Човекот кој го дешифрираше Неандерталецот

Нивните мали заедници се движеле и ловеле на огромните пространства на Европа и делови од Азија до пред 40.000 години, кога изумреле од непознати причини - поради климатски промени, епидемија или средба со човекот кој на север дошол од Африка. и можеби ги истребил сопствените ниски и стамени братучеди.

Човечкиот роднина од родот Хомо, Неандерталецот, бил многу повеќе човек отколку животно - користел алатки, се лекувал, носел облека, пловел и што е најважно, загосподарил со огнот. Tie граделе огништа во пештерите и на нив вареле и печеле храна, а една таква пештера во која живеела заедница неандерталци, по име Фелдхофер, се наоѓа во долината Неандер, во близина на денешниот германски град Дизелдорф. Овде, во 1856 година, биле откриени првите неандерталски скелети, остатоци од овие примитивни луѓе. Со текот на годините, палеонтолозите ќе откријат голем број локации и ќе научат многу за овој вид кој, спротивно на популарното верување, поседувал софистицирани вештини.

Во 1997 година, шведскиот истражувач Сванте Пабо зел примероци од фрагменти од клучната коска на еден од неандерталците откриени во Фелдхофер. По докторат во Упсала, Шведска и две постдокторати во Германија и Калифорнија, овој генетичар, кој ќе ја прослави новата дисциплина на палеогенетиката, ќе ги анализира овие фрагменти во Институтот Макс Планк во Лајпциг и ќе ја секвенционира за прв пат митохондријалната ДНК на неандерталецот. Дванаесет години подоцна, Пабо ќе достигне, како што сега објави Нобеловиот комитет на Институтот Каролинска, „речиси невозможна цел“ - ќе го дешифрира целиот геном на неандерталецот, со повеќе од 3 милијарди базни парови.

Ова достигнување, ќе открие бројни мистерии за предците на човекот, но и ќе даде многу корисни информации за човечкото тело и имунитетот. Пабо и неговиот тим го објаснија целиот геном на неандерталецот во списанието Science, по што стана јасно дека двата вида не само што се во контакт, туку и дека поединечни единки се пареле и имале измешано потомство.

Пабо во меѓувреме ќе направи и други откритија кои ќе предизвикаат спектакл во научниот свет - откривањето на генот FOXP2, кој е познат како „ген за говор“, а кој не постои или е „оштетен“ кај луѓето со нарушувања во говорот; преку ДНК анализа на прстот пронајден во пештерата Денисова во Сибир, Пабо ќе утврди дека се работи за остатоци од досега непознат вид хоминини, далечни роднини на неандерталците, и човекот кој го анализирал ќе го именува Денисовец.

Со образложение дека наградата му се доделува „за откритија од областа на изумрените хоминински геноми и човечката еволуција“, Нобеловиот комитет му ја додели на Сванте Пабо Нобеловата награда за физиологија и медицина за 2022 година.

Извор: nobelprize