со политика или на било кој начин учествуваат во неа, макар и како партиски ботови.

И тогаш велам: Едноставно, не ја заслужуваат оваа земја. Не го заслужуваат сиот овој труд што го вложуваат прогресивните интелектуалци, уметници, активисти и политичари.

Што сакам да кажам? Сакате пример, еден од илјадниците? Еден великан како Блаже Конески, не заслужил да биде наречен „џуџето од Небрегово“. Едното со другото се исклучува. Или Конески не заслужил таква изјава од висок функционер, или „авторот“ на таа изјава не ја заслужува оваа земја. Бидејќи, Конески е вграден во темелите на оваа земја.

Да се разбереме, „заслужувањето“ овде нималку не значи тоа што би им значел тој збор на радикалите во земјава. Особено затоа што и не го мислам тоа, бидејќи секој заслужува да живее слободно и достоинствено, во своја земја, колку и да е радикален и неодговорен. Повеќе значи дека не го заслужиле јавното внимание, а уште помалку да јаваат на високите позиции во општеството и државата и да остарат цицајќи ги јавните пари.

НЕОДГОВОРНИ ЛИКОВИ

Дел од креаторите на политиката и на јавното мислење најчесто биле и сѐ уште се приврзани кон држави, тајни служби и други структури кои не ѝ мислат ништо добро на Северна Македонија, кои би сакале да ја видат нестабилна, сиромашна и изолирана. Тие би сакале да ја видат нашата земја под нечија чизма, поделена и заградена со бодликави жици, во кои тие ќе бидат мрсните кметови што ќе уживаат во моќта и парите на луѓето.

Затоа, тие напорно работат да ја сменат јавната перцепција за оние држави што ја поддржуваат нашата независност од првиот ден и ја гарантираат нашата стабилност, безбедност и суверенитет на границите. Затоа, тие сакаат да ја сменат перцепцијата за тоа што се демократски и прогресивни процеси. Затоа, тие не престануваат со поткопување на довербата, сеат омраза и повикуваат на насилство. Тоа се, најблаго кажано, неодговорни ликови. Но ние ќе се бориме и тие да живеат во независната македонска држава слободно и достоинствено.

РАМНОПРАВЕН ДЕЛ ОД СВЕТСКОТО СЕМЕЈСТВО

По триесет години независност и државност, нашата земја денес е рамноправен дел од светското семејство на независни држави, со признаено име, идентитет, јазик и култура, почитувана држава-членка на големи глобални асоцијации и организации.

Нашата држава, по толку премрежија, тешка и проблематична транзиција и авторитарно владеење, сега е позната во светот по својата мирољубивост, конструктивност и прогресивност. Преспанскиот договор ќе остане забележан во светската историја како пример за надминување на спорови. И тука не застанува набројувањето на нашите големи успеси како држава. Политичките лидери во една земја имаат големи заслуги, но поддршката од луѓето е пресудна. Ако таа изостане, сѐ е можеби благороден, но неуспешен обид. Во македонскиот случај, се работи за успех и реалност во која живееме.

ПРАВЕЦОТ Е ПОЗНАТ

Правецот е познат – прогресивна, мултикултурна, демократска и мирољубива заедница на македонски граѓанки и граѓани. Држава во која секој ден се работи на унапредување на човековите права и слободи, без страв од државниот апаратус (не беше така секогаш). Сѐ друго не ќе нѐ врати онаму каде што не сакаме да се видиме себеси и идните генерации.

Затоа, да ги тргнеме барем на овој голем празничен ден, мислите од деструктивните структури на страна, да погледнеме зад себе и да ги запомниме грешките и да бидеме горди на постигнувањата. Да гледаме кон иднината и да се трудиме да бидеме горди на тоа што сме го постигнале во минатото на следниот ваков јубилеј.

И да не заборавиме да им заблагодариме на големите и искрени пријатели во Европа и во светот, кои беа и сѐ уште се со нас, и во тешките и во убавите денови за нашата земја.

Нека ни е честит Денот на македонската независност!

Насловна фотографија: Томислав Георгиев, Знаменосец

Извор за текстот: civilmedia.mk