Марија Мери Манчева (ин мемориам)

25.01.2023 12:43
Марија Мери Манчева

Кога бевме деца, мислевме како деца. Скришно се собиравме во собата на нејзиниот постар брат (чекавме да не биде дома) и прво ја пуштавме до даска „I’m going through changes“ од Блек Сабат и пеевме караоке. Потоа Џенис Џоплин, па Пинк Флојд. Некое време подоцна се опивавме со една песна што Кејт Буш му ја напиша на Питер Габриел откако тој не успеа да се самоубие. Слично како песната на Шинејд о҆ Конор (Мери имаше некоја слична смрзнувачка убавина, овенчана со некаков ореол на скандинавска харизма – синоока и светлокоса, пркосна, бескрајно чувствителна и добра покривајќи го тоа со маската на арогантност и ладна самодоверба. „Ништо не може да се спореди со тебе“.

Веста дека го напуштила овој свет ми беше шок.

Од некаде прв долета Елтон Џон со „Уште еден патник што сака да слезе...“, а веднаш по него „Запрете ја земјата слегувам“, Прљаво казалиште. Па почнаа да се редат прашањата од типот „Дали е добро во пандемиски времиња да се биде Ејми Вајнхаус? Зошто некој со таква страст би сакал да го напушти овој свет? И колку е бизарно кога некој твој што го знаеш од дете веќе  го нема а ти пишуваш за тоа!

Пред извесно време, паралелно со дијагнозата на Мери, си добив своја, како еден вид круна на моите битки со корона лудилото. Нели, „responsibility“ е способност да се одговори. Епа, Кронова болест, со сите нус појави и пропратни ефекти, многу болка и кршење... На моменти помислував дека засекогаш ја загубив моќта за опуштање. И отпуштање на сето она што ме попречува да ја истресам правта од чевлите и да си мислам на филмот „Не свртувај се сине...“. Како и да е, токму во миговите кога Мери само стотина метри понатаму ги правела последните вдиши-издиши перформанси, јас немав сила да скокнам до неа и да ја гушнам за последен пат.

Прости ми Мери што не умеев повеќе да направам. Да ти се најдам. Сега и онака веќе не е важно. Нека ти е светол патот. Знам дека сѐ ќе биде добро.

Премногу молчење, голтање страв, трпење нешта коишто можеби и не постојат. Душите атомизирани, алиенацијата издигната на ен-ти степен, веќе и себеси во огледалото не се препознавам. Дали тоа доаѓа трансхуманизмот преку некаква чудна холограмска фрагментација на секој атом од постоењето – преку интернет премрежување на милијарди и милијарди бесконечност перспективи на истите нешта. Некаква мала утеха кога тоа блуткаво чувство дека сум компјутер се компензира со можноста за дефрагментација, наликувајќи на внатрешен ресет понекогаш, ноќе, како дар одозгора и нежно, многу нежно потсетување дека сепак како некој моќен архангел над светов кружи Светската душа од која сите сме дел. Дали хиперсензитивноста е дар или проклетство кога болката на другиот ја чувствуваш посилно од сопствената, или само показ дека немаш интегритет и дека аурата ти е продупчена надолж и попреку па до цревните ресички ти влегуваат негативно наелектризирани мисли, чувства, состојби и таму се вгнездуваат како мали отровни клетки барајќи од тебе да им се принесеш како жртва со тоа што ќе голтнеш, ќе прифатиш, ќе поверуваш: нема одбрана, макар и последна. Никаква. Се предаваш до потполна беспомошност. Бебе си во утробата на Универзумот и тој нека прави со тебе што и да посака.

Ох, колку е смртта чудесен и необјаснив феномен, еднаш мислиш ослободува и спасува, особено од болка, еднаш мислиш те подготвува за некаква Бардотодол-ска авантура чисто да те погали и да ти потврди дека спотот на Ник Кеив и Кајли Миног, кога тие во една лотосова баричка се вртат како дервиши во љубовен занес – одбрана од канџите на смртта, пеејќи дека „смртта не е крај: дека тоа е вистина. Не само обична поезија и вознес на душа просветлена и обземена од силата на љубовта. Онаа што го изгонува стравот од срцето (надвор).

Мери си отиде. „Сите во оваа просторија еден ден ќе умрат“ (Емили Остин). Како Мик Џегер кога на еден концерт на секои четири секунди удираше со показалецот во чинелата велејќи дека „Во овој миг уште едно дете таму некаде умира од глад.“ Мери зад себе го остави Теодор, прекрасниот Тео, дете со посебни потреби за кои сега освен неговата осумдесетгодишна баба, ќе нема кој да се грижи. Големината на едно општество и на една заедница (хуманоста) се гледа во тоа колку таа се грижи за најслабите. Додека го растеше Теодор со многу љубов и посветеност, се бореше како лавица и постојано удираше со главата во ѕид и умре многу пати пред сега вака да умре. Често пати во солзи ми се јавуваше да ми каже дека е сама, бескрајно сама со сите ветерници наоколу и дека не гледа нималку надеж на хоризонтот дека од некаде ќе добие помош и заштита за своето болно дете. И за себеси, се разбира, но тоа „себе“ беше секогаш во втор план.

Сите идеали на светов не вредат колку солзите на едно дете (Достоевски). Нашево општество е далеку од идеално, но нели сите заедно го правиме такво?

Велат дека кога доаѓаш на овој свет ти плачеш, а тие околу тебе се веселат; а кога го напушташ тие околу тебе тагуваат додека ти (треба да) се радуваш. Ја напушташ долината на солзите. Има ли поголема тајна од смртта? Додека ме има мене, ја нема неа, а кога ќе ме нема мене, ќе ја има неа... Сократовски, моќно.

Ниедна честичка прашина не може да биде уништена или заубена. Сѐ е тука засекогаш. Почивај во мир уште дури си жив и сѐ ќе биде ок. Вечната природа на кружните циклуси во космосот од кои смртта е алка во синџирот и ништо помалку или повеќе од тоа. Сѐ е секогаш постоечко. Еднаш тука, засекогаш тука. Холограмски вмрежено и испреплетено...

Сите грижи биле залудни. Сета тага однесена со виорот. Но како човек по излезот од детството продолжува да живее уверен во стварноста на филмот исткаен од неговите лични (и ништо друго) убедувања? Како после тоа не може да најде излез од сопствената самоизмама? Каква ли е оваа виртуелна загатка, космичка шега или јарчева песна?

Затоа ја крадевме (од собата на постариот брат) и Ени Ленокс, уште од времето на Јуритмикс, сакајќи „сега и веднаш“ да биедме возрасни и да можеме и ние така да ги покажуваме своите емоции кои беа толку моќни и прилично јасно нѐ дефинираа во тие како солза чисти моменти на детска восхитеност од предвкусот на животот што ѕиркаше зад подотворената врата, каде што мирно стоеја собрани на купче збирката магични грамофонски плочи. Ја пеевме „Вие, прекрасни луѓе...“, од Филм, а веднаш по неа „Сѐ е лесно кога си млад...“, не разбирајќи до крај што сака да каже кога вели: полесно ѝ го вртиш грбот на среќата..., но потоа животот убаво ни разјасни. И го свртевме грбот еднаш, два, три пати и трчавме во галоп.

 

ОкоБоли главаВицФото