Неутралниот сеирџија

Неутралниот сеирџија е опортунист. Чаршиски човек и кукавица. „Те поздравувам, Чаршијо, на сите четири страни!“ е неговата утринска молитва. Каде дува ветрот, тој натаму е свртен. Сака да се прави глуп или наудрен. Сака да јава, но за да јава - дозволува и да го јаваат. Помеѓу патриотизмот и национализмот тој го избира - патридиотизмот. Ја избира особината што е својствена, според Басара, за оној тип луѓе кои поради своите лични интереси ги опчекоруваат и лудите и збунетите, и паметните и глупите, и патриотите и предавниците... „Србија е една од ретките држави каде што патриотизмот, национализмот и патридиотизмот се сметаат за еквивалентни. На јавачите тоа им е сосема сеедно!“, вели Светислав Басара. Но, иако патридиотот можеби е глуп („глупоста е лузна – мала стврдната зона на нечувствителноста“), тој ја избира глупоста оти таа владее!

Кај нас неутралниот сеирџија ја зазема и позата на „помирител“. Помеѓу „левите“ и „десните“ радикали - стои тој, помирителот, патридиотот. Новогодишните и божиќните празници деновиве на цел куп „неутрални сеирџии“ (главно медиумски уредници и други добро позиционирани патридиоти) им овозможија уште еднаш да нагласат дека СДСМ и ДПМНЕ се истиот ужас (иако едниот е бескраен, а другиот налик на брзогоречки фитил), но дека кај и да е - и покрај, значи, ужасот без крај и ужасот на брзиот крај - потребно е ние Македонците да се обединиме и да престанеме да се делиме.

Сеирџијата, значи, се обидува да се востоличи меѓу двата фронтовски јасно оцртани табори: „соросоидите“ против Владата од Илинденска ББ (вака работите ги гледа новинарот Роберт Поповски, една од најголемите ѕвезди на патридиотизмот). Но, и над попот има поп. Кога „неутралниот сеирџија“ би требале да го отелотвориме во институција, иако конкуренцијата е голема (Керимовото МПМ, МАНУ, универзитетите итн.), МПЦ е првиот избор. Оти токму МПЦ е столб на македонството на дебелите стомаци и на тенките умови, на родољубивото среброљубие.

Иако, велам, често се случува „неутралниот сеирџија“ утре-задутре да добие контури на помирител, на обвинител, па и на џелат, зависно од утрешните конјуктури (како што во „Малиот принц“ Змискиот цар ги презема контурите на жртвата што ја голтнал). Најважна е, сепак, за сеирџијата, неговата денешна ужлебеност. Што и да се случува, мене газот да ми е во жлебот - си вели опортунистот: груевистите сè уште се доволно моќни, а „соросоидите“ се безнадежен „ненароден елемент“ (запнале по Европа ко пијан по бандера).

Само на едно просто прашање сеирџиите-опортунисти немаат одговор: околу што, браќа и сестри, да се обединиме?! Околу племето ни?! Таква националистичка (племенска) програма не е достојна ни за 19 век, а камоли за втората деценија на 21 век. Не само што не е достојна, туку не врши работа. Не само што не врши работа - племенската програма е контрапродуктивна. Дури и ултра-националистот Вук Драшковиќ денес се кае заради својата глупост од деведесеттите, кога велеше: прво нацијата, после демократијата. Дури и Вук Драшковиќ во меѓувреме сфати дека зад „нацијата“ многу често се кријат фашизмот и мафијата, идилично сплотени. Драшковиќ денес вели: Влегувањето на Србија во ЕУ не е влез во рајот, но сосема сигурно е излез од пеколот.

Жилиен Бенда (познат по своите полемики против „предавството на интелектуалците“), своите согледби од раните триесетти години ги прошири со повикот Европјаните да почнат да ја развиваат одбојноста кон страста спрема себеси. Без новиот рационален човек нема да има интегрирана Европа. Наместо еднозначниот идентитет на нацијата или културата на народите кои ја сочинуваат Европа сè попотребен ќе им биде „рефлексивниот идентитет“, втемелен во рационалноста.

За разлика од новите европски политички императиви кај нас етничкото потекло и надуеното „прашање на идентитетот“ сè уште се почетокот и крајот на сите политики. Ако се занемарат пропагандните балони (сите издишани, за само четири години), единствената реална политичка програма на груевизмот е етничкиот идентитет. А како што рече филозофот Милан Кангрга, националноста или националната припадност не може да биде политичка програма или политичка основа на општествениот живот, освен во нацизмот и фашизмот, каде што на дело е ѕвералник, а не политика!

Значи, според мене, неможно е да се обединиме околу „историското НЕ“ спрема „душманот“ Грција. Не можам да замислам поголема политичка глупост, иако радикализмот на груевизмот многу често го наведувал бродот кон тие самоубиствени предели. (И заради тоа „неутралниот сеирџија“ го нарекувам „патридиот“: груевизмот сосема ја асимилира екстремно десната страна на политичкиот спектар; пастирот не трпи десно од него да има подесно, и тоа впрочем и го кажувал; пастирот, всушност, сака да го еманира, низ себе, како проточен бог /или бојлер/ целокупниот политички спектар во РМ; пастирот е подобра левица од СДСМ, но пастирот е и најрадикалната националистичка десница, секогаш кога има потреба за тоа. Во тој поглед, и Груевски - освен на Змискиот цар од „Малиот принц“ - наликува на богот /на проточниот бојлер/ на целокупниот патридиотизам.)

Околу што, реторички повторувам, треба да се обединат граѓаните на Македонија (не само Македонците) во веќе втората деценија на новиот век? Немам големи политички дилеми: треба да се обединиме околу демократијата (функционалната, праведна и фер држава која почива врз достоинството на поединецот) и околу обновените регионални поврзувања како предуслов за нашето европско вмрежување. Тоа е страната на „соросоидите“, на „европските курви“, на „платениците и предавниците“. На другата страна е груевизмот, т.е. античко-неокласицистичка Македонија во која Фамилијата владее со непрекинато агресивно перење на мозоците, со постојано произведување непријатели и предавници и со буџетски „пакет донации“ за послушните.

На крајот, сакам да објавам: знам дека „неутралните сеирџии“, како што владеат денес, ќе владеат и утре, откако ќе падне груевизмот (а ќе падне, како што паднале сите бедни диктатури на малограѓанштината, манипулацијата и лагата). Знам дека Керимовците, поповите, „интелектуалците“, бизнисмените итн. ќе поитаат на ново брзо бацување рака (рака ќе бацуваат дури и латасоидите!, како што бацувале многу пати претходно, та не сме од вчера). Така било откако се светот и векот. И не се гневам поради тоа. Зашто сопственото место ќе си го знам и утре. Само што, ете, чувствував, во еден ваков речиси интеррегнум, кога и од сателит се гледа дека на груевизмот му се избројани деновите, дека треба да се напише една колумна за „неутралниот сеирџија“, тој вечен победник на сите битки, таа, просто, историска константа.

скратена верзија на текстов беше објавена во „Глобус“, 11.01.11.

слики: Jorge Santos