Едно зборуваме со устата, друго слушаме со срцето

27.10.2021 12:38
Едно зборуваме со устата, друго слушаме со срцето

 

ТОРТА

Денес татко ми ќе полнеше 84 години. Ќе му се јавев рано сабајле, ќе му честитав, строго ќе ми речеше „Не прави торту“, ќе му речев „Добро, нема да праву“, иако тортата веќе ќе беше направена и ќе ме чекаше во фрижидерот за да тргнеме во Куманово.

Потоа ќе отидевме и татко ми уште во дворот ќе ме прашаше: „Какву торту ми направи?“, „Никакву, нели нејќеше торту“ ќе му речев, ќе влезевме внатре заедно, тортата, татко ми и јас, ќе го оставев стакленото ѕвоно на маса, тој ќе се озареше како дете и ќе викнеше: „Васина!“, „Реформ!“ или „О-па, Јапонски ветар!“

Татко ми не јадеше торти, ама ги очекуваше од мене за роденден, особено тогаш кога најстрого ќе ми нагласеше да не правам. Тоа беше нашиот таен ритуал: едно да зборуваме со устата, друго да слушаме со срцето.

 

РАСИПАНА ВИТРИНА

Мајка ми знаеше неколку мои книги и не им придаваше којзнае какво значење. Беше дискретна жена и книгите исто така ги чуваше дискретно: на наткасната откај нејзината страна од големиот брачен кревет. Татко ми живееше 13 години подолго од неа и знаеше многу повеќе мои книги. Всушност сите, освен последната – „Улиците што ги нема“. Не беше дискретен човек и книгите исто така не ги чуваше дискретно. Ги редеше во големата стаклена витрина, отвораше-затвораше, ги прередуваше, ги прелистуваше и ги коментираше, секогаш наоѓајќи им мани. Често се расправаше со мене зошто нешто сум напишала вака – а требало така; дали тој и тој лик е „у ствару“ тој и тој од нашето маало, од пошироката фамилија или од Куманово; зошто сум пишувала за тоа – а не за она... Кој е тој и тој лик (обично машки), и „што тачно ти е он“. „Што тачно“ го изговараше на еден специфичен начин од кога бев девојче до завчера. Ако кажев „другар“ кога бев млада, велеше „добро, ќе видимо тој“; ако кажев „другар“ возрасна, велеше „мажена жена не треба да има другари“. Потоа се смеевме.

Татко ми знаеше и за мојата најнова книга, ама не ја виде, затоа што не сакаше. Му кажав дека излегла од печат, дека е за улиците во Скопје на кои им се променети имињата. Ме праша дали баш сите раскази се за улиците во Скопје.

– Баш свите. Триесет и три – му реков. – Ама има много кумановци у њума – додадов набрзина, некако посрамено.

– Друго е тој. Требало да има макар една кумановска улица... Не ми гу донасај књигу.

– Нејќеш да гу наредиш у стаклену витрину?

– Нејќу. Скроз скопска књига ќе ми гу поквари витрину.

 

ДВЕ ПЧИЊИ

Татко ми ја прегазуваше Пчиња и кога беше надојдена, матна и брза. Ќе ги засукаше ногавиците, дури и кога реката му беше до половината, до вратот или дури и повисока од него, влегуваше и бавно, чекор по чекор, одеше по нејзиното дно. И кога не го гледав на површината, знаев дека кај да е, ќе се појави. Тој не знаеше да плива, ама знаеше да чекори по земја, низ вода и во воздух.

Јас знам солидно да пливам. Секако, особено женски. Брза сум и никогаш не прскам околу себе. Можам да ја препливам Пчиња и кога е најнадојдена, најматна и најбрза. Без да ги засукам ногавиците. Но, не знам да ја прегазам ни најплитката тага без да ме стркала и да ме уплаши дека ќе се удавам.


Слики: Ben Shahn
Извор за текстот: Оливера Ќорвезироска, Престапни години; Бегемот, 2020.

 

ОкоБоли главаВицФото