Инвазијата врз Газа е стратешка грешка

02.11.2023 03:53

До моментот кога текстов ќе стигне до читателите, копнените борби во Газа можеби веќе ќе се во тек. Доколку започне офанзива за уништување на воените капацитети на Хамас северно од реката Газа, Израел ќе ризикува смрт на уште илјадници цивили, покрај веќе убиените, загуби во сопствената армија кои ќе се бројат во стотици, како и животите на израелските заложници кои Хамас ги држи таму.

Ако можете да замислите како ќе изгледа ситуацијата врз основа на сликите од урнатите згради и распарчените тела кои кружат на социјалните мрежи, размислете уште малку. Сè што видовме досега е резултат на прецизни воздушни напади и повремени залутани проектили. Влегувањето на копнените сили е нешто сосема поинакво. Бидејќи бев во Газа во 2014 година, знам што можеме да очекуваме во тој случај, а исто така и жителите на Газа.

Во конфликтот во 2014 година Хамас истрела противтенковски ракети врз оклопни возила во населбата Шуџаја, па израелските војници побараа артилерија да го исчисти подрачјето околу областа каде што се наоѓаа. Убиени беа 70 цивили; израелската армија загуби 11 лица, а Хамас загуби 35. Неколку дена подоцна се обидовме да одиме таму и да снимаме извештај. Но, целата зона беше толку уништена што беше невозможно да се влезе во неа.

Конфликтот во Шуџаја - населба со околу 90.000 жители - ќе изгледа како помал проблем во споредба со обидот да се заземе и окупира градот Газа, дом на милион луѓе.

За разлика од некои експерти, верувам дека израелската армија може да го победи Хамас. Тоа не би подразбирало борби гради во гради во подземните тунели. Конвенционалното оружје е доволно за да ги направи тунелите неупотребливи. На страната на Израел е историјата на почитување на принципот „дистинкција“ од меѓународното право, доследното разликување на цивилни од воени цели. Исто така, нема да има улични борби: како во Шуџаја 2014 година, цели населби ќе бидат срамнети со земја, една по една. Но, таква победа не е можна без целосен и траен колапс на инфраструктурата.

Вистинското прашање е: што тогаш? Кој е „планот за победа“ на Израел? Судејќи според изјавите на луѓе запознаени со деталите од посетата на Бајден, Израел нема план.

Израел не може да ја окупира Газа. Ниту, пак, може да ги депортира своите жители во Египет, бидејќи Египет и Јордан упорно повторуваат дека тоа не доаѓа предвид, а во секој случај тоа би било кривично дело според меѓународното право. Не може да ја инсталира палестинската власт како окупаторска сила без да го уништи нејзиниот легитимитет и да ја загрози стабилноста на Западниот Брег.

Покрај голем број практични и правни проблеми, постои и сериозен ризик дека штом IDF е заглавена во урбана пустина, опкружена со луѓе чија болница, санитарна и енергетска инфраструктура е уништена, една или повеќе организации поврзани со Иран ќе одлучи да го ескалира конфликтот на регионално ниво.

Затоа верувам дека семантичките дискусии за разликите меѓу „прекин на огнот“ и „хуманитарна пауза“ ја пропуштаат поентата. Се разбира, борбите треба да престанат за да се овозможи помошта да дојде и луѓето и тие да можат да излезат оттаму. Се разбира, Израел има право да го уништи Хамас: никој не бара од нив да потпишат примирје со убијците.

Најважното нешто сега е да се убеди владата на Нетанјаху да се откаже од копнената инвазија.

Да ги погледнеме загубите што веќе ги претрпевме: Западот - првенствено англофонскиот - изгуби голем дел од влијанието и добрата волја на кои некогаш можеше да смета низ глобалниот југ, бидејќи не успеа да го заузда Нетанјаху во извршувањето на неговите воинствени намери. Бајден и Блинкен направија сè што можеа во дадената ситуација, но целата епизода ќе остане запаметена како стратешки неуспех.

Русија доби уште еден нестабилен регион со кој може да манипулира. Малкуте сили на екстремниот исламизам и проруската левица добија можност да ги мобилизираат луѓето на улиците.

Згрозен сум од проповедите во неколку британски џамии кои го повикуваат бога „да ја исчисти џамијата Ал Акса од еврејска нечистотија“. Згрозен сум, иако не и изненаден, од повиците на радикалните левичарски активисти за „интифада до победа“. Не чувствувам ништо друго освен презир кон самопрогласените антирасисти кои се „воодушевени“ од веста за отсечените глави на еврејските бебиња.

Но, тоа се луѓе кои добро ги смислиле работите и знаат што сакаат. Најстрашни се видеата на жестоки тинејџери кои кинат слики од киднапирани израелски деца и се смешкаат како да прават нешто добро.

Ова се инстинктивни реакции на луѓе со недоволно политичко образование. Тој инстинкт е антисемитизмот во неговата највисцерална форма: потсвесната желба Евреите да исчезнат и неможноста да се разбере дека и Евреите можат да бидат жртви на расизам. „Сите тие мора да бидат отстранети“, промрморе еден младич во лондонскиот Вест Енд. Дали мислеше на плакатите или на Евреите? Секој историчар кој го проучувал нацизмот ја знае функцијата на таквите двосмислености во геноцидното мислење.

Можете да ламентирате за настаните што нè доведоа до оваа точка. Но, задачата на политичарите е да се справат со она што е пред нив: катастрофалнота загуба на кредибилитетот на колективниот Запад е шанса за Русија, Кина и Иран да ги дестабилизираат западните демократии користејќи го гневот на луѓето кои системот рутински ги игнорира.

Доаѓаме до три заклучоци. Ни треба меѓународна мировна конференција која ќе ја направи палестинската државност реалност. Првиот чекор е да се убеди Израел да го запре бомбардирањето доволно долго за да дојде помошта и да излезе народот. Исто така, Израел треба да биде убеден да се откаже од копнената инвазија, не само од хуманитарни, туку и од стратешки причини.